Kinoterapia może mieć realne korzyści dla zdrowia psychicznego.
Czy oglądanie filmu takiego jak The Departed może pomóc ci poradzić sobie z własnymi zdradami? Czy The Queen zmusza cię do zastanowienia się nad swoim miejscem w klasie i społeczeństwie? I czy film taki jak Letters From Iwo Jima może nauczyć cię czegoś o wojnie i konflikcie?
Zwolennicy kinoterapii twierdzą, że oprócz zdobycia nagród, te i inne filmy mogą i zmienią sposób, w jaki myślimy, czujemy i ostatecznie radzimy sobie z życiowymi wzlotami i upadkami.
Coraz więcej terapeutów przepisuje filmy, aby pomóc swoim pacjentom w zgłębianiu ich psychiki. I choć niewielu terapeutów posunęło się do tego, by w swojej praktyce skupić się na kinoterapii, to filmy - podobnie jak sztuka, książki i muzyka - stają się kolejnym narzędziem, które pomaga osobom biorącym udział w terapii osiągać cele i pokonywać przeszkody. A książki o takich tytułach jak Rent Two Films and Let's Talk in the Morning czy Cinematherapy for Lovers: The Girl's Guide to Finding True Love One Movie at a Time znajdują swoją niszę w działach samopomocy w wielu księgarniach.
"Kinoterapia to proces wykorzystywania filmów przeznaczonych na duży ekran lub do telewizji w celach terapeutycznych" - mówi Gary Solomon, PhD, MPH, MSW, autor The Motion Picture Prescription i Reel Therapy.
"Może mieć pozytywny wpływ na większość ludzi, z wyjątkiem tych cierpiących na zaburzenia psychotyczne" - mówi Solomon, profesor psychologii w Community College of Southern Nevada.
Solomon często prowadzi wykłady w zakładach karnych, aby pomóc więźniom nauczyć się wykorzystywać filmy jako terapię, aby zobaczyć, co sami zrobili, aby znaleźć się w obecnej sytuacji i, miejmy nadzieję, wyciągnąć z tego wnioski.
Cue up your DVD player because "cinema therapy is something that is self-administered," he says. "To nie znaczy, że terapia na zasadzie jeden do jednego jest zła, ale jest to okazja do samodzielnego wykonania pracy interwencyjnej".
Pomysł, mówi Solomon, polega na tym, aby wybrać filmy o tematyce, która odzwierciedla twój aktualny problem lub sytuację. Na przykład, jeśli ty lub ktoś z twoich bliskich ma problem z nadużywaniem substancji, sugeruje "Clean and Sober" lub "When a Man Loves a Woman", albo jeśli radzisz sobie ze stratą - lub poważną chorobą - bliskiej osoby, może zasugerować "Steel Magnolias" lub "Beaches".
Oglądając takie filmy jako formę terapii, należy zwrócić uwagę na kontekst terapeutyczny, taki jak uzależnienie, śmierć/opuszczenie, porzucenie lub wykorzystanie, zdolność do dotarcia i dotknięcia widza oraz ogólną treść lub tematykę.
Wiele twarzy i form kinoterapii
Nie ma jednej definicji kinoterapii" - mówi Birgit Wolz, doktor z Oakland, Kalifornia, autorka książki "The Cinema Therapy Workbook: A Self-Help Guide to Using Movies for Healing and Growth.
Istnieje "terapia kinowa z popcornem", która może obejmować oglądanie filmu w celu uwolnienia emocji. Według Wolza, terapia w kinie popcornu jest raczej ciężka od kina i raczej lekka od terapii.
Wolz woli wykorzystywać filmy jako terapię, aby pomóc innym poznać siebie w głębszy sposób na podstawie tego, jak reagują na różne postacie i sceny.
Działa to w ten sposób, mówi: "Najpierw pytam o ich osobistą sytuację i wyczuwam, w jakim punkcie życia się znajdują, a następnie polecam filmy, które mogą przemówić do nich na pewnych poziomach."
Istnieje również katartyczna terapia kinowa obejmująca śmiech lub płacz, mówi Wolz. "To również jest skuteczne, jeśli jest zrobione dobrze jako prekursor lub pierwszy etap psychoterapii", mówi. Powiedzmy, że osoba jest w środku depresji; film, który pomaga jej płakać, może otworzyć różne poziomy jej psychiki, wyjaśnia lekarzowi.
Podczas oglądania filmów Wolz zaleca, by siedzieć wygodnie i m.in. zauważać, co się w filmie podobało, a co nie, oraz które postacie lub działania wydawały się szczególnie atrakcyjne lub nieatrakcyjne.
Sugeruje również, aby zadać sobie pytanie, czy w filmie były jakieś postacie, które wzorowały się na zachowaniach, które chcielibyśmy naśladować.
Pomocne jest zapisanie swoich odpowiedzi.
Zrób sobie filmową terapię
W ramach festiwalu Sundance w świecie terapii filmowej, Chicago Institute for the Moving Image (CIMI) pomaga osobom poszukującym terapii depresji lub innych poważnych chorób psychicznych, w tym schizofrenii lub amnezji, w pisaniu, produkcji i reżyserii ich własnych filmów.
"Pracujemy z pacjentami, którzy mają osobiste zainteresowania związane z tworzeniem filmu lub scenariusza i już pracują z terapeutą" - mówi Joshua Flanders, dyrektor wykonawczy CIMI.
"Zostaniemy wprowadzeni jako konsultant, aby pracować z pacjentem i terapeutą, aby edytować scenariusze, próbować scen i wypróbować ludzi", mówi.
"Proces tworzenia filmów zapewnia pewną dozę terapii, organizacji i porządku, których potrzebują osoby cierpiące na choroby psychiczne, a także pomaga terapeutom dostrzec konflikty w życiu ich pacjentów" - wyjaśnia Flanders.
W pewnym sensie nakręcenie filmu lub stworzenie scenariusza pozwala terapeucie lub bliskim zobaczyć świat oczami tej osoby.
W przeszłości Flanders widział, jak ludzie dokonują "ogromnych przełomów" dzięki tej formie kinoterapii.
Słowo ostrzeżenia
Bruce Skalarew, psychiatra i psychoanalityk z Chevy Chase w stanie Massachusetts, współprzewodniczący Forum Psychoanalitycznego Studium Filmowego, przestrzega, aby nie odwoływać następnej sesji terapeutycznej w celu obejrzenia filmu.
Filmy są często wykorzystywane w terapii lub analizie, mówi Skalarew lekarzowi.
"Ludzie przywołują film lub książkę, a proces wyboru tego, na czym się skupiają, może być wskazówką do jakiegoś oczywistego - lub nie tak oczywistego - konfliktu, z którym pracują" - mówi.
Jeśli terapeuta zna film, może dostrzec zniekształcenia lub wszystko to, co widzowie podkreślili, zdemaskowali lub pominęli, aby uzyskać głębszy wgląd w ich osobiste problemy i zmagania.
Skalarew zastrzega jednak, że nie jest zwolennikiem kinoterapii ani filmów jako głównego środka terapii. "Podobnie jak terapia sztuką, terapia tańcem i muzyką, można wprowadzić je do tradycyjnej formy terapii, a jako dodatek mogą być bardzo przydatne".
