Antymetabolity są rodzajem leków powszechnie stosowanych w leczeniu raka. Lekarz wyjaśnia, jak działają te leki oraz jakie są ich zalety i zagrożenia.
Jeśli Tobie lub bliskiej Ci osobie przepisano antymetabolit w leczeniu raka, będziesz chciał dowiedzieć się wszystkiego o tym rodzaju leku, w tym o ryzyku i korzyściach. Antymetabolity są jednym z rodzajów leków stosowanych w chemioterapii. Są jedną z najczęściej stosowanych terapii w leczeniu raka. Są też jednymi z najstarszych - ich początki sięgają lat 40. ubiegłego wieku, kiedy to lekarze stosowali w leczeniu dzieci chorych na białaczkę lek, który obecnie uważany jest za antymetabolit.
Co to są antymetabolity i jak działają?
Antymetabolity są nazywane cytotoksycznym rodzajem leków, ponieważ zabijają komórki. Ich działanie polega na naśladowaniu cząsteczek, które są potrzebne komórkom do wzrostu. Komórki są podstępnie nakłaniane do przyjmowania leków, a następnie do wykorzystywania antymetabolitów zamiast normalnego budulca materiału genetycznego: RNA i DNA. Po wprowadzeniu leków komórki nie mogą już kopiować swojego DNA, a więc nie mogą się dzielić na nowe komórki. Ponieważ antymetabolity zwalczają komórki tylko w trakcie ich podziału, leki te są najskuteczniejsze w przypadku szybko rosnących nowotworów.
Niektóre antymetabolity powszechnie stosowane w leczeniu raka to:
-
6-merkaptopuryna
-
fludarabina
-
5-fluorouracil
-
gemcytabina
-
cytarabina
-
pemetreksed
-
metotreksat
Jakie nowotwory są leczone antymetabolitami?
Antymetabolity są najczęściej stosowane w leczeniu białaczek, raka piersi, jajnika i jelita. Ponieważ jednak leki te spowalniają wzrost każdego szybko dzielącego się typu komórek, można je stosować także w leczeniu różnych innych nowotworów.
Jak je przyjmować
Różne leki antymetabolitowe przyjmuje się w różny sposób, w zależności od leku i rodzaju leczonego nowotworu.
Niektóre antymetabolity są dostępne w postaci tabletek lub płynów, które przyjmuje się doustnie każdego dnia.
Inne są podawane we wstrzyknięciu przez linię dożylną (IV), którą pracownik służby zdrowia wprowadza do żyły. Często jest to szczególny rodzaj linii infuzyjnej zwanej mediportem, który umieszcza się w dużej, centralnej żyle.
Antymetabolity stosowane w leczeniu nowotworów skóry są dostępne w postaci kremów, które nakłada się na zmienioną chorobowo skórę raz lub dwa razy dziennie.
Korzyści i zagrożenia
Korzyści z przyjmowania leków antymetabolitowych w leczeniu raka polegają na tym, że leki te zabijają komórki nowotworowe, co może pomóc w wydłużeniu życia i spowodować, że guz przestanie rosnąć lub zmniejszy się.
Jednak antymetabolity nie działają na wszystkich, a lekarzom trudno jest przewidzieć, czyj guz zareaguje na te leki. Nawet jeśli antymetabolity początkowo działają dobrze, guzy często stają się oporne na te leki, co oznacza, że w końcu przestają one działać.
Działania niepożądane antymetabolitów
Ponieważ w skład antymetabolitów wchodzi wiele różnych leków, działania niepożądane mogą się różnić w zależności od leku. Jeśli zamierzasz przyjmować określony antymetabolit w leczeniu raka, powinieneś porozmawiać z lekarzem o typowych działaniach niepożądanych tego leku.
Ogólnie rzecz biorąc, działania niepożądane występujące w przypadku wielu antymetabolitów obejmują:
-
Nudności, wymioty lub utrata apetytu
-
Zmęczenie, osłabienie lub bóle mięśni
-
Ból i zawroty głowy
-
Zapalenie jamy ustnej i warg
-
Podwyższone stężenie enzymów wątrobowych, które może być oznaką zapalenia lub uszkodzenia komórek wątroby
-
Wypadanie włosów
-
Wysypka lub sucha i popękana skóra
-
Biegunka lub zaparcia
-
Zmiany widzenia lub wrażliwość na światło
-
Obniżenie liczby białych krwinek, które może zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia infekcji.
?
