Objawy, diagnoza i leczenie raka nerki

Dowiedz się więcej od lekarza na temat raka nerki, w tym rodzajów, diagnostyki, etapów, leczenia i czynników ryzyka.

Rak nerki - zwany także rakiem nerki - jest chorobą, w której komórki nerki stają się złośliwe (nowotworowe) i rozrastają się poza kontrolą, tworząc guz. Prawie wszystkie nowotwory nerek pojawiają się najpierw w wyściółce małych kanalików (kanalików) w nerce. Ten typ raka nerki nazywany jest rakiem nerkowokomórkowym. Dobra wiadomość jest taka, że większość nowotworów nerki jest wykrywana zanim rozprzestrzeni się (da przerzuty) do odległych narządów. Wcześnie wykryte nowotwory łatwiej poddają się skutecznemu leczeniu. Nowotwory te mogą jednak urosnąć do znacznych rozmiarów, zanim zostaną wykryte.

Nerki to dwa narządy w kształcie fasoli, każdy wielkości pięści. Znajdują się w podbrzuszu, po obu stronach kręgosłupa. Ich głównym zadaniem jest oczyszczanie krwi, usuwanie produktów odpadowych i wytwarzanie moczu.

Lekarze nie znają przyczyn powstawania raka nerki. Wydaje się jednak, że pewne czynniki zwiększają ryzyko zachorowania na raka nerki. Na przykład, rak nerki występuje najczęściej u osób powyżej 40 roku życia. Oto kilka innych czynników ryzyka zachorowania na raka nerki:

• Palenie tytoniu

  .

  Jeśli palisz papierosy, ryzyko zachorowania na raka nerki jest dwukrotnie większe niż u osób niepalących. Palenie cygar również może zwiększać to ryzyko.

• Być mężczyzną.

  Mężczyźni są dwa razy bardziej narażeni na zachorowanie na raka nerki niż kobiety.

• Bycie otyłym.

  Nadwaga może powodować zmiany w hormonach, które zwiększają ryzyko.

• Długotrwałe stosowanie niektórych leków przeciwbólowych.

  Dotyczy to zarówno leków dostępnych bez recepty, jak i tych wydawanych na receptę.

• Zaawansowana choroba nerek

  lub długotrwałe dializy, czyli leczenie osób, których nerki przestały pracować

• Posiadanie pewnych uwarunkowań genetycznych,

  takich jak choroba von Hippla-Lindaua (VHL) lub dziedziczny rak brodawkowaty nerki

• Występowanie raka nerki w rodzinie.

  Ryzyko jest szczególnie wysokie u rodzeństwa.

• Narażenie na działanie pewnych substancji chemicznych,

  takie jak azbest, kadm, benzen, rozpuszczalniki organiczne lub niektóre herbicydy

• Posiadanie wysokiego ciśnienia krwi.

  Lekarze nie wiedzą, czy źródłem zwiększonego ryzyka jest wysokie ciśnienie krwi, czy też leki stosowane w leczeniu tego schorzenia.

• Być czarnym.

  Ryzyko u czarnych jest nieco wyższe niż u białych. Nikt nie wie dlaczego.

• Posiadanie chłoniaka.

  Z nieznanej przyczyny u pacjentów z chłoniakiem występuje zwiększone ryzyko zachorowania na raka nerki.

Występowanie powyższych czynników ryzyka nie oznacza, że zachorujesz na raka nerki. Prawdą jest również, że możesz nie mieć żadnego z nich, a mimo to zachorować.

Jakie są objawy raka nerki?

W wielu przypadkach ludzie mogą nie mieć wczesnych objawów raka nerki. W miarę powiększania się guza mogą pojawiać się objawy. Możesz mieć jeden lub więcej z poniższych objawów raka nerki:

• Krew w moczu

• Guzek w boku lub nadbrzuszu

• Utrata apetytu

• Ból w boku, który nie ustępuje

• Utrata wagi, która następuje bez znanej przyczyny

• Gorączka, która utrzymuje się przez kilka tygodni i nie jest spowodowana przeziębieniem ani inną infekcją

• Ogromne zmęczenie

• Anemia

• Opuchlizna kostek lub nóg

Rak nerki, który rozprzestrzenia się na inne części ciała, może powodować inne objawy, takie jak:

• Duszność

• Odkrztuszanie krwi

• Ból kości

Skąd mam wiedzieć, że mam raka nerki?

Może miałeś objawy raka nerki, takie jak ból w boku, utrata wagi lub skrajne zmęczenie. A może lekarz wykrył guzek w boku podczas rutynowego badania lub oznaki raka nerki podczas badania w kierunku innej choroby. Niezależnie od tego, aby potwierdzić diagnozę raka nerki, konieczne będzie dokładne badanie fizykalne, wywiad zdrowotny i testy.

Lekarz obejrzy Twój brzuch i bok w poszukiwaniu guzków, sprawdzi między innymi, czy nie masz gorączki i wysokiego ciśnienia krwi. Odpowiesz także na pytania dotyczące Twoich nawyków zdrowotnych, przebytych chorób i rodzajów leczenia. Aby postawić diagnozę raka nerki, lekarz zleci także jedno lub więcej badań, takich jak poniższe:

• Badania moczu

  sprawdzają, czy w moczu nie ma krwi lub innych oznak problemów.

• Badania krwi

  pokazują, jak dobrze pracują nerki.

• Pyelogram dożylny (IVP)

  polega na wykonaniu zdjęcia rentgenowskiego nerek po wstrzyknięciu przez lekarza barwnika, który przemieszcza się do dróg moczowych, uwidaczniając ewentualne guzy.

• Badanie ultrasonograficzne wykorzystuje fale dźwiękowe do stworzenia obrazu nerek. Dzięki temu można stwierdzić, czy guz jest lity czy wypełniony płynem.

• Tomografia komputerowa

  wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie i komputer do wykonania serii szczegółowych zdjęć nerek. Może to również wymagać wstrzyknięcia barwnika. Tomografia komputerowa praktycznie zastąpiła pyelogram i ultrasonografię jako narzędzia do diagnozowania raka nerki.

• Obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego (MRI)

  wykorzystuje silne magnesy i fale radiowe do tworzenia szczegółowych obrazów tkanek miękkich w organizmie. W celu uzyskania lepszego obrazu może być konieczne wstrzyknięcie środka kontrastowego.

• Arteriogram nerkowy.

  Badanie to służy do oceny dopływu krwi do guza. Nie wykonuje się go często, ale może pomóc w rozpoznaniu małych guzów. Ma ono także inne zastosowania.

W przeciwieństwie do wielu innych nowotworów, lekarz może mieć pewność co do rozpoznania raka nerki bez wykonywania biopsji. Czasami biopsja jest wykonywana w celu potwierdzenia rozpoznania. Lekarz może użyć biopsji igłowej do pobrania próbki tkanki, która następnie jest badana pod mikroskopem w poszukiwaniu komórek nowotworowych. Biopsja może również określić stopień zaawansowania nowotworu - jak bardzo agresywny może być nowotwór. Często chirurg po prostu usuwa cały guz, a następnie zleca zbadanie próbki tkanki.

Gdy lekarz postawi diagnozę raka nerki, mogą być potrzebne inne badania, aby stwierdzić, czy nowotwór rozprzestrzenił się w obrębie nerki, do drugiej nerki lub do innych części ciała. Jeśli rak rozprzestrzenia się z miejsca, w którym się rozpoczął, mamy do czynienia z przerzutami. Może być konieczne wykonanie tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego. Badanie rentgenowskie klatki piersiowej może wykazać, czy rak rozprzestrzenił się na płuca. Skanowanie kości może wykazać, czy nowotwór znajduje się w kościach. Badania te pomogą Twojemu lekarzowi określić stadium zaawansowania raka nerki.

Jakie są stadia zaawansowania raka nerki?

Rokowanie zależy od ogólnego stanu zdrowia, a także od stopnia i stadium zaawansowania raka nerki.

Są to stopnie zaawansowania raka nerki. Im wyższy stopień zaawansowania, tym bardziej zaawansowany jest nowotwór.

Etap I

• Guz o wielkości 7 cm lub mniejszy, znajdujący się wyłącznie w nerce

Etap II

• Guz większy niż 7 centymetrów, znajdujący się wyłącznie w nerce

Etap III

• Nowotwór, który znajduje się w nerce i w co najmniej jednym pobliskim węźle chłonnym

• Guz, który znajduje się w głównym naczyniu krwionośnym nerki i może również znajdować się w pobliskim węźle chłonnym

• Guz, który znajduje się w tkance tłuszczowej wokół nerki i może również obejmować pobliskie węzły chłonne

• Guz, który rozciąga się na główne żyły lub tkanki okołonerkowe, ale nie na nadnercze i nie wykracza poza powięź Geroty

Etap IV

• Rak rozprzestrzenił się poza warstwę tłuszczową tkanki otaczającej nerkę, może również znajdować się w pobliskich węzłach chłonnych

• Rak może rozprzestrzeniać się na inne narządy, takie jak jelito grube, trzustka lub płuca

• Rak rozprzestrzenił się poza powięź Geroty (w tym przylegający rozrost do ipsilateralnego nadnercza)

Jakie są metody leczenia raka nerki?

Po postawieniu diagnozy i określeniu stopnia zaawansowania raka nerki, wspólnie z lekarzem możesz zaplanować leczenie. Być może będziesz chciał zebrać informacje, które pomogą Ci lepiej zrozumieć swoją decyzję. Twój lekarz może skierować Cię na leczenie do specjalisty. Może to być urolog, onkolog medyczny lub radiologiczny albo chirurg. Wiele osób uważa, że przed rozpoczęciem leczenia pomocne jest zasięgnięcie drugiej opinii na temat rozpoznania raka nerki i planu leczenia.

Rak nerki jest jednym z najczęstszych nowotworów, który ulega spontanicznej regresji, czyli może powrócić do wcześniejszego stadium. Częstość występowania jest jednak dość niska (około 0,5%).

Istnieje kilka standardowych rodzajów leczenia raka nerki. W większości przypadków pierwszym krokiem jest operacja. Jednak nawet jeśli operacja usunie cały guz, lekarz może zasugerować dodatkowe leczenie, aby zabić pozostałe komórki nowotworowe, których nie widać.

Chirurgia w przypadku raka nerki

Są to główne rodzaje operacji w przypadku raka nerki. Rodzaj operacji zależy od stopnia zaawansowania nowotworu.

• Nefrektomia radykalna

  usuwa nerkę, nadnercze i otaczające je tkanki. Często usuwa również pobliskie węzły chłonne. Jest to najczęstsza operacja w przypadku raka nerki i może być obecnie wykonywana przez małe nacięcie z użyciem laparoskopu.

• Nefrektomia prosta

  usuwa tylko nerkę.

• Nefrektomia częściowa

  usuwa nowotwór w nerce wraz z otaczającą go tkanką. Procedura ta jest stosowana u pacjentów z mniejszymi guzami (poniżej 4 cm) lub u pacjentów, u których nefrektomia radykalna mogłaby uszkodzić drugą nerkę.

Można przeżyć z częścią jednej nerki, o ile jest ona nadal sprawna. Jeśli chirurg usunie obie nerki lub jeśli obie nerki nie są sprawne, konieczne będzie zastosowanie urządzenia do oczyszczania krwi (dializy) lub nowej nerki (przeszczep nerki). Przeszczep jest możliwy, jeśli rak został wykryty tylko w nerce, a dostępna jest nerka od dawcy.

Jeśli operacja nie jest w stanie usunąć raka nerki, lekarz może zaproponować inną opcję, która pomoże zniszczyć guz.

• Krioterapia

  wykorzystuje ekstremalne zimno do zniszczenia guza.

• Ablacja prądem o częstotliwości radiowej

  wykorzystuje fale radiowe o wysokiej energii do "ugotowania" guza.

• Embolizacja tętnic

  polega na wprowadzeniu materiału do tętnicy prowadzącej do nerki. Blokuje to przepływ krwi do guza. Zabieg ten można wykonać, aby pomóc w zmniejszeniu guza przed operacją.

Terapia biologiczna w leczeniu raka nerki

Terapia ta wykorzystuje układ odpornościowy do walki z rakiem poprzez wzmocnienie, ukierunkowanie lub przywrócenie naturalnych mechanizmów obronnych organizmu. Substancje stosowane w terapii biologicznej są wytwarzane przez Twój organizm lub w laboratorium. Przykładami terapii biologicznej w przypadku przerzutowego raka nerki są interferon alfa lub interleukina-2. Prowadzone są aktywne badania nad wieloma nowymi immunoterapiami stosowanymi w leczeniu raka nerki.

Terapia celowana w raku nerki

W terapii tej wykorzystuje się leki lub inne substancje w celu znalezienia i namierzenia komórek nowotworowych przy mniejszej toksyczności dla komórek prawidłowych. Jednym z rodzajów terapii celowanej są środki antyangiogenne. Zapobiegają one zaopatrywaniu guza w krew przez naczynia krwionośne, co powoduje jego zmniejszenie lub zatrzymanie wzrostu. Innym rodzajem środków celowanych są inhibitory wielu kinaz lub inhibitory kinazy tyrozynowej. Są to leki doustne, które blokują szlak enzymatyczny umożliwiający wzrost komórek nowotworowych. Trzeci rodzaj terapii celowanej to inhibitory m-TOR. Dostępne są dwa takie leki, jeden doustny, a drugi podawany dożylnie. Blokują one szlak, który umożliwia naczyniom krwionośnym wspomaganie wzrostu komórek nowotworowych. Każdy z tych leków ma swoje wyjątkowe miejsce w leczeniu zaawansowanego raka nerki.

Radioterapia w przypadku raka nerki

W leczeniu tym, często stosowanym w celu łagodzenia objawów raka nerki lub u pacjentów, którzy nie mogą być poddani operacji, wykorzystuje się wysokoenergetyczne promieniowanie rentgenowskie lub inne rodzaje promieniowania w celu zabicia komórek rakowych lub zahamowania ich wzrostu. Radioterapia zewnętrzna wysyła promieniowanie na nowotwór z urządzenia znajdującego się poza organizmem.

Chemioterapia w przypadku raka nerki

Terapia ta wykorzystuje leki do zabijania komórek nowotworowych lub powstrzymywania ich namnażania. W przypadku raka nerki chemioterapia jest mniej skuteczna niż w przypadku innych rodzajów nowotworów; stosuje się ją głównie w przypadku pewnego rodzaju raka nerki, w którym występują komórki wrzecionowate (wariant sarkoidalny).

Jak można zapobiegać rakowi nerki?

Ponieważ lekarze nie znają przyczyn raka nerki, nie jest jasne, jak można zapobiegać tej chorobie. Jednak pewne czynniki są powiązane z występowaniem raka nerki, dlatego można podjąć pewne kroki w celu zmniejszenia ryzyka - rzucić palenie, utrzymywać zdrową wagę, kontrolować ciśnienie krwi i unikać narażenia na działanie szkodliwych substancji chemicznych.