Dowiedz się, co warto wiedzieć o OCD u dzieci, poznaj przyczyny, objawy i sposoby leczenia.
Co warto wiedzieć o OCD u dzieci?
OCD to choroba psychiczna polegająca na powtarzających się myślach i niepokojach (obsesjach) oraz powtarzających się zachowaniach (kompulsjach), które osoba czuje, że musi wykonać, aby uporać się z obsesjami.
Natręctwa związane z OCD różnią się od codziennych, niechcianych myśli. Powodują one taki niepokój, że wpływają na jakość codziennego życia i nie można nad nimi zapanować ani przejść do porządku dziennego. Przykłady natręctw to:
-
Strach przed zarazkami lub zachorowaniem
-
Strach przed przypadkowym skrzywdzeniem kogoś innego
-
Myśli o skrzywdzeniu siebie lub innych (nawet jeśli tego nie chcesz)
-
Myśli lub obrazy o charakterze seksualnym
-
Strach przed utratą przedmiotów lub własności
-
Obawa przed parzystą lub nieparzystą liczbą przedmiotów
-
Ogromne obawy o moralną słuszność lub niesłuszność swoich działań
Zachowania kompulsywne zwykle mają na celu zapobieganie negatywnym skutkom obsesyjnych lęków i obaw, nawet jeśli dla innych może to nie mieć sensu. Ma się wrażenie, że coś złego może się stać, jeśli nie wykona się określonego zachowania lub rytuału. Przykłady kompulsji obejmują:
-
Wielokrotne sprawdzanie rzeczy w domu przed wyjściem, np. wyłączanie piekarnika, wyłączanie ogrzewania lub zamykanie drzwi na klucz
-
Wielokrotne liczenie liczby obiektów w grupie
-
Unikanie za wszelką cenę określonego miejsca lub przedmiotu, np. publicznych łazienek
-
Mycie rąk lub ciała określoną liczbę razy
-
Dotykanie lub stukanie w określony przedmiot
-
Porządkowanie lub układanie przedmiotów, aż uznasz, że są odpowiednie
Objawy OCD u dzieci
Na OCD mogą zachorować dzieci w wieku zaledwie 3 lat, choć większość dzieci z OCD zaczyna wykazywać objawy w wieku ok. 10-12 lat. Objawy OCD u dzieci mogą różnić się od objawów u dorosłych w zależności od tego, jak objawiają się w klasie i w domu. Objawy OCD u dzieci można zauważyć po tym, co mówią, np:
-
Wielokrotne zadawanie pytań typu "Czy wszystko będzie dobrze?" lub "Czy na pewno znasz odpowiedź?" i szukanie zapewnienia
-
Skarżenie się na zmęczenie Radzenie sobie z myślami i lękami, które są częścią OCD, może być wyczerpujące psychicznie i fizycznie
-
Częste przepraszanie innych osób lub postaci religijnych, np. Boga
-
Wypowiadanie pozornie przypadkowych szczęśliwych słów lub zwrotów?
Oznaki OCD można również zauważyć w zachowaniu dziecka, np:
-
Unikanie wykonywania określonych czynności w grupie, takich jak podnoszenie przedmiotów z podłogi lub dotykanie czegoś, czego dotknęli inni
-
Stukanie lub dotykanie przedmiotów takich jak krzesła, biurka i przybory do pisania rękami, stopami lub inną częścią ciała
-
Długi czas rozwiązywania testów i zadań, często z powodu wielokrotnego sprawdzania
-
Powracanie do pomieszczeń w celu sprawdzenia drobnych rzeczy, o których mogli zapomnieć lub poprawienia czegoś, co zrobili źle, wychodząc gdzieś za pierwszym razem
-
Wielokrotne chodzenie do łazienki, często w celu umycia rąk
-
Rozproszenie uwagi i niezdolność do zmiany tematu podczas nauki w klasie, zwłaszcza jeśli czegoś nie do końca zrozumieli
Przyczyny OCD u dzieci
Naukowcy nie są pewni, co dokładnie powoduje OCD. Badania sugerują, że pewną rolę odgrywają zaburzenia równowagi chemicznej i inne części mózgu.
Dziecko może być bardziej narażone na rozwój tego zaburzenia, jeśli w jego rodzinie są bliscy członkowie cierpiący na OCD lub jeśli niedawno przeżyło ważne wydarzenie życiowe, takie jak śmierć bliskiej osoby, rozwód rodziców, rozpoczęcie nowego roku szkolnego lub przeprowadzka.
Czasami infekcje, takie jak grypa lub borelioza, mogą wywołać nagłe objawy OCD u dzieci poprzez reakcję immunologiczną, która wpływa na mózg.
Leczenie OCD u dzieci
Lekarz, psychiatra lub inny specjalista z zakresu zdrowia psychicznego może zdiagnozować OCD u dziecka zadając pytania dotyczące jego myśli i zachowań. Po postawieniu oficjalnej diagnozy lekarz zaproponuje kilka różnych opcji leczenia.
Terapia może zająć się myślami i przekonaniami, które są przyczyną OCD u dzieci. Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) koncentruje się na rozpoznawaniu niepożądanych wzorców myślowych i zastępowaniu ich zdrowszymi myślami i zachowaniami w celu radzenia sobie ze stresem. Terapeuta może powoli narażać dziecko na strach, stosując metodę zwaną prewencją ekspozycji i reakcji, która pomoże mu przezwyciężyć obsesje i kompulsje związane z tym strachem.
Lekarz może również zalecić przyjmowanie leków, takich jak inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SRI), które pomagają zmniejszyć zaburzenia równowagi chemicznej w mózgu, będące przyczyną OCD. Leki te same w sobie nie eliminują OCD, ale mogą sprawić, że natrętne myśli staną się mniej nasilone. Jeśli objawy OCD są związane z infekcją lub zaburzeniami układu odpornościowego, lekarz przepisze antybiotyki lub inne leki na te schorzenia.
