Jeśli chorujesz na cukrzycę typu 2, rosnąca liczba badań wskazuje, że ważne jest monitorowanie wątroby pod kątem występowania schorzenia zwanego niealkoholową chorobą stłuszczeniową wątroby (NAFLD).
Coraz więcej badań naukowych wskazuje, że w przypadku cukrzycy typu 2 ważne jest monitorowanie wątroby pod kątem występowania choroby zwanej niealkoholową chorobą stłuszczeniową wątroby (NAFLD). Nazwa choroby jest dość jednoznaczna: Nadmiar tłuszczu gromadzi się w wątrobie, narządzie wielkości piłki nożnej, znajdującym się pod żebrami i nad żołądkiem. Jak wyjaśnia endokrynolog Kenneth Cusi z University of Florida College of Medicine, NAFLD występuje szczególnie często u osób otyłych lub chorych na cukrzycę typu 2 (lub na obie te choroby).
W miarę jak naukowcy poszerzają swoją wiedzę na temat NAFLD, dowiadują się, że może ona odgrywać rolę w rozwoju przedcukrzycy i cukrzycy typu 2 - mówi Cusi. Jednym z wielu zadań wątroby jest regulowanie poziomu cukru we krwi, ale tłuszcz w wątrobie sprawia, że narząd ten gorzej reaguje na insulinę, przez co we krwi pozostaje zbyt dużo glukozy, co może prowadzić do cukrzycy typu 2.
Cukrzyca typu 2 zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia cięższej postaci NAFLD, znanej jako niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby (NASH). W tym przypadku tłuszcz w wątrobie wywołuje szkodliwy stan zapalny, który prowadzi do powstania tkanki bliznowatej. "Z czasem może to doprowadzić do marskości wątroby i schyłkowej niewydolności wątroby" - mówi Cusi. Jednak wiele osób cierpiących na NAFLD lub NASH nie wie o tym. "Około trzech na czterech pacjentów z cukrzycą typu 2 lub prediabetes ma za dużo tłuszczu w wątrobie, a u około połowy z nich występuje zapalenie i bliznowacenie, ale w wielu przypadkach nie są oni tego świadomi" - mówi Cusi.
Niestety, NAFLD ma niewiele objawów, co sprawia, że trudno ją zdiagnozować. Niektórzy ludzie odczuwają ból w prawej górnej części brzucha, tuż pod klatką żebrową. Czasami badanie krwi wykazuje niewyjaśniony wzrost poziomu enzymów wątrobowych, co skłania lekarza do bliższego przyjrzenia się chorobie. Pacjenci mogą też mieć wykonane badanie w kierunku innego problemu, które wykaże, że w wątrobie znajduje się zbyt dużo tłuszczu. Nowy rodzaj ultrasonografii, stosowany przez specjalistów zajmujących się wątrobą, pozwala ocenić zawartość tłuszczu w wątrobie i sprawdzić, czy tkanka wątroby nie jest sztywna, co jest oznaką bliznowacenia.
Jeśli NAFLD i NASH zostaną wcześnie wykryte, możliwe jest zatrzymanie, a w niektórych przypadkach odwrócenie ich przebiegu, głównie poprzez zmniejszenie masy ciała - podkreśla Cusi. Badania wykazują, że utrata 10% masy ciała może powstrzymać rozwój NAFLD i NASH, ale Cusi twierdzi, że utrata co najmniej 7% masy ciała przynosi korzyści, a jednym ze sposobów może być chirurgia bariatryczna (odchudzająca). Cusi przeprowadził również badanie, które wykazało, że niedrogi lek na cukrzycę typu 2 o nazwie pioglitazon odwraca NASH w niektórych przypadkach. Prowadzi on również badania nad nowymi lekami przeznaczonymi do tego celu.
Cusi zachęca osoby chore na cukrzycę typu 2 do rozmowy z lekarzami na temat chorób wątroby. "Lekarzom i ich pacjentom brakuje świadomości, a w leczeniu tej choroby robi się bardzo niewiele" - mówi. Biorąc pod uwagę zagrożenia związane z marskością wątroby i schyłkową niewydolnością wątroby, "istnieje pilna potrzeba zidentyfikowania pacjentów, u których występuje ten problem, i rozważenia leczenia za pomocą zmiany stylu życia i leków".
Zapytaj swojego lekarza
Czy moje enzymy wątrobowe są podwyższone?
Jeśli badania krwi wykażą, że poziom enzymów wątrobowych przekracza 30 IU/L, należy zwrócić się do lekarza, aby rozważył możliwość wystąpienia niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (NAFLD) - radzi Cusi. Inne możliwe przyczyny podwyższonego poziomu enzymów wątrobowych to nadużywanie alkoholu, wirusowe zapalenie wątroby typu B i C oraz przyjmowanie leków.
Czy na mojej wątrobie jest tłuszcz?
Podczas każdego badania ultrasonograficznego lub innego badania obrazowego, "jeśli w wątrobie znajduje się tłuszcz, powinno to być sygnałem alarmowym" - mówi Cusi. "Wiele razy lekarze nic z tym nie robią, a powinni".
Czy można mnie sprawdzić pod kątem stłuszczeniowej choroby wątroby?
Niektóre szpitale dysponują obecnie specjalistycznym urządzeniem ultrasonograficznym zwanym FibroScan, które może sprawdzić, czy nie ma dowodów na istnienie choroby wątroby, w tym otłuszczenia wątroby.
Czy możecie mi pomóc w osiągnięciu prawidłowej wagi?
Utrata wagi jest najlepszym sposobem na powstrzymanie NAFLD i jej bardziej agresywnej postaci, NASH. Lekarz może skierować pacjenta do zarejestrowanego dietetyka i grup wsparcia, które pomogą w utracie wagi. Skuteczna może być również operacja bariatryczna - mówi Cusi.
Znajdź więcej artykułów, przejrzyj poprzednie wydania i przeczytaj bieżący numer Doctor Magazine.
