Czy chcesz "powiększyć" swój lunch? Zjedz trochę deseru! Kup 12 sztuk, żeby ci nie zabrakło! Reklamy pojawiają się wszędzie. Jak możesz się oprzeć, żeby nie zjeść więcej?
Przeciążenie jedzeniem
Reklamy krzyczą wszędzie. Jak można się oprzeć, żeby nie zjeść więcej?
Z archiwum lekarza
29 maja 2000 r. - Jestem głodny, ale mam pilny termin, więc aby zaoszczędzić czas, udaję się do McDonald's, gdzie planuję zamówić kanapkę z grillowanym kurczakiem, bez majonezu - tylko 300 kalorii i 5 gramów tłuszczu. Jadąc do okienka odbioru, mijam duże, ilustrowane menu z burgerami, frytkami, koktajlami mlecznymi i nowym, pysznym jogurtem parfait.
Ale takich pokus spodziewałbym się po Mickey D's. Prawda jest taka, że pokusy takie jak ten jogurt z granolą nie są jedynymi produktami spożywczymi, które wołają moje imię. Wydaje się, że gdy tylko postawię stopę za drzwiami (lub włączę telewizor), wszyscy mówią mi: "Jedz! Jedz! Jedz!".
W centrum handlowym z moim synem zatrzymuję się w cukierni na kawę, a on zwraca uwagę na znak "Kup trzy ciastka, jedno dostaniesz gratis". Podczas kolacji z moim bratem kelnerka słyszy, że "umieram z głodu" i proponuje przystawki z ziemniaczanych skórek ociekających serem. Dwa razy macha nam przed oczami menu z deserami. W moim sklepie spożywczym zawsze ktoś rozdaje próbki jedzenia.
To frustrujące. Przezwyciężywszy otyłość w dzieciństwie, udało mi się utrzymać wagę dzięki nudnej, ale skutecznej strategii pilnowania ilości spożywanych pokarmów i ćwiczeń fizycznych. Ostatnio jednak czuję, że przegrywam walkę pomiędzy tym, co wiem, że należy jeść, a tym, co niektórzy dietetycy nazywają "presją jedzenia".
Tak, to naprawdę jest spisek
To nie jest moja wyobraźnia. Świat chce, żebyśmy wszyscy byli grubi. To nie jest tak, że zachęca się nas do jedzenia groszku i marchewki, mówi Bonnie Liebman, dyrektor ds. żywienia w Center for Science in the Public Interest. "Niestety, nieustannie wywiera się na nas presję, byśmy jedli niezdrową żywność".
Każdego roku przemysł spożywczy przeznacza około 11 miliardów dolarów na reklamę i kolejne 22 miliardy na targi i inne promocje, według raportu na temat otyłości, opublikowanego w numerze styczeń-luty 2000 Public Health Reports. W 1998 roku koszty promocji popularnych batoników wahały się od 10 do 50 milionów dolarów, mówi Marion Nestle, PhD, MPH, profesor i przewodniczący wydziału żywienia i badań żywności na Uniwersytecie Nowojorskim, który jest współautorem artykułu. W tym samym roku firma McDonald's wydała na promocję ponad miliard dolarów.
Jak twierdzi Nestle, Departament Rolnictwa USA (USDA) i inne agencje rządowe, dysponujące rocznym budżetem na kampanie publiczne w wysokości zaledwie 1 miliona dolarów, nie są w stanie z nimi konkurować. A nawet wtedy ludzie narzekają, że ta kwota jest marnotrawstwem, zwłaszcza gdy Amerykanie wciąż przybierają na wadze, pomimo publicznych komunikatów zdrowotnych.
Dlaczego więc nie ma reklam zachęcających nas do delektowania się, powiedzmy, jabłkiem lub brzoskwinią? Jak twierdzi Nestle, producenci warzyw często postrzegają siebie nawzajem jako konkurentów. "Nie dostrzegają oni wartości reklamy ogólnej i nie dysponują takimi pieniędzmi jak producenci fast foodów i przekąsek. Zwykłe owoce i warzywa nie są zbyt dochodowe w porównaniu z żywnością przetworzoną".
Co gorsza, wiadomości, jakie otrzymujemy na temat jedzenia od mediów i społeczeństwa są często mieszane - mówi Diane Quagliani, RD, rzeczniczka Amerykańskiego Stowarzyszenia Dietetycznego i dietetyk z Chicago. Czasopisma przepełnione są reklamami żywności, ale zawierają również artykuły dietetyczne - napędzane budżetami reklamowymi i chęcią utraty wagi przez czytelników.
"Jesteśmy skoncentrowani na diecie" - mówi dietetyczka - "a mimo to coraz bardziej tyjemy". Od 1991 do 1998 roku odsetek otyłych dorosłych -- zdefiniowanych jako osoby o wskaźniku masy ciała 30 lub wyższym -- wzrósł z 12% do prawie 18%, według federalnych Centrów Kontroli i Zapobiegania Chorobom.
Druga strona
Ci, którzy zaspokajają nasz głód, zaprzeczają, jakoby istniał spisek mający na celu skłonienie nas do przejadania się. Nasze menu jest kształtowane przez naszych klientów" - mówi Lisa Howard, rzeczniczka McDonald's Corporation. Dowiadujemy się, czego chcą nasi klienci, poprzez grupy fokusowe i badania klientów.
Podkreśla ona, że możliwe jest zjedzenie w McDonald's niskotłuszczowego i w miarę niskokalorycznego posiłku, jeśli się mądrze wybierze. Aby pomóc klientom w tym zakresie, McDonald's oferuje tabelę wartości odżywczych, która zawiera listę pozycji menu wraz z informacjami o wartościach odżywczych każdej pozycji, w tym ilość kalorii, gramów tłuszczu, soli, cholesterolu i błonnika w porcji.
Mentalność "Super-Size"
Ale co z tymi superwielkimi porcjami? Podczas niedawnej wizyty w sklepie spożywczym Quagliani zauważyła największą torbę chipsów ziemniaczanych, jaką kiedykolwiek widziała. A więc, co złego jest w kupowaniu dużego rozmiaru? Przecież to oszczędne podejście.
Jest to również droga do przechylenia szali na swoją stronę, mówi dr Brian Wansink, profesor psychologii żywności i marketingu oraz dyrektor Food and Brand Lab na Uniwersytecie Illinois w Champaign-Urbana. Jak wynika z jego badań, kupując dużą torbę niemal wszystkiego, zjesz więcej za jednym razem. "Kiedy już ją otworzysz, nie ma potrzeby, by się zatrzymywać" - mówi. Wansink odkrył, że większy rozmiar opakowania może zwiększyć konsumpcję nawet o 43%.
W restauracjach porcje stają się coraz większe. Jak twierdzi Nestle, jedzenie stanowi niewielką część ogólnych kosztów operacyjnych w porównaniu z kosztami pracy i innymi wydatkami. Dlaczego więc nie przesadzić z wielkością posiłków, aby przyciągnąć tych, którzy chcą uzyskać jak najwięcej za swoje pieniądze - czyli wszystkich. W kinie posmarowany masłem popcorn jest dostępny w coraz większych tubach. Badania pokazują, że zazwyczaj tylko jedna osoba opróżnia taką tubę, mówi Nestle.
Filtrowanie komunikatów o nadmiarze
Gigantyczne porcje i uwodzicielskie komunikaty o jedzeniu nie przestaną się pojawiać w najbliższym czasie. Jak więc sobie z tym radzić? "Połowa bitwy to świadomość" - mówi Quagliani. Kiedy patrzysz na te superwielkie opakowania, sugeruje, abyś zadał sobie pytanie: "Czy naprawdę potrzebuję tego wszystkiego?".
Nie ma nic złego w kupowaniu produktów spożywczych w rozmiarze ekonomicznym, zwłaszcza jeśli pomaga to żyć w ramach budżetu. Jednak po powrocie do domu przepakuj jedzenie do mniejszych pojemników, aby uniknąć przejedzenia.
Możesz jednak wygrać połowę bitwy, jeśli w pierwszej kolejności nie włożysz danego artykułu do koszyka na zakupy. Zwalczaj znaki sugerujące kupno 12 batoników i zamrożenie ich, a sięgaj tylko po produkty z listy, która powinna zawierać potrzebne ilości - radzi Wansink.
Należy też uważać na wystrój sklepów spożywczych, który odciąga nas od działu z produktami spożywczymi i kieruje w stronę żywności, która może być mniej istotna lub zdrowsza - mówi dr John La Puma, lekarz z Chicago, który kieruje Kliniką CHEF (Cooking, Healthy Eating, and Fitness), projektem badawczym i środowiskowym programem zdrowego stylu życia.
LaPuma kieruje się prosto do działu produktów, gdzie wybiera owoce i warzywa. Następnie zostawia tam swój wózek i wędruje po sklepie po inne potrzebne mu produkty. Jak mówi, bez wózka w pobliżu jest o wiele mniej prawdopodobne, że wybierze coś pod wpływem impulsu, ponieważ musiałby nosić ze sobą czasami niewygodne i nieporęczne opakowania.
Bez względu na to, jaką taktykę zastosujesz, pomocny może okazać się także zdrowy rozsądek. Jeśli kupisz i zjesz za dużo czegoś w zbyt dużym rozmiarze, to z pewnością powiększy to i Ciebie.
