Czy ponure zimowe miesiące wpędzają Cię w depresję? Być może cierpisz na depresję sezonową, znaną również jako sezonowe zaburzenie afektywne lub SAD. Dowiedz się więcej od ekspertów doktora.
Depresja sezonowa to zaburzenie nastroju, które występuje co roku o tej samej porze. Rzadka postać depresji sezonowej, znana jako "depresja letnia", rozpoczyna się późną wiosną lub wczesnym latem, a kończy jesienią. Ogólnie jednak, sezonowe zaburzenie afektywne zaczyna się jesienią lub zimą, a kończy wiosną lub wczesnym latem.
Każdego roku w Stanach Zjednoczonych SAD może dotyczyć 11 milionów osób, a 25 milionów kolejnych może mieć łagodniejszą postać zwaną zimowym bluesem.
Przyczyny
Choć nie znamy dokładnych przyczyn SAD, niektórzy naukowcy uważają, że pewne hormony wytwarzane głęboko w mózgu wywołują zmiany nastawienia w określonych porach roku. Eksperci uważają, że SAD może być związany z tymi zmianami hormonalnymi. Jedna z teorii mówi, że mniej światła słonecznego jesienią i zimą powoduje, że mózg wytwarza mniej serotoniny, substancji chemicznej związanej ze szlakami mózgowymi regulującymi nastrój. Kiedy szlaki komórek nerwowych w mózgu, które regulują nastrój, nie działają tak, jak powinny, skutkiem może być uczucie depresji, a także objawy zmęczenia i przyrost masy ciała.
SAD zwykle zaczyna się w młodym wieku i występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn. Niektóre osoby cierpiące na SAD mają łagodne objawy i czują się nie w porządku lub są niespokojne. U innych objawy nasilają się i utrudniają relacje z innymi i pracę.
Ponieważ brak wystarczającej ilości światła dziennego w okresie zimowym jest związany z SAD, choroba ta rzadziej występuje w krajach, w których słońce świeci przez cały rok.
Objawy zimowe
Osoby cierpiące na SAD zazwyczaj śpią więcej niż zwykle i mają apetyt na węglowodany. Występuje u nich również wiele typowych objawów ostrzegawczych depresji, w tym:
-
Smutek, rozdrażnienie lub poczucie beznadziejności
-
Mniej energii
-
Problemy z koncentracją
-
Zmęczenie
-
Większy apetyt
-
Większa chęć przebywania w samotności
-
Myśli samobójcze
-
Przyrost masy ciała
?
Objawy lata
?
-
Mniejszy apetyt
-
Problemy z zasypianiem
-
Utrata wagi
?
Diagnoza
Główną cechą SAD jest to, że nastrój i zachowanie zmieniają się wraz z kalendarzem. Nie jest to odrębne zaburzenie nastroju, ale rodzaj dużej depresji lub zaburzenia dwubiegunowego, czasami nazywanego depresją maniakalną.
Możesz mieć SAD, jeśli w ciągu ostatnich 2 lat:
-
Miałeś depresję lub manię, która zaczyna się i kończy w określonych porach roku
-
Nie odczuwałeś tych objawów podczas normalnych pór roku
-
W ciągu swojego życia miałeś więcej sezonów z depresją lub manią niż bez nich
Zdiagnozowanie SAD może czasami zająć trochę czasu, ponieważ może on naśladować inne schorzenia, takie jak zespół przewlekłego zmęczenia, niedoczynność tarczycy, niski poziom cukru we krwi, choroby wirusowe lub inne zaburzenia nastroju.
Leczenie
Leczenie różni się w zależności od nasilenia objawów. Rodzaj leczenia zależy również od tego, czy u pacjenta występuje inny rodzaj depresji lub zaburzenie dwubiegunowe.
W leczeniu depresji sezonowej często stosuje się tradycyjne leki przeciwdepresyjne. Bupropion XL jest obecnie jedynym lekiem, który został zatwierdzony przez FDA do zapobiegania epizodom dużej depresji u osób z SAD.
Wielu lekarzy zaleca osobom cierpiącym na SAD wychodzenie na zewnątrz wcześnie rano, aby uzyskać więcej naturalnego światła. Jeśli jest to niemożliwe ze względu na ciemne miesiące zimowe, pomocne mogą być leki przeciwdepresyjne lub terapia światłem (fototerapia).
Światłoterapia
Niektórzy badacze wiążą depresję sezonową z naturalnym hormonem melatoniną, który powoduje senność. Światło wpływa na zegar biologiczny w naszym mózgu, który reguluje rytm okołodobowy - funkcję fizjologiczną, która może obejmować zmiany nastroju, gdy zimą jest mniej światła słonecznego. Światło naturalne lub "pełne spektrum" może mieć działanie antydepresyjne.
Jasne światło o pełnym spektrum świeci pośrednio w oczy. Użytkownik siedzi w odległości około 2 stóp od jasnego światła - około 20 razy jaśniejszego niż normalne oświetlenie w pokoju. Terapię rozpoczyna się od jednej 10-15-minutowej sesji dziennie. Następnie czas ten wydłuża się do 30-45 minut dziennie, w zależności od reakcji pacjenta.
Nie należy patrzeć przez dłuższy czas bezpośrednio na źródło światła w kasecie, aby uniknąć uszkodzenia oczu.
Niektóre osoby z SAD wracają do zdrowia w ciągu kilku dni po zastosowaniu terapii światłem. U innych trwa to znacznie dłużej. Jeśli objawy SAD nie ustąpią, lekarz może zwiększyć częstotliwość sesji światłoterapii do dwóch razy dziennie.
Osoby, które zareagowały na terapię światłem, zachęca się do jej kontynuowania do czasu, gdy wiosną będą mogły ponownie wyjść na słońce. Chociaż skutki uboczne są minimalne, należy zachować ostrożność w przypadku osób o wrażliwej skórze lub z zaburzeniami dwubiegunowymi w wywiadzie.
Profilaktyka
Codziennie spędzaj trochę czasu na świeżym powietrzu, nawet gdy jest pochmurno. Działanie światła dziennego nadal jest pomocne. Jeśli na dworze jest zbyt zimno, odsłoń żaluzje i usiądź przy słonecznym oknie.
Zacznij używać naświetlacza o natężeniu 10 000 luksów, gdy zacznie się jesień, jeszcze zanim poczujesz skutki zimowej SAD.
Stosuj dobrze zbilansowaną dietę. Dzięki temu będziesz mieć więcej energii, nawet jeśli masz ochotę na potrawy bogate w skrobię i słodycze.
Ćwicz przez 30 minut dziennie, pięć razy w tygodniu.
Należy angażować się w życie społeczne i regularne zajęcia. Wsparcie społeczne jest bardzo ważne.
Kiedy powinienem zadzwonić do lekarza?
Jeśli każdego roku o tej samej porze odczuwasz przygnębienie, zmęczenie i rozdrażnienie, a uczucia te wydają się mieć charakter sezonowy, może to oznaczać, że cierpisz na SAD. Porozmawiaj otwarcie z lekarzem o swoich odczuciach. Należy przestrzegać zaleceń dotyczących zmiany stylu życia i leczenia.
Jeśli lekarz zaleci terapię światłem, należy zapytać, czy w gabinecie dostępne są komory świetlne dla pacjentów z SAD. Można również wypożyczyć lub kupić kasetę świetlną, ale są one drogie, a kasy chorych zazwyczaj ich nie pokrywają.
