Rozpoznawanie ADHD u dziewcząt

Często zdarza się, że rodzice, nauczyciele i inni dorośli nie dostrzegają ADHD u nieuważnych, łatwo rozpraszających się dziewcząt.

Fidgeting z rąk i stóp. Nie utrzymywanie pozycji siedzącej. Przerywanie zamiast czekania na swoją kolej do rozmowy.

W miarę jak na slajdach pojawiały się informacje o diagnozowaniu i leczeniu zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD), objawy te brzmiały znajomo dla 14-letniej wówczas Carly Duryea. O tak, to moja siostra, pomyślała Duryea, której żywiołowe rodzeństwo zostało zdiagnozowane z ADHD w wieku 5 lat.

Na następnym slajdzie wyświetlono objawy nieuważnego słuchania, wśród których były: łatwe rozpraszanie się, niechęć do słuchania, brak postępów i nieukończenie pracy w szkole. Duryea był zdumiony. Byłam tak zupełnym przeciwieństwem mojej siostry, że nigdy nawet nie pomyślałam, że mogę mieć ADHD. Ale wszystko na tym slajdzie opisywało mnie.

Jak na ironię, Duryea była na widowni, ponieważ jej matka, lekarz rodzinny w Centre, AL, prowadziła prezentację. Po tym, jak Duryea wspomniała o swoim szoku rozpoznawczym, mama zabrała ją do innego lekarza, który zdiagnozował u Duryei zaburzenia z deficytem uwagi, bez nadpobudliwości. Dla matki i córki - mówi Duryea - był to moment "aha".

Duryea była prawie dziesięć lat starsza niż jej młodsza siostra w momencie postawienia diagnozy. Niestety, często zdarza się, że rodzice, nauczyciele i inni dorośli nie dostrzegają ADHD u nieuważnych, łatwo rozpraszających się dziewczynek, takich jak Duryea.

Pogląd, że jest to stan nadpobudliwych chłopców nie jest prawidłowy, mówi Craig Surman, MD, neuropsychiatra i badacz ADHD w Harvard Medical School.

Mówi, że u dziewcząt jest inna trajektoria. Często są to ciche marzycielki, które siedzą z tyłu klasy, nie potrafią się skupić i wykonać zadania. Nie rzucają się w oczy tak samo jak nadpobudliwe, impulsywne dzieci - stereotypowo chłopcy - które przeszkadzają nauczycielom w prowadzeniu lekcji. A jednak są one tak samo upośledzone.

Duryea, obecnie 22-letnia, zastanawia się, czy zdiagnozowanie i leczenie we wczesnym dzieciństwie mogło sprawić, że szkoła podstawowa byłaby mniej uciążliwa. Mogłam stwierdzić, że różnię się od moich rówieśników, że jestem trochę nie w porządku - mówi. Zauważyłam, że nie jestem tak mądra jak moi rówieśnicy. Bardzo starałam się nie wyróżniać i wymyślałam sposoby, żeby to ukryć. Jednym z wypracowanych przeze mnie mechanizmów radzenia sobie było to, że nigdy nie odpowiadałem na pytania. Zawsze się myliłam, bo nie rozumiałam pytania, nie słyszałam go w całości, nie zwracałam uwagi".

Jak mówi, po prostu nie mogła się skupić. Opisałabym siebie jako marzycielkę. Ale gdybyś zapytała mnie w tym wieku: Carly, czy ty śnisz? Odpowiedziałabym: Oczywiście, że nie. Chcę zwracać uwagę. Chcę się uczyć".

Pojawiły się też inne znaki. W rozmowach z rówieśnikami zdałam sobie sprawę, że nie nadążam za rozmowami, w których uczestniczy więcej niż kilka osób, co utrudniało mi realizację projektów grupowych. W rezultacie stała się, jak sama mówi, wycofana lub powściągliwa.

Byłam bardzo czujna i niepewna tego, jak ludzie mogą mnie postrzegać. Ciągle bolała mnie głowa i brzuch - opowiada. Byłam bardzo wrażliwa na niepowodzenia i starałam się wiele zrekompensować".

W rzeczywistości w szkole podstawowej tak dobrze sobie radziła, że nauczyciele nigdy nie wyrażali zaniepokojenia. Byłam znana z tego, że byłam słodka i pomocna" - mówi. Dostawałam same piątki. Uwielbiałam załatwiać sprawy. Ale poza klasą, jak mówi, wszystko zajmowało dwa razy więcej czasu niż powinno.

Dziewczęta z nieuwagą mogą kompensować to w pierwszych latach szkoły, zwłaszcza jeśli są bystre. Jednak strategie te często zawodzą, gdy trafiają do gimnazjum, które wymaga więcej planowania, zarządzania czasem i umiejętności organizacyjnych. I to właśnie wtedy samoocena dziewcząt może gwałtownie wzrosnąć.

U chłopców z ADHD występuje więcej zachowań zewnętrznych, mówi Surman. Są oni bardziej skłonni do zachowań opozycyjnych, co objawia się buntem i łamaniem zasad. Z kolei dziewczęta mają tendencję do zwracania się do wewnątrz i obwiniania siebie. Po ukończeniu szkoły podstawowej Duryea nie mogła się zabrać do wykonywania zadań, w tym do pracy w szkole. Mówiłam sobie: "Carly, chcesz wykonać tę pracę. Dlaczego tego nie robisz? Czy jesteś leniwa? W czym tkwi problem?

Czuła się niespokojna i przygnębiona, co jest częste u dziewcząt borykających się z codziennymi wyzwaniami związanymi z ADHD. Na szczęście leki na ADHD zadziałały dobrze w przypadku Duryei, gdy zaczęła je przyjmować w wieku 14 lat. Nadal musi radzić sobie z objawami, ale obecnie jest studentką college'u, która marzy o tym, aby pewnego dnia pracować w dziedzinie ADHD.

Jak teraz wie, zaburzenie to może występować w rodzinach. Czasami rodzice zdają sobie sprawę po diagnozie swoich dzieci, że sami też mają ADHD. Matka Duryeas odkryła w dorosłym życiu, że ona również cierpiała na postać nieuważną.

Jeśli chodzi o moje plany na przyszłość, nigdy nie czułam, że ADHD ogranicza moje możliwości, mówi Duryea, zwłaszcza że moja mama jest lekarzem. Udało jej się.

Według liczb

Wśród amerykańskich dzieci w wieku od 5 do 17 lat:

10.6%. Odsetek dzieci, u których kiedykolwiek zdiagnozowano ADHD.

14.5%. Odsetek chłopców, u których kiedykolwiek zdiagnozowano ADHD.

6.5%. Odsetek dziewcząt, u których kiedykolwiek zdiagnozowano ADHD.

Objawy nieuwagi

U dzieci, u których dominuje nieuważna postać ADHD, często występują następujące objawy:

• Brak dbałości o szczegóły lub niestaranne błędy w pracy szkolnej lub innych czynnościach; problemy z koncentracją uwagi podczas wykonywania zadań lub zabawy

• Problemy z wypełnianiem poleceń i wykonywaniem obowiązków szkolnych, domowych lub innych zadań

• Trudności z organizacją zadań lub czynności

• Unikanie lub niechęć do zadań, które wymagają ciągłego wysiłku umysłowego, takich jak praca w szkole lub praca domowa

• Trudności w słuchaniu, nawet gdy mówi się do niego bezpośrednio

• Często gubi potrzebne przedmioty, takie jak książki, ołówki, zabawki lub narzędzia

• Łatwo rozpraszają się pod wpływem otaczającej aktywności lub hałasu

• Często się zapomina

Znajdź więcej artykułów, przejrzyj poprzednie wydania i przeczytaj aktualne wydanie Doctor Magazine.