Choroba autoimmunologiczna w okresie rozrodczym, taka jak toczeń lub stwardnienie rozsiane (MS), zwiększa ryzyko zdrowotne, jeśli zajdziesz w ciążę. Prawdopodobnie nadal można mieć bezpieczną ciążę z poradnictwem dostawcy opieki zdrowotnej. Najlepiej jest jednak ją zaplanować. Oznacza to, że skuteczna antykoncepcja jest kluczowa w międzyczasie lub jeśli nie chcesz zajść w ciążę w ogóle.
Ryzyko zajścia w ciążę przy chorobie autoimmunologicznej
Objawy niektórych chorób autoimmunologicznych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) lub stwardnienie rozsiane, mogą czasami wydawać się poprawiać podczas ciąży. Ale większość z nich nie ulega poprawie. Ciąża może również wpływać na różne choroby autoimmunologiczne - i tych, którzy je mają - w różny sposób. Niektóre z nich obejmują:
-
Jeśli masz toczeń, będziesz miała większe szanse na przedwczesny poród lub śmierć płodu niż ogół populacji. Doradztwo przed ciążą i monitorowanie przez cały czas może pomóc Ci w bezpiecznej ciąży.
-
Zespół antyfosfolipidowy, rzadkie zaburzenie krzepnięcia krwi, może spowodować poród martwego dziecka lub poronienie. Może również prowadzić do stanu przedrzucawkowego - wysokiego ciśnienia krwi spowodowanego ciążą - i mniejszego niż przeciętnie dziecka.
-
Twardzina układowa może zwiększyć ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego, przedwczesnego porodu i problemów z nerkami.
-
Zespół Sjogrena jest związany z wyższym ryzykiem poronienia. Pewne autoprzeciwciała, które mogą towarzyszyć temu schorzeniu, mogą również powodować problemy z sercem u dziecka.
-
Myasthenia gravis, która powoduje osłabienie mięśni, może nasilić się wraz z ciążą. Przeciwciała, które jej towarzyszą, mogą też przekroczyć łożysko.
-
Jeśli masz SM, możesz stosować terapie modyfikujące chorobę, które są związane z ryzykiem dla dziecka. Twój zespół opieki zdrowotnej prawdopodobnie będzie chciał je wypłukać z Twojego organizmu przed zajściem w ciążę.
-
Objawy RZS mogą się poprawić w czasie ciąży, zwłaszcza w drugim i trzecim trymestrze. Jeśli jednak choroba uszkodziła już dolny odcinek kręgosłupa i stawy biodrowe, poród może być trudniejszy.
Łatwe stosowanie antykoncepcji jest kluczowe
Nie ma znaczenia, jak skuteczna metoda kontroli urodzeń wygląda na papierze - jeśli trudno ci ją stosować, istnieje prawdopodobieństwo, że nie będziesz jej stosować lub będziesz mieć problemy z jej prawidłowym stosowaniem. Na przykład, jeśli masz SM, możesz mieć trudności z połykaniem tabletek antykoncepcyjnych lub umieszczaniem metod barierowych lub pierścieni dopochwowych.
Najskuteczniejszą metodą kontroli urodzeń w "świecie rzeczywistym" jest ta, która jest najprostsza dla Ciebie. W przypadku metod LARC (long-acting, reversible contraception), takich jak na przykład wkładka wewnątrzmaciczna (IUD) lub implant, po założeniu przez lekarza nie trzeba robić nic więcej, aby zadziałały.
Ryzyko związane z antykoncepcją
Niezwykle ważna jest rozmowa z lekarzem na temat odpowiedniej dla Ciebie kontroli urodzeń. Pomyślą oni o twojej chorobie autoimmunologicznej i o tym, jak ona na ciebie wpływa. Na przykład, niektórzy z toczniem mogą bezpiecznie przyjmować hormonalne środki antykoncepcyjne z estrogenem. Ale dla tych, którzy mają ryzyko zakrzepów krwi, stosowanie estrogenów może być szkodliwe.
Inną kwestią, którą rozważy lekarz, jest to, w jaki sposób hormonalne środki antykoncepcyjne mogą wchodzić w interakcje z lekami przyjmowanymi w związku z Twoimi dolegliwościami. Jeśli nie możesz przyjmować estrogenów, pigułka tylko z progestyną lub wkładka wewnątrzmaciczna może być dobrym rozwiązaniem. Jeśli masz toczeń i przyjmujesz warfarynę, progestyna może stłumić obfite krwawienie podczas okresu.
Twój lekarz może również przeprowadzić specjalne testy, aby upewnić się, że wybrana przez Ciebie metoda jest bezpieczna. Być może będziesz musiała spróbować kilku różnych metod, zanim trafisz na "tę właściwą".
Bezpieczne nie zawsze oznacza, że działa lepiej
Czasami dany środek antykoncepcyjny może być bezpieczny w użyciu - jak np. metody barierowe - ale nie działa tak dobrze jak inne rodzaje kontroli urodzeń. Na przykład, chociaż prezerwatywy i diafragmy mogą uniemożliwić plemnikom dotarcie do komórki jajowej i chronić przed chorobami wenerycznymi, nie są tak skuteczne w zapobieganiu ciąży jak inne metody.
Korygowanie dotychczasowego sposobu myślenia
Niektóre dawne przekonania na temat środków antykoncepcyjnych i chorób autoimmunologicznych, takie jak obawy przed estrogenami, zostały dokładniej zbadane i zmodyfikowane. Ale datowane informacje mogą prowadzić do tego, że ludzie nie stosują skutecznej antykoncepcji.
Na przykład, ankieta przeprowadzona wśród 86 kobiet z toczniem wykazała, że 22% nie stosowało konsekwentnie kontroli urodzeń. Dotyczyło to również tych, które brały leki zwiększające szanse na wystąpienie wad wrodzonych. Tymczasem ponad połowa polegała na mniej niezawodnych metodach barierowych.
Metody LARC są najbardziej efektywne
Istnieją dwa rodzaje LARC:
IUD to małe plastikowe urządzenie w kształcie litery "T". Lekarz wkłada ją do macicy. Pozostaje na miejscu, dopóki nie chcesz zajść w ciążę. Wkładka hormonalna osiąga koniec swojej skuteczności między 3 a 7 rokiem. Możesz ją również usunąć z innego powodu. Wkładka hormonalna uwalnia progestynę, czyli formę hormonu progesteronu. Wkładka miedziana nie zawiera hormonów. Utrzymuje się ona do 10 lat.
Implant antykoncepcyjny to elastyczny, plastikowy pręt wielkości zapałki. Lekarz włoży go pod skórę ramienia. Uwalnia on progestynę i może być stosowany przez okres do 3 lat.
CDC nazwała LARCs prawdopodobnie najlepszym wyborem antykoncepcyjnym dla osób, które mogą mieć do czynienia z ciążą wysokiego ryzyka. Jest ku temu wiele powodów:
-
Wkładki domaciczne i implanty antykoncepcyjne działają długo. Dzięki nim nie zajdziesz w ciążę przez co najmniej kilka lat.
-
Działają lepiej niż jakakolwiek inna metoda antykoncepcyjna. Mniej niż 1 na 100 osób zajdzie w ciążę w pierwszym roku stosowania LARC.
-
Z czasem LARC jest 20 razy bardziej skuteczny niż inne metody, w tym pigułka, plaster lub pierścień dopochwowy.
-
Można je usunąć w dowolnym momencie, jeśli chce się zajść w ciążę lub spróbować innej metody.
-
Możesz bezpiecznie stosować wkładkę wewnątrzmaciczną, jeśli przyjmujesz leki immunosupresyjne.
LARC może mieć skutki uboczne, takie jak plamienie na początku lub bóle głowy. Zagrożenia są rzadkie, ale mogą się zdarzyć. Dlatego tak ważne jest, aby omówić z lekarzem najlepszy dla Ciebie wybór i mieć na uwadze inne możliwości.
