Z archiwum doktora
Znasz to uczucie: gorące policzki, pragnienie, by zniknąć. Zrobiłbyś wszystko, aby oszczędzić swojemu dziecku tego poczucia zażenowania.
Ale te uczucia się zdarzają i są normalne.
Od około 4 lub 5 roku życia świat staje się dla dzieci coraz większy, a wraz z nim ich świadomość, co oznacza, że stają się świadome obleśnych spojrzeń, dokuczania, bycia wytykanym i bycia innym" - mówi psycholog Lawrence J. Cohen, doktor, autor książki "Pozytywne rodzicielstwo". "Częściowo jest to rozwojowe, a częściowo jest to spowodowane szkołą - mają o wiele więcej interakcji z rówieśnikami".
Mniej więcej w tym wieku dzieci zaczynają również rozwijać wewnętrzne sumienie. "Kiedy dzieci są młodsze, ich sumienie jest podobne do sumienia psa: Jest zewnętrzne. Czy zostaniesz pochwalony, czy wpadniesz w kłopoty? W latach szkolnych staje się wewnętrzne i dzieci stają się świadome, jeśli robią coś, co narusza ich własne poczucie porządku" - mówi Cohen.
Nie rób z tego światła, mówi ekspert ds. Rozwoju dziecka Betsy Brown Braun, autorka książki Just Tell Me What to Say: Sensible Tips and Scripts for Perplexed Parents.
"To naprawdę zadanie rodzica, aby empatia i zrozumienie", mówi Braun. "Nie rób tego większego, niż robi to twoje dziecko, ale nie zdmuchuj go. Jeśli twoje dziecko mówi: "Dzisiaj się schyliłem i moje spodnie się rozerwały", powiedz: "O mój Boże, to musiało być trudne". Zapytaj, jak sobie z tym poradziła i spróbuj skłonić ją do rozmowy na ten temat".
Jeśli Twoje dziecko mówi, że nie może wrócić do szkoły, bo wszyscy będą się z niej śmiać, powiedz jej, że rozumiesz, dlaczego tak się czuje. "Możesz powiedzieć: 'Nie wracanie do szkoły nie jest wykonalnym rozwiązaniem, ale rozumiem, że czuje się jak jedyna możliwa droga. Będziemy musieli pracować razem, aby znaleźć rozwiązanie'", mówi Cohen.
Świetnym sposobem na pokazanie, że rozumiesz, jest opowiedzenie własnej żenującej historii. Podkreśl, jak trudne to było (nie jak straszne). Przyznanie się do tego, jak słabo sobie z tym poradziłeś, może pomóc, mówi Braun, ponieważ "pomaga dziecku zrozumieć, że nie jest samo".
Braun i Cohen dzielą się więcej wskazówek, aby pomóc dziecku przejść przez sześć powszechnych, krępujących sytuacji.
1. Miotanie się w miejscu publicznym
Pierdzenie, kichanie i rozpylanie glutów, wymiotowanie, a nawet sikanie w klasie to częste scenariusze dla dzieci z podstawówki. "Najbardziej bolesne żenujące momenty to takie, nad którymi nie masz kontroli" - mówi Braun. "Te należą do kategorii 'nie mogłem nic na to poradzić'".
Proponuje przypomnieć swoim dzieciom, że każdy pierdzi. "Inną rzeczą, którą mówię dzieciom, jest 'Wiesz, powodem, dla którego ludzie się śmieją lub reagują, gdy dzieje się coś żenującego, jest to, że odczuwają ulgę, że przytrafiło się to tobie, a nie im'".
Pomóż dziecku przyznać się do sytuacji, wyśmiać ją i iść dalej, mówi Braun. Powiedz jej, żeby powiedziała coś w stylu: "Wczoraj na obiad była fasola. Przepraszam." Jeśli dzieci nadal się droczą, powiedz: "Daj sobie spokój" i spróbuj odwrócić ich uwagę. Nie udawaj, że nic się nie stało.
2. Bycie zauważonym podczas dłubania w nosie
Kiedy koledzy z klasy zwracają się do Twojego dziecka w tej sprawie, tak naprawdę mówią, że nie przestrzegasz zasad.
Najlepszą rzeczą do powiedzenia dziecku w tej sytuacji jest próba szybkiego powrotu, sugeruje Braun, jak "Takes a gross person to notice something gross". Albo po prostu wyśmiać to czymś w rodzaju: "Nie mogłem się doczekać chusteczki".
Unikanie zakłopotania to sposób, w jaki dzieci uczą się zasad społecznych. "Dzieci naprawdę różnią się tym, jak intensywnie odczuwają wstyd. Najlepiej jest być nieco pośrodku" - mówi Cohen. "Nie chciałbyś, aby twoje dziecko nie było w stanie być zawstydzone, ale nie chcesz, aby było przez to sparaliżowane".
3. Dzień złych włosów
Dzieci ze szkoły podstawowej naprawdę, naprawdę chcą się dopasować. "Pragnienie bycia innym ujawnia się dopiero później" - mówi Braun. Jeśli Twoje dziecko budzi się ze śmiesznymi włosami, pomóż mu sugerując, aby wzięło prysznic przed wyjściem do szkoły.
Jeśli jej nowa fryzura nie okazała się wielkim sukcesem, zachęć ją, by była pewna siebie, przyznała, że ona też za nią nie szaleje i że to nic wielkiego, bo włosy odrastają - mówi Braun.
4. Zdobywanie punktów dla drużyny przeciwnej
Twoje dziecko wrzuca piłkę do kosza i jest dumne z tego, że udało mu się trafić, dopóki nie zorientuje się, że zdobyło bramkę dla niewłaściwej drużyny.
Czuje zażenowanie pomieszane z poczuciem winy, że zawiodło kolegów z drużyny. Powiedz mu, że rozumiesz, dlaczego jest na siebie zły, że to może się zdarzyć każdemu i że nie warto się nad tym rozwodzić - sugeruje Brown.
5. Debiutujące aparaty ortodontyczne
Jeśli dziecko powie, że koledzy z klasy wyśmiewali się z jego aparatu ortodontycznego, nie lekceważ tego.
"Tak łatwo jest powiedzieć: 'Jesteś piękna. Nie słuchaj ich. Chociaż starasz się być kochający i opiekuńczy, nieumyślnie unieważniasz jej uczucia, ponieważ nie może po prostu tego zignorować" - mówi Cohen.
"O wiele bardziej pomocne jest powiedzenie: 'Wiesz, że uważam, że jesteś piękna bez względu na wszystko, ale wiem, że dzieciom łatwo jest powiedzieć, że wyglądasz inaczej i czuć, że to jest złe'.
Pomóż jej zauważyć, jak reagują jej przyjaciele, a nie tylko to, co mówią wredne dzieci. "Grupy mają tendencję do bycia okrutniejszymi, a przyjaciele bardziej wspierającymi" - mówi Cohen.
6. Płacz przed kolegami z klasy
Wybuchanie łzami w szkole jest trudne dla dzieci, ponieważ nie chcą być postrzegane jako dziecko.
"To ma tendencję do wzmacniania się u chłopców niż u dziewcząt, czasami już w wieku 4 lat, ale zwykle w wieku od 6 do 8 lat" - mówi Cohen. Zaleca on rozmowę z dzieckiem o mieszanych uczuciach - dając mu do zrozumienia, że nie ma nic złego w płakaniu, jeśli naprawdę tego potrzebuje, ale czasami można znaleźć inny sposób na wyrażenie swoich emocji.
