Jeśli ty lub ktoś, kogo kochasz, ma zdiagnozowaną schizofrenię, proces starzenia się może wpłynąć na to, jak dobrze radzisz sobie z chorobą. Większość osób ze schizofrenią jest diagnozowana przed 40 rokiem życia. Mężczyźni są zazwyczaj diagnozowani we wczesnych latach 20-tych, a kobiety w późnych latach 20-tych lub wczesnych latach 30-tych. Jest więc dużo czasu na opracowanie długoterminowej strategii, która może pomóc przez wszystkie dekady życia. Dla wielu osób schizofrenia jest możliwa do opanowania, niezależnie od wieku.
Życie z Schizofrenią
Jak w przypadku każdego złożonego schorzenia, rozpoznanie schizofrenii wymaga kompleksowej oceny. Lekarz postawi ją, jeśli typowe objawy zaburzenia utrzymują się przez co najmniej miesiąc. Efekty schizofrenii, takie jak depresja i paranoja, muszą być obecne przez co najmniej 6 miesięcy. Objawy te muszą zakłócać to, jak dobrze funkcjonujesz.
Istnieją pewne objawy tego stanu, które lekarze nazywają pozytywnymi. Obejmują one zmiany w zachowaniu i myślach, takie jak halucynacje i urojenia. Są też inne, które lekarze nazywają objawami negatywnymi. Występują one wtedy, gdy przestajesz funkcjonować tak, jak zwykle. Na przykład, możesz czuć się emocjonalnie płaski, stracić zainteresowanie związkami i wycofać się ze świata.
Im szybciej zostanie postawiona diagnoza, tym szybciej można rozpocząć leczenie. Istnieją dowody na to, że wcześniejsze rozpoznanie i leczenie prowadzi do lepszego radzenia sobie w dłuższej perspektywie. Oznacza to, że w miarę starzenia się, może być Ci łatwiej żyć dobrze ze schizofrenią.
Istnieje dyskusja, czy osoby chore na schizofrenię rzeczywiście starzeją się szybciej. Niektóre badania mówią, że tak. Ale może to być spowodowane czynnikami związanymi ze stylem życia, takimi jak nadużywanie substancji, złe nawyki żywieniowe i stany zapalne. Jedno z badań wykazało, że to, co lekarze nazywają normalnym starzeniem się mózgu, wydaje się zachodzić szybciej u kogoś z zaburzeniem psychotycznym. Ale badacze twierdzą również, że wczesne leczenie może poprawić, jak dobrze radzisz sobie przez lata.
Zarządzanie leczeniem przez lata
Leczenie schizofrenii polega na połączeniu leków, psychoterapii i technik samokontroli. Chociaż nie ma lekarstwa, można przejść do remisji. W przypadku schizofrenii, remisja oznacza, że objawy nie są tak intensywne. Lekarz może być w stanie obniżyć dawkę leków. Będzie to jednak możliwe tylko pod ścisłym nadzorem, ponieważ nawroty choroby są bardzo częste.
Leki przeciwpsychotyczne są zazwyczaj stosowane w celu łagodzenia objawów takich jak urojenia i halucynacje. Lekarz może również przepisać leki pomagające w zwalczaniu skutków ubocznych leków przeciwpsychotycznych.
Psychoterapia może obejmować terapię poznawczo-behawioralną. Możesz spróbować innych metod, takich jak terapia sztuką i terapia dramą, między innymi. Możesz również uzyskać pomoc w zakresie strategii, które poprawiają Twoje umiejętności społeczne, motywację i higienę.
Należy pamiętać, że schizofrenia dotyka ludzi w każdym wieku. I może wpływać na każdą osobę inaczej, chociaż istnieją wspólne objawy. Gdy starzejesz się ze schizofrenią, Twój plan leczenia będzie uwzględniał to, jak wpływa ona na Ciebie w danym momencie Twojego życia. Twój lekarz będzie chciał sprawdzić, jak dobrze radzisz sobie z lekami przeciwpsychotycznymi. Zwróci również uwagę na to, jak dobrze działa na Ciebie psychoterapia i inne rodzaje wsparcia.
Badania wykazują, że niektóre osoby cierpiące na schizofrenię lub inne poważne schorzenia psychiczne mają mniejszą oczekiwaną długość życia w porównaniu z populacją ogólną. Na przykład, wraz z wiekiem możesz być narażony na większe ryzyko rozwoju innych chorób, takich jak choroba wieńcowa. Może to być jednak spowodowane kwestiami związanymi ze stylem życia, takimi jak palenie czy otyłość. Te rzeczy również narażają Cię na ryzyko wystąpienia takich chorób jak cukrzyca czy wysokie ciśnienie krwi. Dlatego tak ważne jest, aby dbać nie tylko o swoje zdrowie fizyczne, ale również o zdrowie psychiczne.
Dostosuj swój plan
Z wiekiem pozytywne objawy schizofrenii, takie jak urojenia i halucynacje, prawdopodobnie ulegną poprawie. Ponadto, wraz z wiekiem rzadziej dochodzi do samoleczenia poprzez nadużywanie substancji. Może się również poprawić funkcjonowanie pod względem zdrowia psychicznego. Jeśli jesteś starszy i masz schizofrenię, hospitalizacje są częściej spowodowane problemami fizycznymi, a nie schizofrenią. Niektóre z nich mogą wynikać z efektów ubocznych leków przeciwpsychotycznych, takich jak zespół metaboliczny i zaburzenia ruchu.
Twój zespół medyczny spojrzy na to, jak dobrze sobie radzisz i opracuje plan leczenia, który najlepiej spełnia Twoje potrzeby. Ogólnie rzecz biorąc, dawka leku przeciwpsychotycznego może być obniżona. Ale twój lekarz oceni najlepszą dawkę dla ciebie w oparciu o osobiste ryzyko i osobiste korzyści. Długie okresy remisji schizofrenii po dziesięcioleciach choroby są możliwe, zwłaszcza jeśli masz odpowiednie leczenie oraz wsparcie psychologiczne i społeczne. Chociaż jest to rzadkie, niektórzy starsi dorośli ze schizofrenią mogą być w stanie odstawić swoje leki.
Jakie wsparcie sprawdza się najlepiej?
Starzenie się może być trudne, nawet jeśli jesteś zdrowy. Części ciała, takie jak kolana i ramiona, zaczynają skrzypieć lub nie śpisz tak dobrze jak kiedyś. Jednak brak wsparcia społecznego i psychologicznego w starszym wieku może sprawić, że niektóre z tych rzeczy będą jeszcze trudniejsze do pokonania. Jeśli jesteś starszy i masz schizofrenię, ważne jest, abyś utrzymywał swoje systemy wsparcia.
Jeśli jesteś w średnim wieku lub starszy, istnieją badania, które pokazują, że pewne formy terapii psychologicznej mogą być bardzo przydatne. Jedną z nich jest poznawczo-behawioralny trening umiejętności społecznych. Łączy on terapię poznawczo-behawioralną ze strategiami, które pomagają poprawić umiejętności społeczne i rozwiązywanie problemów. Jedno z badań u osób ze schizofrenią w wieku powyżej 45 lat wykazało, że uczestnicy tego podejścia zgłaszali więcej aktywności społecznych i lepsze funkcjonowanie.
Inną strategią jest tzw. funkcjonalny trening umiejętności adaptacyjnych. Pomaga ona w wykonywaniu zadań związanych z codziennym życiem, takich jak zarządzanie lekami, umiejętności społeczne, umiejętności komunikacyjne, organizacja i planowanie, transport i zarządzanie finansami. Dorośli w wieku powyżej 40 lat ze schizofrenią zgłaszali poprawę we wszystkich tych obszarach.
