Zaburzenia lękowe związane z separacją u dzieci

Co to jest zaburzenie lękowe związane z separacją?

Zaburzenia lękowe związane z separacją (SAD) to stan, w którym dziecko staje się lękliwe i nerwowe, gdy przebywa poza domem lub jest oddzielone od bliskiej osoby - zwykle rodzica lub innego opiekuna - do którego jest przywiązane. U niektórych dzieci na myśl o rozłące pojawiają się również objawy fizyczne, takie jak bóle głowy lub brzucha. Lęk przed rozłąką powoduje u dziecka ogromny niepokój i może przeszkadzać w wykonywaniu normalnych czynności, takich jak chodzenie do szkoły czy zabawa z innymi dziećmi.

Lęk separacyjny jest normalny u bardzo małych dzieci (tych w wieku od 8 do 14 miesięcy). Dzieci często przechodzą przez fazę, kiedy są "przylepione" i boją się nieznanych ludzi i miejsc. Jeśli ten lęk dotyczy dziecka w wieku powyżej 6 lat, jest ciężki lub trwa dłużej niż 4 tygodnie, dziecko może mieć zaburzenie lęku separacyjnego.

Lęk separacyjny dotyka około 4%-5% dzieci w USA w wieku od 7 do 11 lat. Jest on mniej powszechny u nastolatków, dotykając około 1,3% amerykańskich nastolatków. W równym stopniu dotyka chłopców i dziewczęta.

Objawy zaburzeń lękowych związanych z separacją

Poniżej przedstawiono niektóre z najczęstszych objawów zaburzenia lęku separacyjnego:

• Nierealistyczne i trwałe obawy, że rodzicowi lub opiekunowi stanie się coś złego, jeśli dziecko odejdzie

• Nierealistyczna i trwała obawa, że dziecku stanie się coś złego, jeśli opuści opiekuna

• Odmowa pójścia do szkoły w celu pozostania z opiekunem

• Odmowa pójścia spać bez obecności opiekuna lub spania poza domem

• Strach przed samotnością

• Koszmary o byciu oddzielonym

• Moczenie nocne

• Skargi na objawy fizyczne, takie jak bóle głowy i brzucha

• Powtarzające się napady złości lub błagania

• Intensywny strach lub poczucie winy

Zaburzenia lękowe związane z separacją - przyczyny i czynniki ryzyka

Możliwe przyczyny i czynniki ryzyka dla SAD obejmują:

• Znaczące stresujące lub traumatyczne wydarzenie w życiu dziecka, np. pobyt w szpitalu, śmierć bliskiej osoby lub zwierzęcia domowego, zmiana otoczenia (np. przeprowadzka do innego domu lub zmiana szkoły)

• Dzieci, których rodzice są nadopiekuńczy mogą być bardziej podatne na lęk separacyjny. W rzeczywistości może to być nie tyle choroba dziecka, co oznaka rodzicielskiego lęku separacyjnego - rodzic i dziecko mogą wzajemnie karmić się swoim lękiem.

• Dzieci z lękiem separacyjnym często mają w rodzinie członków z lękiem lub innymi zaburzeniami psychicznymi, co sugeruje, że ryzyko zachorowania na to zaburzenie może być dziedziczne.

• Niepewne przywiązanie do rodziców lub opiekunów

• Stres

• Inne zaburzenia lękowe, takie jak napady paniki, zaburzenia lęku społecznego, fobie lub agorafobia

• Dzieci z SAD mogą mieć również zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD) lub depresję.

Diagnoza zaburzeń lękowych związanych z separacją

Lekarz sprawdzi, czy dziecko nie ma oznak i objawów zaburzenia lęku separacyjnego. Jeśli są one obecne, lekarz zapyta o historię choroby dziecka i przeprowadzi badanie fizyczne. Chociaż nie ma badań laboratoryjnych, które konkretnie diagnozują zaburzenie lęku separacyjnego, lekarz może użyć różnych testów -- takich jak badania krwi i inne środki laboratoryjne -- aby wykluczyć chorobę fizyczną lub skutki uboczne leków jako przyczynę objawów.

Jeśli nie znajdą oznak choroby fizycznej, lekarz może skierować dziecko do psychiatry lub psychologa zajmującego się dziećmi i młodzieżą, specjalistów w dziedzinie zdrowia psychicznego, którzy są specjalnie przeszkoleni do diagnozowania i leczenia chorób psychicznych u dzieci i młodzieży. Psychiatrzy i psychologowie używają specjalnie zaprojektowanych narzędzi do wywiadu i oceny, aby ocenić dziecko pod kątem choroby psychicznej. Lekarz opiera diagnozę na raportach objawów dziecka i ich obserwacji postawy i zachowania dziecka.

Zaburzenia lękowe związane z separacją leczenie

Większość łagodnych przypadków zaburzenia lęku separacyjnego nie wymaga leczenia. W cięższych przypadkach, lub gdy dziecko odmawia pójścia do szkoły, leczenie może być potrzebne. Cele leczenia obejmują zmniejszenie lęku u dziecka, rozwijanie poczucia bezpieczeństwa u dziecka i opiekunów oraz edukowanie dziecka i rodziny/opiekunów o potrzebie naturalnych separacji. Zabiegi, które mogą być stosowane obejmują:

• Terapia poznawczo-behawioralna (CBT): Znana również jako terapia mówiona, jest to główna forma leczenia zaburzenia lęku separacyjnego. Skupia się ona na tym, aby pomóc dziecku poradzić sobie z oddzieleniem od opiekuna, tak aby oddzielenie nie powodowało niepokoju i nie przeszkadzało w funkcjonowaniu. Terapia ta działa w celu przekształcenia myślenia dziecka (poznanie), tak że ich zachowanie staje się bardziej odpowiednie. Terapia rodzinna może również pomóc w nauczeniu rodziny o zaburzeniu i pomóc członkom rodziny lepiej wspierać dziecko w okresach lęku.

• Leki:Leki przeciwdepresyjne lub inne leki przeciwlękowe mogą być stosowane w leczeniu ciężkich przypadków zaburzenia lęku separacyjnego.

• Interwencja w szkole: Lekarze zdrowia psychicznego w szkole dziecka mogą zaoferować terapię, aby pomóc mu w radzeniu sobie z objawami SAD.

• Co mogą zrobić rodzice: Porozmawiaj z terapeutą swojego dziecka, aby lepiej zrozumieć, jak SAD wpływa na nie w codziennym życiu. Upewnij się, że dziecko jest w stanie uczestniczyć w spotkaniach terapeutycznych zgodnie z harmonogramem. Regularne leczenie doprowadzi do lepszych wyników. Dowiedz się, co wyzwala objawy lękowe u Twojego dziecka i zastosuj techniki terapeutyczne, aby pomóc dziecku w radzeniu sobie z uczuciami w domu lub w szkole.

Zapobieganie zaburzeniom lękowym związanym z separacją

Nie ma znanego sposobu zapobiegania zaburzeniom lękowym związanym z separacją, ale rozpoznanie i reagowanie na objawy, gdy się pojawią, może złagodzić stres i zapobiec problemom związanym z niechodzeniem do szkoły. Ponadto, wzmacnianie niezależności i poczucia własnej wartości dziecka poprzez wsparcie i akceptację może pomóc w zapobieganiu przyszłym epizodom lęku.

Perspektywy zaburzeń lękowych związanych z separacją

Większość dzieci z zaburzeniem lęku separacyjnego poprawia się, chociaż objawy mogą powracać przez wiele lat, zwłaszcza w stresujących okresach. Leczenie, które rozpoczyna się wcześnie i obejmuje całą rodzinę, ma największe szanse powodzenia.