Lekarz przedstawia ogólny zarys depresji klinicznej, czyli dużej, w tym jej przyczyny, objawy i leczenie.
W przypadku dużej depresji mogą wystąpić trudności z pracą, nauką, snem, jedzeniem oraz korzystaniem z przyjaciół i zajęć. Niektórzy ludzie zapadają na depresję kliniczną tylko raz w życiu, podczas gdy inni mają ją kilka razy w ciągu całego życia.
Poważna depresja może czasami występować w rodzinie z pokolenia na pokolenie, ale często może dotyczyć osób, u których w rodzinie nie występowała ta choroba.
Co to jest depresja poważna lub kliniczna?
Większość ludzi w pewnym momencie swojego życia czuje się smutna lub przygnębiona. Jednak depresja kliniczna charakteryzuje się obniżonym nastrojem przez większość dnia, czasem szczególnie rano, oraz utratą zainteresowania normalnymi czynnościami i relacjami z innymi ludźmi - objawy te występują codziennie przez co najmniej 2 tygodnie. Ponadto, zgodnie z DSM-5 - podręcznikiem używanym do diagnozowania zaburzeń psychicznych - u pacjenta mogą występować inne objawy dużej depresji. Objawy te mogą obejmować:
-
Zmęczenie lub utrata energii niemal każdego dnia
-
Poczucie bezwartościowości lub winy prawie każdego dnia
-
Zaburzenia koncentracji, niezdecydowanie
-
Bezsenność lub hipersomnia (nadmierne spanie) prawie każdego dnia
-
Wyraźne zmniejszenie zainteresowania lub przyjemności z prawie wszystkich czynności prawie codziennie (zwane anhedonią, objaw ten może być sygnalizowany przez relacje innych osób znaczących)
-
Niepokój lub uczucie spowolnienia
-
Powracające myśli o śmierci lub samobójstwie
-
Znaczący spadek lub przyrost masy ciała (zmiana o więcej niż 5% masy ciała w ciągu miesiąca)
Kto jest zagrożony wystąpieniem dużej depresji?
Według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Psychicznego (National Institute of Mental Health) na dużą depresję cierpi około 6,7% populacji Stanów Zjednoczonych w wieku powyżej 18 lat. W ciągu całego życia epizod dużej depresji może wystąpić u 20-25% dorosłych.
Poważna depresja dotyka również starszych dorosłych, nastolatków i dzieci, ale w tych populacjach często pozostaje nierozpoznana i nieleczona.
Czy kobiety są bardziej narażone na wystąpienie dużej depresji?
Prawie dwa razy więcej kobiet niż mężczyzn choruje na dużą lub kliniczną depresję; ryzyko to mogą zwiększać zmiany hormonalne zachodzące w okresie dojrzewania, menstruacji, ciąży, poronienia i menopauzy.
Inne czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia depresji klinicznej u kobiet, które są na nią biologicznie podatne, to zwiększony stres w domu lub w pracy, godzenie życia rodzinnego z zawodowym oraz opieka nad starzejącym się rodzicem. Ryzyko zwiększa także samotne wychowywanie dziecka.
Jakie są objawy dużej depresji u mężczyzn?
Depresja u mężczyzn jest znacznie rzadziej zgłaszana. Mężczyźni cierpiący na depresję kliniczną rzadziej szukają pomocy, a nawet rozmawiają o swoich doświadczeniach.
Objawy depresji u mężczyzn mogą obejmować drażliwość, gniew lub nadużywanie narkotyków i alkoholu (nadużywanie substancji może być także przyczyną depresji, a nie jej skutkiem). Tłumienie negatywnych uczuć może prowadzić do zachowań agresywnych, skierowanych zarówno do wewnątrz, jak i na zewnątrz. Może też prowadzić do wzrostu zachorowań, samobójstw i zabójstw.
Co wywołuje dużą depresję?
Do najczęstszych czynników wywołujących lub powodujących dużą depresję należą:
-
Utrata bliskiej osoby w wyniku śmierci, rozwodu lub separacji
-
Izolacja społeczna lub poczucie bycia pozbawionym wsparcia
-
Duże zmiany w życiu - przeprowadzka, ukończenie studiów, zmiana pracy, przejście na emeryturę
-
Konflikty osobiste w związkach, zarówno z drugą osobą, jak i z przełożonym
-
Przemoc fizyczna, seksualna lub emocjonalna
Jak rozpoznaje się dużą depresję?
Lekarz specjalista - na przykład lekarz pierwszego kontaktu lub psychiatra - przeprowadzi dokładną ocenę medyczną. Badanie przesiewowe w kierunku depresji może być przeprowadzone podczas zwykłej wizyty u lekarza. Specjalista zapyta o historię chorób psychiatrycznych w rodzinie i w życiu osobistym oraz zada pytania pozwalające rozpoznać objawy dużej depresji.
Nie ma badania krwi, zdjęcia rentgenowskiego ani innego badania laboratoryjnego, które mogłoby posłużyć do zdiagnozowania dużej depresji. Lekarz może jednak przeprowadzić badania krwi w celu wykrycia innych problemów medycznych, których objawy są podobne do objawów depresji. Na przykład, niedoczynność tarczycy może powodować pewne objawy podobne do depresji, podobnie jak nadużywanie alkoholu lub narkotyków, niektóre leki i udar mózgu.
Jak leczy się dużą depresję?
Większa depresja lub depresja kliniczna jest poważną, ale uleczalną chorobą. W zależności od nasilenia objawów, lekarz pierwszego kontaktu lub psychiatra może zalecić leczenie lekami przeciwdepresyjnymi. Może również zasugerować psychoterapię, czyli terapię rozmowną, podczas której pacjent zajmuje się swoim stanem emocjonalnym.
Czasami do leku przeciwdepresyjnego dodaje się inne leki, aby zwiększyć jego skuteczność. Niektóre leki działają lepiej w przypadku niektórych osób. Konieczne może być wypróbowanie przez lekarza różnych leków w różnych dawkach, aby ustalić, który z nich działa najlepiej w twoim przypadku.
Istnieją inne metody leczenia depresji klinicznej, takie jak terapia elektrokonwulsyjna, zwana również ECT lub terapią wstrząsową, które mogą być stosowane, jeśli leki okażą się nieskuteczne lub objawy są bardzo nasilone.
Czy można zapobiegać dużej depresji?
Po przebyciu epizodu dużej depresji istnieje duże ryzyko wystąpienia kolejnego. Najlepszym sposobem zapobiegania kolejnym epizodom depresji jest znajomość czynników wyzwalających lub przyczyn dużej depresji (patrz wyżej) oraz kontynuowanie przyjmowania przepisanych leków, aby uniknąć nawrotu choroby. Ważne jest również poznanie objawów dużej depresji i wczesne skontaktowanie się z lekarzem w przypadku wystąpienia któregokolwiek z tych objawów.
