Lekarz koryguje niektóre z błędnych przekonań na temat choroby szalonych krów i ryzyka, jakie niesie ona dla ludzi.
Co to jest choroba szalonych krów?
Choroba szalonych krów, czyli gąbczasta encefalopatia bydła (BSE), jest zakaźną, powoli postępującą, zwyrodnieniową i śmiertelną chorobą ośrodkowego układu nerwowego dorosłego bydła. Amerykański Departament Rolnictwa (USDA) przebadał setki tysięcy sztuk bydła na obecność BSE.
Naukowcy uważają, że czynnikiem zakaźnym wywołującym chorobę szalonych krów jest nieprawidłowa wersja białka występującego normalnie na powierzchni komórek, zwanego prionem. Z nieznanych jeszcze przyczyn białko to ulega zmianie i niszczy tkankę układu nerwowego - mózg i rdzeń kręgowy.
Czy gotowanie żywności zabija priony powodujące chorobę szalonych krów?
Powszechnie stosowane metody eliminacji organizmów chorobotwórczych w żywności, takie jak wysoka temperatura, nie mają wpływu na priony. Ponadto priony wydają się żyć tylko w tkance układu nerwowego.
Czy choroba szalonych krów dotyczy ludzi?
Uważa się, że ludzka wersja choroby szalonych krów, zwana wariantem choroby Creutzfeldta-Jakoba (vCJD), jest wywoływana przez spożycie produktów wołowych skażonych tkanką centralnego układu nerwowego, taką jak mózg i rdzeń kręgowy, pochodzącą od bydła zakażonego chorobą szalonych krów. Z tego powodu USDA wymaga, aby wszystkie materiały pochodzące z mózgu i rdzenia kręgowego były usuwane z bydła wysokiego ryzyka - bydła starszego, zwierząt, które nie są w stanie chodzić, oraz wszystkich zwierząt, które wykazują jakiekolwiek objawy problemów neurologicznych. Produkty z tych krów nie są wprowadzane do amerykańskiej żywności. USDA uważa, że taka praktyka skutecznie chroni zdrowie publiczne przed vCJD.
Według CDC w Stanach Zjednoczonych stwierdzono cztery przypadki śmiertelne vCJD, jednak uważa się, że były one spowodowane spożyciem mięsa spoza USA.
Ważne jest, aby wyjaśnić różnice między wariantem CJD a inną postacią tej choroby, określaną jako klasyczna lub sporadyczna CJD. Klasyczna postać CJD nie ma znanej przyczyny i występuje co roku z częstością od jednego do dwóch przypadków na 1 milion ludzi na całym świecie, w tym w USA i krajach, w których choroba szalonych krów nigdy nie wystąpiła. Nie jest ona związana ze spożywaniem tkanki nerwowej pochodzącej od bydła dotkniętego chorobą szalonych krów - na klasyczną postać CJD zmarli zarówno wegetarianie, jak i osoby spożywające mięso. CJD najczęściej dotyka osoby powyżej 65. roku życia i zazwyczaj kończy się śmiercią w ciągu sześciu miesięcy od wystąpienia objawów.
Jakie są objawy vCJD?
Choroba może dotyczyć wszystkich grup wiekowych i jest bardzo trudna do zdiagnozowania aż do momentu, gdy prawie całkowicie się rozwinie. We wczesnym stadium vCJD u osób występują objawy związane z układem nerwowym, takie jak depresja i utrata koordynacji. W późniejszym okresie choroby dochodzi do rozwoju demencji. Jednak tylko w zaawansowanych stadiach choroby nieprawidłowości w mózgu można wykryć za pomocą rezonansu magnetycznego. vCJD jest śmiertelna, zwykle w ciągu 13 miesięcy od wystąpienia objawów.
Czy można zarazić się vCJD, jedząc żywność zakupioną w Stanach Zjednoczonych?
Jest bardzo mało prawdopodobne, aby taka sytuacja miała miejsce. Aby zapobiec przedostaniu się choroby szalonych krów do kraju, od 1989 roku rząd federalny zakazał importu pewnych rodzajów żywych zwierząt z krajów, w których stwierdzono występowanie choroby szalonych krów. Zakaz ten obejmuje produkty mięsne używane w żywności dla ludzi, zwierząt i zwierząt domowych. Ponadto zakaz wprowadzania do żywności zwierząt z grupy wysokiego ryzyka oraz usuwanie tkanki centralnego układu nerwowego z żywności pozwala zagwarantować, że BSE nie stanowi zagrożenia dla konsumentów.
Czy można zarazić się vCJD po wypiciu mleka od zakażonej krowy?
Uważa się, że mleko i produkty mleczne nie stwarzają żadnego ryzyka przeniesienia choroby szalonych krów na ludzi. Eksperymenty wykazały, że mleko od krów zakażonych chorobą szalonych krów nie wywołuje infekcji.
Co z innymi produktami wytwarzanymi z produktów ubocznych pochodzących od krów?
FDA wstrzymuje import składników kosmetyków i suplementów diety zawierających materiały pochodzenia bydlęcego ze zwierząt pochodzących z 33 krajów, w których stwierdzono występowanie choroby szalonych krów, lub ze zwierząt, w przypadku których istnieje ryzyko zakażenia.
Jakie jest obecnie ryzyko wystąpienia vCJD u Amerykanów podróżujących za granicę?
Według CDC obecne ryzyko nabycia vCJD w jakimkolwiek konkretnym kraju wydaje się być bardzo małe. Nie można tego jednak dokładnie określić, ponieważ produkty bydlęce z jednego kraju mogą być rozprowadzane i spożywane w innych.
Od jak dawna urzędnicy służby zdrowia są zaniepokojeni chorobą szalonych krów?
Choroba szalonych krów budzi ogromne zaniepokojenie od 1986 roku, kiedy to po raz pierwszy odnotowano jej występowanie wśród bydła w Wielkiej Brytanii. Obawy związane z tą chorobą znacznie wzrosły w 1996 roku, kiedy odkryto związek między chorobą szalonych krów a vCJD u ludzi.
Jakie inne kraje zgłosiły przypadki choroby szalonych krów?
Chorobę potwierdzono również u bydła urodzonego w Austrii, Belgii, Czechach, Danii, Finlandii, Francji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Izraelu, Japonii, Liechtensteinie, Luksemburgu, Niemczech, Polsce, Portugalii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Włoszech i Wielkiej Brytanii.
Do listy krajów, z których import jest ograniczony, dodano również Kanadę, choć zakaz ten został niedawno zniesiony. Obecnie dozwolony jest import produktów mięsnych minimalnego ryzyka z Kanady.
