Bezpieczne dzieci

Czego mogą nauczyć rodzice.

Reviewed by Craig H. Kliger, MD Z archiwum lekarza

18 września 2000 r. -- Moja córka ma 4 lata i wiedziałem, że nadszedł czas, aby się martwić. Jest piękna, ufna i waży 30 funtów. Czy miałaby jakiś pomysł, co zrobić, gdyby ktoś próbował ją obezwładnić? Czy zebrałaby się na odwagę, żeby krzyczeć i kopać?

Takie pytania dręczą rodziców w dzisiejszych czasach, a ja wiedziałam, że najwyższy czas coś zrobić z moimi obawami. Ale od czego zacząć? Wydawało się, że każdego dnia są "momenty, w których można czegoś nauczyć", ale do tej pory nie prowadziłam żadnej świadomej nauki. A co z tymi wszystkimi wskazówkami dotyczącymi bezpieczeństwa osobistego, które powinny być wpajane dzieciom - "Nie rozmawiaj z nieznajomymi" i tym podobne? Zamiast tego martwiłam się o to, czego mogę uczyć bez zastanowienia - na przykład o moje uprzejme wymiany zdań z nieznajomym mężczyzną przy kasie w supermarkecie i żebrakiem na ulicy?

Jakie przesłania wyniosła moja córka z takich spotkań?

Statystyki FBI wskazują, że w zeszłym roku każdego dnia zgłaszano zaginięcie 2,100 nieletnich - to 750,000 w ciągu roku. Z tego National Center for Missing and Exploited Children wyszczególniło ponad 114 000 przypadków związanych z fizycznymi groźbami lub krzywdą i prawie 32 000 przypadków jako niedobrowolne porwania lub uprowadzenia. Nasze dzieci są zagrożone. I, podobnie jak ja, większość rodziców martwi się bez końca, ale czuje się niepewnie, czego uczyć nasze dzieci i jak je chronić bez straszenia ich na śmierć.

To trudne dla rodziców, mówi Donna Chaiet, prezes i założyciel Prepare and Impact Personal Safety, krajowej serii praktycznych programów bezpieczeństwa dzieci, ponieważ są tak niepewni własnej zdolności do ochrony swoich dzieci. "Rodzice nie są zdenerwowani pokazując dziecku, jak bezpiecznie używać nożyczek lub ostrożnie przechodzić przez ulicę, ponieważ wiemy, jak robić te rzeczy", mówi. "Ale jeśli chodzi o bezpieczeństwo [osobiste] dziecka, mamy ogromny niepokój o to, jak zrobić to dobrze".

Przemyślenie niektórych starych zasad

Rozmawiając z ludźmi takimi jak Chaiet, zdałem sobie sprawę, że sam muszę nauczyć się kilku rzeczy. Wiele z tego, czego nauczono mnie w młodości, zostało już ponownie przemyślane.

Weźmy na przykład stare pojęcie "obcego niebezpieczeństwa". Okazuje się, że spośród wszystkich dzieci, które są zgłaszane jako porwane w Stanach Zjednoczonych każdego roku, mniej niż 100 z nich padło ofiarą kogoś, kogo w ogóle nie znały, według Gavina de Beckera, czołowego eksperta od przewidywania zachowań agresywnych i autora bestsellerowej książki "Protecting the Gift". Poza tym "obcy" nie jest pojęciem łatwym do uchwycenia dla małego dziecka. W którym momencie rozmowy ktoś przestaje być obcy? A co z człowiekiem w kolejce w sklepie spożywczym?

De Becker twierdzi, że prawdziwym problemem bezpieczeństwa nie są obcy, ale obcość - nieodpowiednie zachowanie i podatność dziecka na proces bycia przekonywanym. Zamiast koncentrować się na rozróżnieniu między nieznajomym a przyjacielem, powinniśmy uczyć nasze dzieci o typowych przynętach i podstępach; uczyć je ufać własnym odczuciom, gdy coś jest nie w porządku; i zapewniać je, że można powiedzieć "nie" dorosłym - także tym, których dobrze znają - którzy robią lub mówią coś, co sprawia, że czują się niekomfortowo lub są przestraszeni (patrz: Twoje dzieci mogą pomóc chronić siebie).

Dajemy dzieciom umiejętności, których potrzebują

Kilka lat temu niektórzy edukatorzy w zakresie bezpieczeństwa rozróżniali "dobre dotykanie" i "złe dotykanie". Jednak to rozróżnienie okazało się w dużej mierze nieskuteczne. Po pierwsze, stosuje obiektywne standardy do subiektywnych doświadczeń - zbyt cienka granica dla większości dorosłych, a tym bardziej dla większości dzieci. Nie sprawdza się również dlatego, że jest to wiadomość przyswajana jedynie na poziomie intelektualnym, mówi Chaiet. W obliczu realnego zagrożenia dzieci często zastygają w bezruchu i nie są w stanie w ogóle myśleć ani oceniać. Kiedy pojawia się niebezpieczeństwo, dzieci muszą wiedzieć, jak działać szybko i nie zastanawiać się. "Rozróżnienie między dobrym i złym dotykaniem nie sprawi, że dzieci powiedzą osobie, żeby przestała", mówi Chaiet, "i nie sprawi, że się stamtąd wydostaną".

Dlatego wiele z powszechnie stosowanych dziś programów skupia się na różnych rodzajach treningu -- aktywnych umiejętnościach, które dzieci mogą wykorzystać w nagłych wypadkach, oraz umiejętnościach, których z większym prawdopodobieństwem użyją, ponieważ miały trochę praktyki. Program Prepare and Impact Personal Safety koncentruje się na tym, co Chaiet nazywa szkoleniem opartym na "adrenalinie". Chodzi o to, by nauczyć dzieci, co mają robić, pozwalając im poczuć, jak to jest być zagrożonym i walczyć.

Na typowych zajęciach 7-latek ćwiczy, jak rozmawiać z napastnikiem i jak go odeprzeć - uderza, ucieka i krzyczy. Dziecko odgrywa "każdy poziom naruszenia granic", od nieodpowiedniego dotyku, kłamstwa i zastraszania, aż do fizycznej napaści. Proces ten, jak mówi Chaiet, zmniejsza niepokój dziecka poprzez zwiększenie jego poczucia samodzielności i dostarczenie mu planu działania. Dzieci uczą się wykorzystywać to, co daje im siłę - ich głos i ruch.

Stawianie pierwszych kroków

Z pewnym niepokojem usiadłam z córką, aby obejrzeć filmik Can't Fool Me z Yello Dyno, sklepu z produktami edukacyjnymi dla dzieci. W filmie, chwytliwe teksty piosenek są ustawione do znanych melodii, które zawierają podstawowe wiadomości i narzędzia dla bezpieczeństwa dzieci ("Zrób trzy kroki do tyłu", "Biegnij jak wiatr!").

Były części, które wzbudziły niepokój mojej córki i części, które uwielbiała. Dużo rozmawialiśmy o tym, co widziała i słyszała podczas filmu i po nim - dużo. Przez kilka dni śpiewała słowa piosenek, które słyszała tylko raz ("Krzycz, krzycz, krzycz!").

Tydzień później zapytałam córkę, co by powiedziała, gdyby ktoś, kogo nie znała, próbował ją namówić, by poszła za nim i pomogła znaleźć zagubionego szczeniaka. Uśmiechnęła się do mnie słodko, po czym krzyknęła: "Zejdź mi z twarzy!".

Wydawało się, że to dobry początek.

Jolie Bales jest adwokatem, matką i pisarką, której prace pojawiły się na łamach Doktora i innych źródeł.