Każdy skrzep, który tworzy się w Twoim ciele, od urazu do DVT, musi w pewnym momencie zostać usunięty. Oto jak to się dzieje i jakie zabiegi mogą pomóc.
Jest to skomplikowany proces, w którym płytki krwi, rodzaj komórek krwi, oraz wiele różnych białek wkraczają w odpowiednim momencie, aby zatamować krwawienie.
W miarę gojenia się rany organizm przeprowadza kolejny proces, który ma na celu ich rozbicie. Jeśli skrzep tworzy się w miejscu, w którym nie powinien - na przykład wewnątrz naczynia krwionośnego - możesz potrzebować niewielkiej pomocy, aby tak się stało.
Jak organizm oczyszcza się z zakrzepów
Kiedy organizm wyczuwa, że nastąpiło uzdrowienie, wzywa białko zwane plazminą. I to jest ta sprytna część: Plazmina jest właściwie wbudowana w sam skrzep. Jest tam przez cały czas, ale jest wyłączona. Wisi sobie i czeka.
Aby ją włączyć, organizm uwalnia substancję zwaną aktywatorem. Budzi ona plazminę i mówi jej, żeby wzięła się do roboty i rozbiła wszystko. Oznacza to głównie rozbijanie siatkowej struktury, która pomaga skrzepowi działać tak dobrze.
Jak leki oczyszczają skrzepy
Lekarze stosują różne leki w zależności od rodzaju skrzepu, który masz:
Rozcieńczalniki krwi. Nazywane również antykoagulantami, są to jedne z najczęstszych leków na zakrzepicę żył głębokich (DVT). Jest to zakrzep krwi, który powstaje w jednej z dużych żył, zazwyczaj w nodze. Leki rozrzedzające krew są również stosowane w celu zapobiegania zakrzepom po udarze lub zatorowości płucnej (gdy zakrzep krwi przemieszcza się do tętnicy w płucach).
Rozcieńczalniki krwi nie rozpuszczają skrzepu, ale mogą powstrzymać go przed powiększaniem się i powstrzymać powstawanie nowych. To daje organizmowi czas na rozbicie skrzepu.
Różne leki rozrzedzające krew działają w różny sposób:
-
Bezpośrednie doustne antykoagulanty (DOAC) zapobiegają wytwarzaniu przez organizm fibryny, białka tworzącego siatkę skrzepów.
-
Heparyna powstrzymuje jedno z kluczowych białek krzepnięcia w organizmie, takie jak trombina, przed wykonywaniem swojej pracy.
-
Warfaryna (Coumadin) spowalnia zdolność wątroby do wytwarzania białek potrzebnych do tworzenia zakrzepów.
Trombolityki. Te leki rozbijające skrzepy są stosowane w poważnych stanach chorobowych, takich jak zatorowość płucna. W przeciwieństwie do leków rozrzedzających krew, rozbijają one skrzep. Ich działanie polega na włączeniu plazminy, która uruchamia naturalny proces oczyszczania organizmu.
Jak długo trwa powrót do zdrowia?
Nie jest to coś, co odczuwa się natychmiast. Całkowite rozpuszczenie się DVT lub zatoru płucnego może trwać tygodnie lub miesiące. Nawet skrzep powierzchniowy, który jest bardzo drobnym problemem, może zająć tygodnie, aby odejść.
Jeśli masz DVT lub zatorowość płucną, zazwyczaj otrzymujesz coraz większą ulgę, gdy skrzep staje się mniejszy. Ból i obrzęk spowodowane DVT zwykle zaczynają się poprawiać w ciągu kilku dni od rozpoczęcia leczenia.
Objawy zatoru płucnego, takie jak duszność, lekki ból lub ucisk w klatce piersiowej, mogą utrzymywać się przez 6 tygodni lub dłużej. Mogą być one odczuwalne podczas aktywności fizycznej lub nawet przy braniu głębokiego oddechu. Ćwiczenia mogą w tym pomóc.
Skrzep krwi stanowi poważne obciążenie dla organizmu. Nie chodzi więc tylko o usunięcie go, ale także o danie ciału i umysłowi czasu na naładowanie się.
Efekty długoterminowe
Czasami skrzep może pozostawić blizny i inne uszkodzenia, które mogą powodować problemy.
U prawie połowy osób, u których doszło do DVT, może wystąpić zespół pozakrzepowy. Wówczas obrzęk, ból lub zmiana koloru skóry utrzymują się znacznie dłużej. Mogą również pojawić się owrzodzenia zwane wrzodami.
U około 4 na 100 osób z zatorowością płucną dochodzi do długotrwałego uszkodzenia płuc, znanego jako nadciśnienie płucne. Oznacza to, że w płucach występuje wysokie ciśnienie krwi, co może prowadzić do takich problemów jak duszność, zmęczenie i ból w klatce piersiowej.
