Liczba zachorowań na chłoniaki nieziarnicze wzrosła prawie dwukrotnie od lat 70-tych, ale postępy w leczeniu dają nową nadzieję.
Nowe metody leczenia chłoniaka nieziarniczego
Częstość występowania chłoniaka nieziarniczego wzrosła prawie dwukrotnie od lat 70-tych, ale postępy w leczeniu dają nową nadzieję.
Od lekarza Archiwum
Laura Colton Tepper przeszła właśnie drugą rundę chemioterapii na wolno rosnącego chłoniaka nieziarniczego (NHL) i tym razem wszystko wyglądało dobrze.
"Wszystko się rozpłynęło" - powiedziała Laura. Laura i jej mąż udali się do Puerto Rico, ciepłego i odległego miejsca, aby świętować i odpocząć. Jednak już drugiego dnia po wyjściu z samolotu Laura odkryła, że ma innego, niemile widzianego towarzysza podróży. "Zauważyłam, że mam ogromny guz na szyi" - powiedziała. Jej następny krok: "Panika".
Laura wiedziała, że zazwyczaj każdy cykl chemioterapii daje coraz mniej czasu pomiędzy kolejnymi nawrotami choroby. Ta remisja trwała zaledwie sześć miesięcy. Laura nie miała jeszcze 50 lat. Jej kuzynka właśnie zmarła po siedmiu latach życia z chłoniakiem. Chociaż chłoniak Laury rozwijał się powoli, to jednak, jak sama mówi, "były to szanse, które mi się nie podobały".
Onkolog Laury zapisał ją więc do badania klinicznego, w którym porównywano dwa nowe leki na NHL. Laura przeszła trzecią, a następnie czwartą serię chemioterapii, będąc pewną, że ostatnia seria zadziała. Miała rację. Dziś, osiem lat później, Laura nadal nerwowo sprawdza, czy nie pojawiły się nowe guzki. Ale ulga i nadzieja podnoszą jej głos, kiedy mówi: "Nadal jestem w remisji".
NHL: Coraz więcej diagnoz, coraz więcej możliwości
Laura należy do 54 000 Amerykanów, u których co roku diagnozuje się chłoniaka nieziarniczego (NHL) - niegdyś rzadki nowotwór układu odpornościowego. Liczba zachorowań na NHL w USA wzrosła prawie dwukrotnie od lat 70. Dla wielu osób cierpiących na te nowotwory, takich jak Laura, scenariusz nawrotu choroby jest aż nazbyt znajomy. Jednak możliwości leczenia NHL są coraz większe.
Rosnące wskaźniki chłoniaków nieziarniczych w USA są prawdopodobnie spowodowane bardziej powszechnym stosowaniem leków, które wpływają na układ odpornościowy, według Stephanie Gregory, MD, onkolog i profesor medycyny w Rush University Medical Center.
"Pomagamy ludziom z chorobami autoimmunologicznymi i przeszczepami organów żyć dłużej", mówi lekarzowi. Część kosztów to "wzrost częstości występowania chłoniaków".
A chłoniak nieziarniczy może się przeciwstawić generalizacji, ponieważ istnieje ponad 20 różnych form choroby.
"Możesz być w pokoju ze 100 osobami z chłoniakiem i co najwyżej tylko 30 osób będzie miało to samo, z czym masz do czynienia", John Leonard, MD, dyrektor Cornell Center for Lymphoma and Myeloma w Weill Cornell Medical Center, mówi lekarzowi.
Chłoniaki powstają, gdy pewne komórki krwi, zwane limfocytami, mnożą się i odmawiają posłuszeństwa normalnym sygnałom - zwłaszcza poleceniu, by normalnie umrzeć. Limfocyty gromadzą się, zwłaszcza w węzłach chłonnych, i w końcu powodują poważne problemy ze względu na swój rozmiar i nieefektywność w zwalczaniu infekcji, co jest ich zwykłym zadaniem.
Dla wolno rosnących chłoniaków, długoterminowe przeżycie jest powszechne, choć nie można ich wyleczyć. Bardziej agresywne guzy są bardziej niebezpieczne, ale trwałe wyleczenie jest możliwe. Typ chłoniaka, jego skutki i tempo wzrostu określają najlepsze leczenie.
Najczęstsze typy NHL to:
-
Zazwyczaj wolno rosnący chłoniak folikularny
-
Często bardziej agresywny chłoniak rozlany z dużych komórek B
Do rzadziej występujących typów należą:
-
Chłoniak z komórek płaszcza
-
Chłoniak z małych limfocytów
-
Chłoniak Burkitta
Leczenie NHL: Od neutralnego do 180
Przez dziesiątki lat leczenie chłoniaka nieziarniczego pozostawało w pozycji neutralnej. Konwencjonalna chemioterapia pokonała chorobę i utrzymała wiele osób w remisji, zwłaszcza w przypadku wolno rosnących chłoniaków. Jednak za każdym razem, gdy chłoniaki powracają, uczą się lepiej radzić sobie z tymi toksycznymi lekami.
Przekształcając nowe przełomy naukowe w nowe leki, specjaliści od raka podnoszą jednak stawkę.
"W ciągu ostatnich 10 lat nastąpił ogromny postęp w naszym podstawowym zrozumieniu tego, co sprawia, że komórka nowotworowa jest komórką nowotworową" - mówi Owen O'Connor, MD, onkolog medyczny z Memorial Sloan-Kettering Cancer Center. "Zrozumienie tych zmian dało początek panoplii nowych leków".
Terapia przeciwciałami w chłoniaku nieziarniczym
Nowa nadzieja pojawiła się w latach 90-tych, kiedy to naukowcy nauczyli się masowo produkować przeciwciała przeciwko rodzajowi immunologicznej komórki B występującej w 90% chłoniaków nieziarniczych. Nazywane przeciwciałami monoklonalnymi, zabijają one komórki chłoniaka poprzez wykorzystanie mocy ludzkiego układu odpornościowego.
Jak to działa: Przeciwciała monoklonalne są podawane jako część schematu chemioterapii; przylegają do komórek chłoniaka, a układ odpornościowy atakuje i zabija komórki nowotworowe.
FDA zatwierdziła pierwsze przeciwciało monoklonalne, Rituxan, w 1998 roku do leczenia chłoniaków, które nie przeszły konwencjonalnej chemioterapii. Onkolodzy, podekscytowani obiecującymi wczesnymi danymi, szybko przyjęli tę nową broń i wierzyli, że Rituxan będzie działał nie tylko na nawrotowe chłoniaki, ale także na wczesne stadium choroby.
Ich przeczucie okazało się słuszne: Chorzy na niektóre chłoniaki leczeni kombinacją chemioterapii i Rituxanu mają się lepiej i żyją dłużej, niezależnie od stadium choroby.
W rezultacie wiodące ośrodki medyczne przyjęły Rituxan jako część standardowego leczenia większości chłoniaków nieziarniczych.
"W praktyce widzimy poprawę we wszystkich z nich" - mówi doktor Felipe Samaniego, MD, onkolog medyczny w The University of Texas M.D. Anderson Cancer Center.
Dla praktykujących onkologów akademickich dzisiaj "to ekscytujący czas", mówi Oliver Press, MD, onkolog na University of Washington i dyrektor Rady Doradczej Lymphoma Research Foundation. "To satysfakcjonujące widzieć, jak terapie przeciwciałami zyskują główną rolę i dają ogromne korzyści pacjentom".
Korzyści jak mniej efektów ubocznych niż tradycyjna chemioterapia. To dlatego, że w przeciwieństwie do standardowej chemioterapii, która jest toksyczna dla normalnych komórek ciała, Rituxan celuje tylko w komórki chłoniaka.
"Przeciwciała są znacznie łagodniejsze dla pacjentów" - mówi Press. "[Rituxan] to bardzo łagodna chemioterapia. Nie występują tu infekcje, toksyczność czy spadek liczby krwi", jak w przypadku konwencjonalnej chemioterapii.
Istnieje jednak możliwość wystąpienia rzadkich, ale poważnych reakcji, takich jak problemy z oddychaniem lub sercem, podczas lub krótko po podaniu Rituxanu do organizmu.
Radioimmunoterapia: Zwiększenie szans na remisję
W 2002 roku pojawiły się nowe wersje przeciwciał monoklonalnych. Nazywane "radioimmunoterapią" lub RIT, łączą one substancję radioaktywną z przeciwciałem, zwiększając jego siłę zabijania komórek nowotworowych.
Te nowe litery w alfabetycznej zupie chemioterapii są bardzo obiecujące w poprawie i ewentualnym przedłużeniu życia z NHL.
Podobnie jak w przypadku Rituxanu, FDA zatwierdziła dwa środki radioimmunoterapii do leczenia nawrotowego lub opornego chłoniaka grudkowego:
-
Zevalin
-
Bexxar
Niektórzy onkolodzy uważają, że leki z zakresu radioimmunoterapii są jeszcze bardziej obiecujące niż Rituxan. W jednym z badań opublikowanych w Journal of Clinical Oncology w 2002 roku stwierdzono, że 30% pacjentów stosujących Zevalin uzyskało całkowitą remisję choroby bez śladu nowotworu, w porównaniu z zaledwie 16% osób przyjmujących Rituxan.
Po uzyskaniu całkowitej odpowiedzi chłoniak ma większe szanse dłużej pozostawać pod kontrolą.
A im rzadziej chemioterapia jest stosowana do kontroli chłoniaka, tym lepiej, mówi Gregory. "Więcej zabiegów chemioterapii może faktycznie uszkodzić szpik kostny", powodując długoterminowe komplikacje.
"Pomyśl o konwencjonalnej chemioterapii jak o pistolecie z sześcioma kulami w środku", mówi O'Connor. "Jeśli rozłożymy czas między zabiegami, możesz zachować te kule na deszczowy dzień".
Każde leczenie Rituxanem i radioimmunoterapią kończy się w ciągu jednego do dwóch tygodni. Nie ma utraty włosów, nudności ani wymiotów, chociaż radioimmunoterapie często powodują spadek liczby krwinek.
Więcej metod leczenia NHL przed nami
"W przygotowaniu jest ponad 180 leków do leczenia chłoniaka nieziarniczego, mówi O'Connor. Nauczenie się, które z tych leków działają najlepiej i włączenie zwycięzców do obecnej praktyki zajmie dekady. Jest to proces stopniowy.
Ale dla Laury Colton Tepper i tysięcy innych pacjentów nowe dostępne obecnie opcje już zmieniły przebieg ich nowotworów. A badania nad przyszłymi metodami leczenia dają nadzieję tam, gdzie kiedyś jej nie było.
