Czy poszczenie jest bezpieczne dla chorych na cukrzycę i czy pomaga w leczeniu tej choroby? Dowiedz się, jakie są zagrożenia.
Być może. Niektóre badania sugerują, że post może być pomocny dla osób z cukrzycą. Nie jest to jednak metoda powszechnie stosowana. Amerykańskie Stowarzyszenie Diabetyków (American Diabetes Association) nie zaleca postu jako metody leczenia cukrzycy. Stowarzyszenie twierdzi, że zmiana stylu życia, w tym terapia żywieniowa i większa aktywność fizyczna, są podstawą do utraty wagi i dobrej kontroli cukrzycy.
Jeśli zastanawiasz się nad spróbowaniem postu, a masz cukrzycę, dowiedz się, jakie są zagrożenia, jak ich uniknąć i dlaczego powinieneś najpierw skonsultować się z lekarzem.
Post przerywany
Niektóre posty w ogóle nie dopuszczają jedzenia. Natomiast w planach przerywanych pości się według schematu, a potem je normalnie.
Niektóre rodzaje planów przerywanego postu to:
Post naprzemienny. Jednego dnia jesz swoją normalną dietę, a następnego dnia mniej niż 600 kalorii i powtarzasz ten schemat przez cały tydzień. Powiązany jest z tym popularny plan 5:2, w którym przez 5 dni w tygodniu jesz normalną, zdrową dietę, a w pozostałe 2 dni ograniczasz ją do około 500-800 kalorii.
Jedzenie ograniczone w czasie. Polega to na dostarczaniu wszystkich kalorii w ciągu dnia przez określoną liczbę godzin. Na przykład, przy planie 8-godzinnym można jeść od 10.00 do 18.00, a następnie nie jeść więcej aż do następnego dnia do godziny 10.00.
Niektórzy ludzie poszczą przez kilka dni lub nawet tygodni - na przykład z powodów religijnych. Jednak niejedzenie przez więcej niż 24 godziny w przypadku cukrzycy może być niebezpieczne.
Korzyści
Potrzeba więcej badań, aby stwierdzić, czy jest to bezpieczne w dłuższej perspektywie. Większość badań nad efektami przerywanego postu przeprowadzono na osobach dorosłych z nadwagą, w średnim wieku. Potrzeba więcej badań, aby ustalić, czy jest on bezpieczny dla osób starszych, młodszych lub o prawidłowej masie ciała.
Post może mieć pewne ogólne korzyści zdrowotne. Na przykład, może zmniejszyć stan zapalny, pomóc w utracie wagi i obniżyć poziom cholesterolu. Amerykańskie Stowarzyszenie Diabetyków zauważa, że jeśli masz nadwagę lub otyłość, utrata masy ciała może pomóc obniżyć poziom A1c (wskaźnik kontroli poziomu cukru we krwi w ciągu ostatnich 2-3 miesięcy) i zmniejszyć ryzyko chorób serca. Post nie jest konieczny do utraty wagi.
Poszczenie może również wpłynąć na ilość potrzebnych leków insulinowych. W jednym z badań osoby z cukrzycą typu 1, które stosowały post, były w stanie obniżyć dawkę insuliny.
Niektóre narządy, które odgrywają rolę w cukrzycy, również mogą odnieść korzyści z postu. Twoje ciało przechowuje w wątrobie dodatkową ilość glukozy w postaci glikogenu. Wykorzystanie tego glikogenu zajmuje organizmowi około 12 godzin. Jeśli nie jesz, organizm zaczyna spalać tłuszcz zamiast glikogenu w celu uzyskania energii. Pomaga to w utracie wagi. Daje to również odpocząć wątrobie i trzustce (która wytwarza insulinę, hormon kontrolujący poziom cukru we krwi).
Ryzyko
Podczas postu prawdopodobnie będziesz głodny (przynajmniej na początku). Możesz też czuć się senny i drażliwy. Brak jedzenia może powodować ból głowy. A jeśli pościsz dłużej niż jeden dzień, twoje ciało może nie otrzymywać wystarczającej ilości potrzebnych składników odżywczych bez suplementów.
Największym niebezpieczeństwem związanym z postem w przypadku osób chorych na cukrzycę jest niebezpiecznie niski poziom cukru we krwi (tzw. hipoglikemia). Dotyczy to zwłaszcza osób, które przyjmują leki kontrolujące cukrzycę, takie jak insulina. Jeśli nie jesz, poziom cukru we krwi jest niższy, a leki mogą go jeszcze bardziej obniżyć, co może prowadzić do hipoglikemii. Hipoglikemia może powodować drżenie, omdlenia, a nawet śpiączkę.
Jeśli przerwiesz post jedzeniem, możesz być bardziej narażony na zbyt wysoki poziom cukru we krwi. Lekarze nazywają to hiperglikemią. Zdarza się to tylko wtedy, gdy zjesz zbyt dużo węglowodanów. Jeśli post skłania cię do przejadania się pokarmami bogatymi w węglowodany, może to nie być właściwy plan dla ciebie.
Zanim spróbujesz pościć
Najpierw porozmawiaj z lekarzem. Jeżeli masz cukrzycę typu 1, inne problemy zdrowotne związane z cukrzycą lub cierpisz na hipoglikemię, lekarz może zalecić, abyś nie pościł.
Jeśli lekarz stwierdzi, że możesz spróbować, zapytaj, czy musisz częściej kontrolować poziom cukru we krwi lub dostosować leki przeciwcukrzycowe w trakcie i po poście.
Zwracaj uwagę na oznaki niskiego poziomu cukru we krwi. Jeśli zaczynasz się trząść, pocić lub czuć się zdezorientowany, poziom cukru we krwi może być zbyt niski. Natychmiast przerwij post i zrób to, co zwykle robisz, aby leczyć hipoglikemię. Na przykład zjedz żel glukozowy lub wypij słodki napój, a następnie zjedz mały, zrównoważony posiłek, kiedy poziom cukru we krwi wróci do normy.
Należy uważać na to, co się je po poście. Zjedzenie zbyt dużej ilości węglowodanów po poście może spowodować zbyt wysoki poziom cukru we krwi. Wybieraj zdrowe, zbilansowane posiłki i przekąski.
Zachowaj ostrożność. Nie wykonuj ciężkich ćwiczeń podczas postu. Ciężkie ćwiczenia mogą spowodować obniżenie poziomu cukru we krwi, co może prowadzić do hipoglikemii. Zapytaj lekarza, jakie ćwiczenia możesz wykonywać lub zrób sobie przerwę.
Dbaj o nawodnienie organizmu. Cukrzyca naraża cię na ryzyko odwodnienia, które może utrudnić kontrolowanie poziomu cukru we krwi. Podczas postu pij dużo wody i napojów bezkalorycznych.
