Anatomia człowieka: Krew - komórki, osocze, krążenie i wiele więcej

Doktor opisuje anatomię ludzkiej krwi, w tym, co składa się na naszą krew i jak działa krążenie.

Źródło obrazu

Krew jest stale krążącym płynem dostarczającym organizmowi substancji odżywczych, tlenu i usuwającym odpady. Krew jest w większości płynem, w którym zawieszone są liczne komórki i białka, dzięki czemu krew jest "gęstsza" od czystej wody. Przeciętny człowiek ma około 5 litrów (ponad galon) krwi.

Płyn zwany osoczem stanowi około połowy zawartości krwi. Osocze zawiera białka, które pomagają krwi krzepnąć, transportować substancje przez krew i pełnić inne funkcje. Osocze krwi zawiera również glukozę i inne rozpuszczone składniki odżywcze.

Około połowa objętości krwi składa się z komórek krwi: ? Czerwone krwinki, które przenoszą tlen do tkanek? Białych krwinek, które zwalczają infekcje? Płytki krwi, mniejsze komórki, które pomagają krwi krzepnąć.

Krew jest prowadzona przez naczynia krwionośne (tętnice i żyły). Krew nie krzepnie w naczyniach krwionośnych dzięki ich gładkości i precyzyjnie dobranej równowadze czynników krzepnięcia.

Warunki dotyczące krwi

• Hemorrhage (krwawienie): Krew wyciekająca z naczyń krwionośnych może być oczywista, jak w przypadku rany penetrującej skórę. Krwawienie wewnętrzne (np. do jelit lub po wypadku samochodowym) może nie być od razu widoczne.

• Krwiak: Zbieranie się krwi wewnątrz tkanek ciała. Krwawienie wewnętrzne często powoduje powstanie krwiaka.

• Białaczka: Forma raka krwi, w której białe krwinki mnożą się nieprawidłowo i krążą we krwi. Nieprawidłowe białe krwinki sprawiają, że zachorowanie na infekcje jest łatwiejsze niż normalnie.

• Szpiczak mnogi: Forma raka krwi komórek plazmatycznych podobna do białaczki. W szpiczaku mnogim często występuje anemia, niewydolność nerek i wysoki poziom wapnia we krwi.

• Chłoniak: Forma raka krwi, w której białe krwinki mnożą się nieprawidłowo wewnątrz węzłów chłonnych i innych tkanek. Powiększające się tkanki oraz zaburzenia funkcji krwi mogą w końcu spowodować niewydolność narządów.

• Anemia: Nieprawidłowo niska liczba czerwonych krwinek we krwi. Może powodować zmęczenie i duszności, choć anemia często nie daje żadnych zauważalnych objawów.

• Anemia hemolityczna: Anemia spowodowana szybkim rozerwaniem dużej ilości czerwonych krwinek (hemoliza). Jedną z przyczyn jest nieprawidłowe działanie układu odpornościowego.

• Hemochromatoza: Zaburzenie powodujące nadmierny poziom żelaza we krwi. Żelazo odkłada się w wątrobie, trzustce i innych organach, powodując problemy z wątrobą i cukrzycę.

• Choroba sierpowatych komórek: Choroba genetyczna, w której czerwone krwinki okresowo tracą swój prawidłowy kształt (wyglądając jak sierpy, a nie dyski). Zdeformowane krwinki odkładają się w tkankach, powodując ból i uszkodzenia narządów.

• Bakteriemia: Bakteryjne zakażenie krwi. Zakażenia krwi są poważne i często wymagają hospitalizacji oraz ciągłego wlewu antybiotyków do żył.

• Malaria: Zakażenie czerwonych krwinek przez Plasmodium, pasożyta przenoszonego przez komary. Malaria powoduje epizodyczne gorączki, dreszcze i potencjalnie uszkodzenia organów.

• Trombocytopenia: Nieprawidłowo niska liczba płytek krwi we krwi. Ciężka trombocytopenia może prowadzić do krwawienia.

• Leukopenia: Nieprawidłowo niska liczba białych krwinek we krwi. Leukopenia może powodować trudności w zwalczaniu infekcji.

• Rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe (DIC): Niekontrolowany proces jednoczesnego krwawienia i krzepnięcia w bardzo małych naczyniach krwionośnych. DIC jest zwykle wynikiem ciężkich zakażeń lub choroby nowotworowej.

• Hemofilia: Odziedziczony (genetyczny) niedobór pewnych białek krzepnięcia krwi. W wyniku hemofilii może dojść do częstych lub niekontrolowanych krwawień.

• Stan hiperkoagulacji: Liczne schorzenia mogą powodować skłonność krwi do zakrzepów. Może to spowodować zawał serca, udar lub zakrzepy krwi w nogach lub płucach.

• Policytemia: Nieprawidłowo wysoka liczba czerwonych krwinek we krwi. Policytemia może być wynikiem niskiego poziomu tlenu we krwi lub może występować jako stan podobny do nowotworu.

• Zakrzepica żył głębokich (DVT): Skrzep krwi w żyle głębokiej, zwykle w nodze. Zakrzepy DVT są niebezpieczne, ponieważ mogą ulec przemieszczeniu i dostać się do płuc, powodując zatorowość płucną (PE).

• Zawał serca (MI): Zawał serca, powszechnie nazywany atakiem serca, występuje, gdy w jednej z tętnic wieńcowych, doprowadzających krew do serca, nagle powstaje skrzep krwi.

Badania krwi

• Pełna morfologia krwi: Analiza stężenia czerwonych krwinek, białych krwinek i płytek krwi we krwi. Test ten wykonują automatyczne liczniki komórek.https://www.webmd.com/a-to-z-guides/complete-blood-count-cbc

• Rozmaz krwi: Kropelki krwi są rozsmarowywane na szkiełku mikroskopowym, w celu zbadania przez eksperta w laboratorium. Białaczka, anemia, malaria i wiele innych chorób krwi może być zidentyfikowanych za pomocą rozmazu krwi.

• Grupa krwi: Test na zgodność przed otrzymaniem transfuzji krwi. Główne grupy krwi (A, B, AB i O) są określane na podstawie markerów białkowych (antygenów) obecnych na powierzchni czerwonych krwinek.

• Test Coombsa: Badanie krwi poszukujące przeciwciał, które mogłyby wiązać się z czerwonymi krwinkami i je niszczyć. Kobiety w ciąży i osoby z anemią mogą poddać się testowi Coombsa.

• Posiew krwi: Badanie krwi poszukujące infekcji obecnej w krwiobiegu. Jeśli obecne są bakterie lub inne organizmy, mogą one namnażać się w badanej krwi, co pozwala na ich identyfikację.

• Badanie mieszania: Badanie krwi mające na celu określenie przyczyny tego, że krew jest "zbyt rzadka" (nienormalnie odporna na krzepnięcie). Krew pacjenta jest mieszana w probówce z normalną krwią, a właściwości wymieszanej krwi mogą dostarczyć diagnozy.

• Biopsja szpiku kostnego: Gruba igła jest wprowadzana do dużej kości (zwykle w biodrze), a szpik kostny jest pobierany do badań. Biopsja szpiku kostnego może zidentyfikować schorzenia krwi, których zwykłe badania krwi nie są w stanie wykryć.

Leczenie krwią

• Chemioterapia: Leki, które zabijają komórki nowotworowe. Białaczki i chłoniaki są zwykle leczone za pomocą chemioterapii.

• Transfuzja krwi: Czerwone krwinki dawcy krwi są oddzielane od jego osocza i pakowane do małej torebki. Przetoczenie skoncentrowanych czerwonych krwinek do biorcy zastępuje utratę krwi.

• Transfuzja płytek krwi: Płytki krwi dawcy są oddzielane od reszty krwi i zagęszczane do plastikowego worka. Transfuzja płytek krwi jest zazwyczaj wykonywana tylko wtedy, gdy liczba płytek krwi spada do bardzo niskiego poziomu.

• Świeżo zamrożone osocze: Osocze dawcy krwi (płynna krew) jest oddzielane od komórek krwi i zamrażane w celu przechowywania. Transfuzja osocza może poprawić krzepliwość krwi i zapobiec lub zatrzymać krwawienie spowodowane problemami z krzepliwością.

• Krioprecypitat: Specyficzne białka są oddzielane od krwi i zamrażane w małej objętości płynu. Transfuzja krioprecypitatu może zastąpić specyficzne białka krzepnięcia krwi, gdy ich poziom jest niski, np. u osób chorych na hemofilię.

• Antykoagulacja: Leki "rozrzedzające" krew i zapobiegające tworzeniu się skrzepów u osób z wysokim ryzykiem powstania skrzepów krwi. Heparyna, enoksaparyna (Lovenox) i warfaryna (Coumadin) to leki najczęściej stosowane.

• Leki przeciwpłytkowe: Aspiryna i klopidogrel (Plavix) zakłócają funkcjonowanie płytek krwi i pomagają zapobiegać zakrzepom krwi, w tym powodującym zawały serca i udary.

• Antybiotyki: Leki zabijające bakterie i pasożyty mogą leczyć infekcje krwi wywołane przez te organizmy.

• Erytropoetyna: Hormon produkowany przez nerki, który stymuluje produkcję czerwonych krwinek. Wyprodukowana forma erytropoetyny może być podawana w celu poprawy objawów anemii.

• Upuszczanie krwi: U osób z problemami spowodowanymi zbyt dużą ilością krwi (np. z hemochromatozą lub policytemią) może być konieczne okazjonalne kontrolowane usunięcie krwi.