Lekarz wyjaśnia, jaką rolę może odegrać terapia fizyczna i zajęciowa w łagodzeniu bólu związanego z zapaleniem stawów.
Osoby z chorobą zwyrodnieniową stawów często mają sztywne stawy - głównie dlatego, że unikają ruchów, które mogą zwiększyć ból. Jednak brak ruchu w stawach powoduje, że sztywność i ból tylko się nasilają. Dlatego osoby z chorobą zwyrodnieniową stawów często korzystają z zabiegów fizykoterapeutycznych. Fizykoterapeuta może nauczyć Cię, jak pracować nad sztywnością bez dalszego uszkadzania stawu. Fizykoterapia jest także przydatna po urazie, np. po upadku, oraz po operacji stawu, zwłaszcza po wymianie sztucznego stawu.
Terapia zajęciowa może nauczyć Cię, jak zmniejszyć obciążenie stawów podczas wykonywania codziennych czynności. Terapeuci zajęciowi mogą pokazać pacjentowi, w jaki sposób zmodyfikować środowisko domowe i miejsce pracy, aby ograniczyć ruchy, które mogą nasilać zapalenie stawów. Mogą także zastosować szyny na dłonie lub nadgarstki oraz zalecić urządzenia pomocnicze, które ułatwią wykonywanie takich czynności, jak prowadzenie samochodu, kąpiel, ubieranie się, prowadzenie domu i niektóre czynności zawodowe.
Jaki jest cel fizykoterapii?
Celem fizykoterapii jest przywrócenie osobie niepełnosprawnej sprawności, która pozwoli jej bez trudu wykonywać normalne, codzienne czynności.
Zachowanie dobrego zakresu ruchu jest kluczem do utrzymania zdolności do wykonywania codziennych czynności. Dlatego też głównym celem fizykoterapii jest zwiększenie zakresu ruchu w stawie. Niezwykle ważne jest także budowanie siły w zaangażowanych mięśniach otaczających staw, gdyż silniejsze mięśnie mogą lepiej stabilizować osłabiony staw.
Fizykoterapeuci proponują ćwiczenia mające na celu zachowanie siły i sprawności stawów. Mogą oni pokazać, w jaki sposób najlepiej poruszać się z jednej pozycji do drugiej, a w razie potrzeby mogą także nauczyć pacjenta korzystania z urządzeń wspomagających chodzenie, takich jak kule, chodzik czy laska.
Jakie są korzyści z terapii zajęciowej i fizycznej?
Jeśli cierpisz na zapalenie stawów, udział w programie terapii ruchowej i zajęciowej może przynieść Ci wiele korzyści, między innymi:
-
Uzyskasz wiedzę na temat swojego rodzaju zapalenia stawów, dzięki czemu będziesz dobrze poinformowany.
-
Uzyskasz porady dotyczące pielęgnacji stóp, w tym informacje o dobrze dopasowanym obuwiu z podeszwami zewnętrznymi amortyzującymi wstrząsy i wyprofilowanymi wkładkami (ortezami), które dokładnie dopasowują się do kształtu każdej stopy.
-
Poznasz metody terapeutyczne pozwalające na zmniejszenie dyskomfortu i poprawę sprawności poprzez różne techniki fizyczne i modyfikacje aktywności.
Jakich technik się nauczę?
Nauczysz się kilku technik, w tym:
-
Odpoczynek.
Odpoczynek w łóżku pomaga zmniejszyć zarówno stan zapalny stawów, jak i ból, a jest szczególnie przydatny, gdy choroba dotyczy wielu stawów, a zmęczenie stanowi poważny problem. Indywidualny odpoczynek stawów jest najbardziej pomocny, gdy zapalenie stawów dotyczy jednego lub tylko kilku stawów. Można wykonać specjalne szyny, które będą podtrzymywać stawy objęte zapaleniem, a miękki kołnierz może podtrzymywać szyję podczas siedzenia lub stania.
-
Metody termiczne.
Stosowanie okładów z lodu lub poduszek grzewczych, a także głębokiego ciepła zapewnianego przez ultradźwięki i gorące okłady, może pomóc w uśmierzeniu miejscowego bólu. Ciepło rozluźnia także skurcze mięśni wokół stawów objętych stanem zapalnym. Ogrzewanie stawów i mięśni ciepłą kąpielą lub prysznicem przed ćwiczeniami może ułatwić wykonywanie ćwiczeń.
-
Ćwiczenie
.
Ćwiczenia to ważny element leczenia zapalenia stawów, który jest najskuteczniejszy, gdy wykonuje się je codziennie we właściwy sposób. Lekarz i terapeuta przepiszą dla Ciebie program ćwiczeń, który może się zmieniać w zależności od Twoich potrzeb.
Jaka terapia jest oferowana osobom po operacji wymiany stawu?
Przedoperacyjne programy edukacji i ćwiczeń, rozpoczęte przed operacją wymiany stawu, są kontynuowane w domu. Mogą one zostać zmienione w szpitalu po operacji w celu dostosowania ich do nowych potrzeb w okresie rehabilitacji. Ćwiczenia te można dodać do zwykłego trybu życia, a po operacji może się okazać, że zdolność do wykonywania ćwiczeń uległa poprawie.
Jakie techniki ochrony stawów są oferowane?
Istnieją sposoby na zmniejszenie obciążenia stawów dotkniętych chorobą zwyrodnieniową stawów podczas wykonywania codziennych czynności. Niektóre z nich to:
-
Kontrolowanie wagi ciała, aby nie obciążać dodatkowo stawów przenoszących ciężar ciała, takich jak plecy, biodra, kolana i stopy.
-
Świadomość pozycji ciała, przyjmowanie prawidłowej postawy w celu ochrony pleców oraz stawów nóg i stóp. Jeśli to możliwe, siadaj do pracy zamiast stać. Należy często zmieniać pozycję, ponieważ długotrwałe przebywanie w jednej pozycji zwiększa sztywność i ból.
-
Oszczędzanie energii poprzez zapewnienie okresów odpoczynku, zarówno w ciągu dnia pracy, jak i w trakcie aktywności.
-
Szanuj ból. Jest to sposób, w jaki organizm daje znać, że coś jest nie tak. Nie próbuj wykonywać czynności, które obciążają stawy, które już są bolesne lub sztywne.
Terapeuta zajęciowy może wskazać sposoby wykonywania codziennych czynności bez pogłębiania bólu lub powodowania uszkodzeń stawów. Niektóre techniki ochrony stawów obejmują:
-
Stosowanie prawidłowej mechaniki ciała podczas wsiadania i wysiadania z samochodu, krzesła lub wanny, a także podczas podnoszenia przedmiotów.
-
Wykorzystanie najsilniejszych stawów i mięśni w celu zmniejszenia obciążenia mniejszych stawów. Na przykład, noszenie torebki lub teczki na pasku na ramię, a nie w ręku.
-
Rozłożenie nacisku w taki sposób, aby zminimalizować obciążenie jednego stawu. Podnoszenie naczyń obiema dłońmi, a nie palcami, noszenie ciężkich przedmiotów na rękach, a nie w dłoniach.
-
Jeśli masz ręce dotknięte chorobą zwyrodnieniową stawów, unikaj ciasnego chwytania, szczypania, ściskania i skręcania. Zazwyczaj można znaleźć sposób na wykonanie tych samych zadań za pomocą innych metod lub narzędzi.
Co to są urządzenia wspomagające w chorobie zwyrodnieniowej stawów?
Jeśli cierpisz na chorobę zwyrodnieniową stawów, opracowano wiele urządzeń wspomagających, które ułatwiają wykonywanie czynności i zmniejszają obciążenie stawów i mięśni. Terapeuta może zaproponować urządzenia, które będą pomocne w wykonywaniu zadań, które mogą sprawiać trudności w domu lub w pracy.
Przykłady takich urządzeń to: stołek kąpielowy pod prysznicem lub w wannie, poręcze wokół toalety lub wanny, nożyce do butów z długą rączką lub chwytaki do skarpetek. Terapeuta może pokazać pacjentowi katalogi z szeroką gamą urządzeń pomocniczych.