Lekarz wyjaśnia, co odkryto w badaniach na temat przyczyn depresji - od genetyki, przez choroby i leki, po ważne wydarzenia życiowe.
Depresja jest złożoną chorobą. Nikt nie wie dokładnie, co ją wywołuje, ale może ona wystąpić z wielu powodów. U niektórych osób depresja pojawia się w trakcie poważnej choroby. U innych depresja może pojawić się w związku ze zmianami życiowymi, takimi jak przeprowadzka lub śmierć bliskiej osoby. U jeszcze innych depresja występuje w rodzinie. Ci, którzy mają depresję, mogą czuć się przytłoczeni smutkiem i samotnością bez znanej przyczyny.
Jakie są główne przyczyny depresji?
Wiele czynników może zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia depresji, w tym następujące:
-
Przemoc. Przemoc fizyczna, seksualna lub emocjonalna może zwiększać podatność na depresję w późniejszym okresie życia.
-
Wiek. Osoby w podeszłym wieku są bardziej narażone na depresję. Sytuację mogą pogarszać inne czynniki, takie jak samotne życie i brak wsparcia społecznego.
-
Niektóre leki. Niektóre leki, takie jak izotretynoina (stosowana w leczeniu trądziku), lek przeciwwirusowy interferon alfa oraz kortykosteroidy, mogą zwiększać ryzyko wystąpienia depresji.
-
Konflikt. Depresja u osoby, która ma biologiczną podatność na jej wystąpienie, może być wynikiem konfliktów osobistych lub sporów z członkami rodziny lub przyjaciółmi.
-
Śmierć lub strata. Smutek i żal po śmierci lub stracie bliskiej osoby, choć są naturalne, mogą zwiększać ryzyko wystąpienia depresji.
-
Płeć. Kobiety są dwa razy bardziej narażone na depresję niż mężczyźni. Nikt nie jest pewien, dlaczego tak się dzieje. Pewną rolę mogą odgrywać zmiany hormonalne, które kobiety przechodzą w różnych okresach swojego życia.
-
Geny. Występowanie depresji w rodzinie może zwiększać ryzyko. Uważa się, że depresja jest cechą złożoną, co oznacza, że prawdopodobnie istnieje wiele różnych genów, z których każdy wywiera niewielki wpływ, a nie jeden gen, który przyczynia się do ryzyka choroby. Genetyka depresji, podobnie jak większości zaburzeń psychicznych, nie jest tak prosta i oczywista jak w przypadku chorób czysto genetycznych, takich jak pląsawica Huntingtona czy mukowiscydoza.
-
Ważne wydarzenia. Nawet dobre wydarzenia, takie jak rozpoczęcie nowej pracy, ukończenie studiów czy zawarcie związku małżeńskiego, mogą prowadzić do depresji. Podobnie jak przeprowadzka, utrata pracy lub dochodów, rozwód czy przejście na emeryturę. Zespół depresji klinicznej nigdy nie jest jednak "normalną" reakcją na stresujące wydarzenia życiowe.
-
Inne problemy osobiste. Problemy takie jak izolacja społeczna spowodowana innymi chorobami psychicznymi lub wykluczenie z rodziny czy grupy społecznej mogą zwiększać ryzyko rozwoju depresji klinicznej.
-
Poważne choroby. Czasami depresja występuje wraz z poważną chorobą lub może być wywołana przez inne schorzenie.
-
Nadużywanie substancji. Prawie 30% osób z problemami związanymi z nadużywaniem substancji psychoaktywnych cierpi również na depresję poważną lub kliniczną. Nawet jeśli narkotyki lub alkohol chwilowo poprawiają samopoczucie, to w ostatecznym rozrachunku pogłębiają depresję.
Jaki jest związek biologii z depresją?
Naukowcy zauważyli różnice w mózgach osób cierpiących na depresję kliniczną w porównaniu z osobami, które nie chorują na depresję. Na przykład hipokamp - niewielka część mózgu, która jest niezbędna do przechowywania wspomnień - wydaje się być mniejszy u niektórych osób z depresją niż u tych, które nigdy nie chorowały na depresję. W mniejszym hipokampie znajduje się mniej receptorów serotoniny. Serotonina jest jednym z wielu związków chemicznych w mózgu zwanych neuroprzekaźnikami, które umożliwiają komunikację w obwodach łączących regiony mózgu zaangażowane w przetwarzanie emocji.
Naukowcy nie wiedzą, dlaczego hipokamp może być mniejszy u niektórych osób z depresją. Niektórzy badacze odkryli, że hormon stresu - kortyzol - jest produkowany w nadmiarze u osób z depresją. Badacze ci uważają, że kortyzol ma toksyczny lub "kurczący" wpływ na rozwój hipokampa. Niektórzy eksperci uważają, że osoby cierpiące na depresję mogą po prostu rodzić się z mniejszym hipokampem i być w ten sposób bardziej podatne na depresję. Istnieje wiele innych regionów mózgu oraz szlaków pomiędzy poszczególnymi regionami, które mogą mieć związek z depresją, i prawdopodobnie żadna pojedyncza struktura mózgu ani szlak nie są w pełni odpowiedzialne za depresję kliniczną.
Jedno jest pewne: Depresja jest złożoną chorobą, na którą składa się wiele czynników. Najnowsze skany i badania nad strukturą i funkcjonowaniem mózgu sugerują, że leki przeciwdepresyjne mogą wywierać "działanie neurotroficzne", co oznacza, że mogą pomagać w utrzymaniu komórek nerwowych, zapobiegać ich obumieraniu i umożliwiać im tworzenie silniejszych połączeń, odpornych na stres biologiczny. W miarę jak naukowcy będą lepiej rozumieć przyczyny depresji, pracownicy służby zdrowia będą mogli stawiać lepiej dopasowane diagnozy, a co za tym idzie, przepisywać skuteczniejsze plany leczenia.
Jaki jest związek genetyki z ryzykiem depresji?
Wiemy, że depresja może czasami występować rodzinnie. Sugeruje to, że istnieje przynajmniej częściowy związek genetyczny z depresją. Dzieci, rodzeństwo i rodzice osób z ciężką depresją są nieco bardziej narażeni na zachorowanie na depresję niż członkowie populacji ogólnej. Wiele genów oddziałujących na siebie w szczególny sposób prawdopodobnie przyczynia się do występowania różnych rodzajów depresji w rodzinach. Jednak mimo dowodów na rodzinne występowanie depresji jest mało prawdopodobne, aby istniał jeden gen "depresji", a raczej wiele genów, z których każdy w niewielkim stopniu przyczynia się do powstawania depresji pod wpływem interakcji ze środowiskiem.
Czy niektóre leki mogą powodować depresję
U niektórych osób leki mogą prowadzić do depresji. Na przykład, leki takie jak barbiturany, benzodiazepiny i lek na trądzik izotretynoina (dawniej sprzedawana jako Accutane, obecnie Absorica, Amnesteem, Claravis, Myorisan, Zenatane) były czasami związane z depresją, zwłaszcza u osób starszych. Podobnie, leki takie jak kortykosteroidy, opioidy (kodeina, morfina) i leki antycholinergiczne przyjmowane w celu złagodzenia skurczów żołądka mogą czasami powodować zmiany i wahania nastroju. Nawet leki na ciśnienie krwi zwane beta-blokerami mają związek z depresją.
Jaki jest związek między depresją a chorobą przewlekłą?
U niektórych osób depresję wywołuje choroba przewlekła. Choroba przewlekła to choroba, która trwa przez bardzo długi czas i zazwyczaj nie można jej całkowicie wyleczyć. Jednak choroby przewlekłe często można kontrolować poprzez dietę, ćwiczenia, nawyki dotyczące stylu życia i niektóre leki. Przykładami chorób przewlekłych, które mogą powodować depresję, są: cukrzyca, choroby serca, zapalenie stawów, choroby nerek, HIV i AIDS, toczeń oraz stwardnienie rozsiane (SM). Niedoczynność tarczycy również może prowadzić do stanów depresyjnych.
Naukowcy uważają, że leczenie depresji może czasem pomóc w poprawie współistniejącej choroby medycznej.
Czy depresja ma związek z bólem przewlekłym?
Jeśli ból utrzymuje się przez kilka tygodni lub miesięcy, określa się go jako "przewlekły". Ból przewlekły nie tylko boli, ale też zaburza sen, zdolność do ćwiczeń i aktywności fizycznej, relacje międzyludzkie i wydajność w pracy. Czy widzisz, że ból przewlekły może powodować uczucie smutku, izolacji i przygnębienia?
Istnieje pomoc w walce z bólem przewlekłym i depresją. Wieloaspektowy program obejmujący leki, psychoterapię, grupy wsparcia i inne może pomóc Ci opanować ból, złagodzić depresję i przywrócić życie na właściwe tory.
?
Czy depresja często towarzyszy żałobie?
Żal jest powszechną i normalną reakcją na stratę. Straty, które mogą prowadzić do żalu, to śmierć lub rozstanie z ukochaną osobą, utrata pracy, śmierć lub utrata ukochanego zwierzaka lub inne zmiany w życiu, takie jak rozwód, przejście na emeryturę.
Każdy może doświadczyć żalu i straty, ale nie u każdego wystąpi depresja kliniczna, która różni się od żałoby tym, że depresja obejmuje szereg innych objawów, takich jak poczucie niskiej wartości własnej, negatywne myśli o przyszłości i samobójstwo, natomiast żałoba wiąże się z uczuciem pustki, straty i tęsknoty za bliską osobą, przy nienaruszonej zdolności odczuwania przyjemności. Każda osoba jest inna pod względem sposobu radzenia sobie z tymi uczuciami.
?
