Twoje geny odgrywają pewną rolę w rozwoju cukrzycy typu 1, ale nie mówią wszystkiego. Dowiedz się, co wpływa na Twoje ryzyko i jakie jest prawdopodobieństwo zachorowania Twoich dzieci.
Twoje geny z pewnością odgrywają rolę w rozwoju cukrzycy typu 1, mniej powszechnej postaci cukrzycy, którą często rozpoznaje się u dzieci i młodych dorosłych. Ale to nie wszystko. Podobnie jak w wielu innych dziedzinach życia, jest to połączenie natury i wychowania.
Znaczenie ma również środowisko, w którym dorastasz, oraz żywność, którą spożywasz. Naukowcy nie wiedzą dokładnie, jak - i w jakim stopniu - wszystkie te czynniki wpływają na prawdopodobieństwo zachorowania. Twoje geny wyznaczają scenę, ale nie możesz być pewien, jak to wszystko się rozegra.
Twoje geny
Nie ma genu cukrzycy, który włącza się lub wyłącza, aby wywołać typ 1. Zamiast tego rolę odgrywa wiele z nich, w tym kilkanaście, które mają największy wpływ: geny HLA. Geny te tworzą białka, których układ odpornościowy używa do utrzymania zdrowia. Ponieważ cukrzyca typu 1 jest chorobą autoimmunologiczną - Twój organizm niszczy komórki wytwarzające insulinę - ma sens, że geny HLA znajdują się w centrum uwagi.
W ludzkiej puli genowej znajdują się tysiące ich wersji. To, które z nich otrzymasz od swoich rodziców, w znacznym stopniu wpływa na prawdopodobieństwo zachorowania na cukrzycę. Niektóre z nich zwiększają prawdopodobieństwo zachorowania, podczas gdy inne mogą pomóc w ochronie przed cukrzycą. Cukrzyca typu 1 występuje, jeśli organizm wytwarza mało insuliny lub nie wytwarza jej wcale - hormonu, który pomaga organizmowi zamieniać cukier w energię.
Niektóre geny występują częściej w jednej grupie ludzi niż w innej. Dlatego rasa i pochodzenie etniczne również mają na to wpływ. Na przykład biali ludzie są bardziej narażeni na cukrzycę typu 1 niż inni.
Ale nawet jeśli masz geny, które zwiększają prawdopodobieństwo zachorowania na cukrzycę typu 1, nie oznacza to, że na pewno na nią zachorujesz. Nawet w przypadku bliźniąt jednojajowych - które mają dokładnie takie same geny - zdarza się, że jedno z nich zachoruje, a drugie nie. Wtedy do gry wchodzi środowisko.
Szanse na cukrzycę
Jeśli jesteś ojcem chorego na cukrzycę typu 1, Twoje dziecko ma mniej więcej 1 na 17 szans na zachorowanie.
Dla matek chorych na cukrzycę typu 1, które urodziły dziecko:
-
Przed ukończeniem 25 roku życia prawdopodobieństwo, że dziecko będzie miało cukrzycę 1 na 25 wynosi.
-
W wieku 25 lat lub więcej dziecko ma szansę 1 na 100, czyli mniej więcej taką samą jak wszyscy inni.
Kilka rzeczy może zwiększyć te szanse:
1. Jeśli rodzic zachorował na cukrzycę przed 11 rokiem życia, szanse dziecka wzrastają dwukrotnie.
2. Jeśli oboje rodzice chorują na cukrzycę, szanse mogą wynosić nawet 1 do 4.
3. Jeśli u rodzica występuje również choroba zwana wielogruczołowym autoimmunologicznym zespołem typu 2, prawdopodobieństwo, że dziecko zachoruje na cukrzycę typu 1, wynosi 1 do 2.
Wszystkie te liczby mogą być mylące. Należy pamiętać, że większość osób cierpiących na cukrzycę typu 1 nie ma krewnych, którzy chorują na tę chorobę, więc często wydaje się ona pojawiać znikąd.
Co zrobić, jeśli moje rodzeństwo na nią choruje?
Jeśli Twoi rodzice nie chorują na tę chorobę, ale brat lub siostra tak, masz około 5% szans na zachorowanie na typ 1. Jest to mniej więcej tyle samo, co w przypadku, gdyby chorował na nią Twój ojciec. Jeśli jednak choruje na nią Twój bliźniak jednojajowy, Twoje szanse mogą wynosić nawet 50%.
