Lekarz opisuje przyczyny, objawy i leczenie zespołu krótkiego jelita.
Jelita składają się z dwóch części - jelita grubego, zwanego też okrężnicą, i jelita cienkiego. Zespół krótkiego jelita dotyka zazwyczaj osoby, którym usunięto znaczną część jelita cienkiego. Bez tej części organizm nie jest w stanie uzyskać wystarczającej ilości składników odżywczych i wody ze spożywanych pokarmów. Powoduje to problemy z jelitami, takie jak biegunka, które mogą być niebezpieczne, jeśli nie podejmie się leczenia.
Jeśli dowiesz się, że cierpisz na zespół krótkiego jelita, wiedz, że lekarze mogą podjąć wiele działań, aby złagodzić objawy i zapewnić właściwe odżywianie. Osoby cierpiące na tę chorobę mogą prowadzić aktywne życie.
Z czasem organizm może przyzwyczaić się do krótszego jelita cienkiego, a pacjent może być w stanie przyjmować mniejszą liczbę leków. Kluczem jest trzymanie się planu leczenia i otrzymywanie potrzebnego wsparcia.
Przyczyny
Dorośli mają zazwyczaj około 20 metrów jelita cienkiego. U osób z zespołem krótkiego jelita zwykle brakuje co najmniej połowy jelita cienkiego lub jest ono usunięte.
Istnieje wiele powodów, dla których może się to zdarzyć. Niektóre dzieci rodzą się z problemami jelitowymi, które powodują uszkodzenie części jelita. Inne rodzą się po prostu z krótszymi jelitami. Najczęściej zespół krótkiego jelita występuje po operacji usunięcia dużej części jelita cienkiego.
Lekarze mogą usunąć jelito cienkie jako część leczenia:
-
choroby Crohns'a, trwającej całe życie zapalnej choroby jelit, która powoduje bóle brzucha, biegunkę i inne problemy trawienne
-
Rak
-
Uszkodzenia spowodowane leczeniem nowotworu, np. radioterapią
-
Uszkodzenie jelita grubego
Objawy
Głównym objawem zespołu krótkiego jelita jest biegunka, która nie ustępuje. Ty lub Twoje dziecko możecie również mieć:
-
Skurcze
-
Wzdęcia
-
Gazy
-
Zgaga
-
Słabość
-
Zmęczenie
-
Utrata wagi
Ponieważ organizm ma problemy z przyswajaniem składników odżywczych i witamin z pożywienia, może to również powodować:
-
niedokrwistość (za mało czerwonych krwinek)
-
Łatwe powstawanie siniaków
-
Stłuszczenie wątroby
-
Kamienie żółciowe
-
Kamienie nerkowe
-
Ból kości i osteoporoza (przerzedzenie i kruchość kości)
-
Problemy z jedzeniem niektórych pokarmów
Uzyskanie diagnozy
Jeśli masz jakiekolwiek objawy, a usunięto Ci znaczną część jelita cienkiego, lekarz może już podejrzewać zespół krótkiego jelita. Aby się upewnić, lekarz przeprowadzi badanie fizykalne i może wykonać inne testy, w tym:
-
Badania krwi
-
Badanie kału
-
Zdjęcia rentgenowskie klatki piersiowej i brzucha
-
Seria zdjęć górnego odcinka przewodu pokarmowego, zwana także zdjęciem barytowym. Polega ona na wypiciu specjalnego płynu, który powleka gardło, żołądek i jelito cienkie, dzięki czemu są one lepiej widoczne na zdjęciu rentgenowskim.
-
Tomografia komputerowa (TK) - potężny aparat rentgenowski, który wykonuje szczegółowe zdjęcia wnętrza ciała.
-
Ultradźwięki, które wykorzystują fale dźwiękowe do tworzenia obrazów narządów
-
Badanie gęstości kości
-
Biopsja wątroby, podczas której lekarze pobierają fragment tkanki do badań. W większości przypadków lekarze wykonują małe nacięcie na brzuchu i używają wydrążonej igły, aby pobrać potrzebne komórki. W celu określenia miejsca, w którym należy umieścić igłę, wykorzystuje się tomografię komputerową lub ultrasonografię. Biopsja trwa około 5 minut, ale pacjent może potrzebować kilku godzin, aby dojść do siebie.
Oprócz badań, lekarz prawdopodobnie zada również pytania dotyczące objawów, takich jak:
-
Jak się czujesz?
-
Kiedy zaczęły się Twoje objawy?
-
Czy masz jakieś inne dolegliwości?
-
Jaki jest Twój poziom energii?
-
Czy masz biegunkę?
-
Czy masz problemy po spożyciu niektórych pokarmów?
-
Co sprawia, że Twoje objawy są lepsze? Co powoduje ich nasilenie?
Pytania, które należy zadać lekarzowi
-
Jak poważny jest mój zespół krótkiego jelita?
-
Czy kiedykolwiek ustąpi?
-
Co mogę zrobić, żeby poczuć się lepiej?
-
Jakiego rodzaju leczenia potrzebuję?
-
Skąd będziemy wiedzieć, czy leczenie działa?
-
Jakie rodzaje żywności powinienem spożywać?
-
Czy muszę wykonywać badania w celu sprawdzenia poziomu moich witamin?
Jeśli Twoje dziecko cierpi na zespół krótkiego jelita, zapytaj lekarza, w jaki sposób możesz upewnić się, że otrzymuje ono składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju.
Leczenie
Leczenie ma dwa cele: złagodzenie objawów oraz dostarczenie odpowiedniej ilości witamin i minerałów. Rodzaj leczenia zależy od stopnia zaawansowania choroby.
-
W łagodnych przypadkach konieczne może być spożywanie kilku małych posiłków dziennie, wraz z dodatkowymi płynami, witaminami i minerałami. Lekarz prawdopodobnie poda również leki na biegunkę.
-
Leczenie jest takie samo w przypadku umiarkowanych przypadków, ale od czasu do czasu pacjent może potrzebować dodatkowych płynów i minerałów podawanych przez kroplówkę.
-
W poważniejszych przypadkach zamiast posiłków można zastosować dożylne karmienie przez rurkę. Rurka może też zostać wprowadzona bezpośrednio do żołądka lub jelita cienkiego. Jeśli stan pacjenta ulegnie poprawie, można zaprzestać podawania pokarmu przez rurkę.
-
W najcięższych przypadkach chorzy wymagają ciągłego stosowania dożylnych rurek żywieniowych.
Lekarz może zaproponować zabieg chirurgiczny, w tym przeszczep części lub całości jelita cienkiego. Nowy narząd może wyleczyć zespół jelita cienkiego, ale przeszczep jest poważnym zabiegiem chirurgicznym. Lekarze zazwyczaj zalecają go tylko wtedy, gdy inne metody leczenia nie przyniosły rezultatu.
Jeśli zdecydujesz się na tę opcję, lekarz wpisze Cię na listę oczekujących na przeszczep jelita cienkiego od dawcy. Po przeszczepie pacjent może przebywać w szpitalu przez 6 tygodni lub dłużej. Konieczne będzie przyjmowanie leków, które zapobiegną odrzuceniu przez organizm nowego narządu. Leki i regularne badania kontrolne będą potrzebne do końca życia.
W zależności od stanu pacjenta istnieją inne metody leczenia, które mogą pomóc jelitu cienkiemu we wchłanianiu większej ilości składników odżywczych i wody. Należą do nich:
-
Teduglutyd (Gattex)
. Lekarze mogą przepisać ten hormon dorosłym z poważniejszymi przypadkami zespołu krótkiego jelita, którzy wymagają dożylnego podawania pokarmu.
-
L-glutamina
w postaci proszku, który można zmieszać z wodą i wypić. Niektóre badania wykazały, że może ona pomóc jelitu cienkiemu we wchłanianiu większej ilości składników odżywczych.
-
Somatropina (Zorbtive)
to ludzki hormon wzrostu. Lek ten otrzymuje się w postaci zastrzyku. Może on pomóc jelitom w lepszej samodzielnej pracy, dzięki czemu nie będzie potrzebne tak duże wsparcie żywieniowe.
Środki przeciwbiegunkowe, takie jak loperamid (Imodium), mogą pomóc, podobnie jak antybiotyki, jeśli istnieją dowody na przerost bakterii w jelitach.
Bardzo ważne jest, aby upewnić się, że dzieci z zespołem krótkiego jelita otrzymują wystarczającą ilość kalorii i składników odżywczych, ponieważ wciąż rosną. Porozmawiaj z lekarzem lub dietetykiem o tym, jakie rodzaje żywności są najlepsze. Lekarz Twojego dziecka będzie je regularnie kontrolował, aby upewnić się, że otrzymuje ono to, czego potrzebuje.
Niektóre osoby mogą wymagać leczenia tylko przez krótki czas. Lekarze nazywają to adaptacją jelitową, kiedy jelito cienkie jest w stanie dostosować się do mniejszej długości i pracować tak, jak powinno. Może to potrwać nawet 2 lata, a większość ludzi nadal wymaga leczenia, zanim ich narządy przyzwyczają się do nowych warunków.
Naukowcy poszukują nowych metod leczenia zespołu krótkiego jelita w ramach badań klinicznych. W badaniach tych testuje się nowe leki, aby sprawdzić, czy są bezpieczne i czy działają. Często są one sposobem na wypróbowanie nowego leku, który nie jest dostępny dla wszystkich. Lekarz może powiedzieć, czy jedno z takich badań może być dla Ciebie odpowiednie.
Dbanie o siebie
Trudno jest radzić sobie z takimi objawami, jak biegunka, ale zespół krótkiego jelita nie musi zawładnąć Twoim życiem. Ważne jest, aby pozostawać w kontakcie z lekarzem i postępować zgodnie z planem leczenia, co pozwoli zachować kontrolę nad sytuacją.
Możesz także podjąć kroki, aby poczuć się lepiej, na przykład:
-
Wiedzieć, co jeść.
Nie ma jednego planu żywieniowego dla osób z zespołem krótkiego jelita, ale ogólnie rzecz biorąc, należy spożywać chude białko (mięso, nabiał, jaja, tofu) i węglowodany o niskiej zawartości błonnika (biały ryż, makaron, białe pieczywo). Unikaj słodyczy i tłuszczu. Dietetyk może pomóc w ustaleniu, jakie pokarmy są najlepsze.
-
Bądź aktywny.
Ćwiczenia fizyczne są korzystne dla ciała i umysłu. Lekarz może powiedzieć, ile i jaki rodzaj aktywności jest dla Ciebie odpowiedni. Jeśli do leczenia używana jest kroplówka, poproś o taką, którą możesz nosić przy sobie.
-
Poproś o pomoc.
Rodzina, przyjaciele i inni członkowie społeczności mogą pomóc w załatwianiu spraw, podwiezieniu do lekarza lub po prostu dać upust stresowi związanemu z leczeniem. Pomocna może być także rozmowa z psychologiem lub doradcą.
-
Ucz się od innych.
Grupy wsparcia mogą być doskonałym sposobem na uzyskanie porady i zrozumienia od innych osób cierpiących na zespół krótkiego jelita. Znajdź grupę, która spotyka się w Twojej okolicy lub skorzystaj z internetowych forów dyskusyjnych.
Czego się spodziewać
Dzięki ścisłej współpracy z lekarzem można kontrolować objawy i prowadzić aktywny tryb życia. Zespół krótkiego jelita może być bardzo poważny, jeśli pacjent nie będzie przestrzegał planu leczenia. Może dojść do odwodnienia i istnieje prawdopodobieństwo, że organizm nie będzie otrzymywał wystarczającej ilości składników odżywczych.
U niektórych osób stan ten ulega poprawie i po pewnym czasie nie wymagają one już wielu zabiegów. To, czy zespół krótkiego jelita ustąpi, zależy od wieku, stanu zdrowia pacjenta, ilości jelita cienkiego i grubego, a także od tego, czy pacjent cierpi na inne schorzenie, takie jak choroba Crohns'a.
Uzyskiwanie wsparcia
Więcej informacji na temat zespołu krótkiego jelita można znaleźć na stronie internetowej Fundacji na rzecz Zespołu Krótkiego Jelita. Można tam również znaleźć informacje o grupach wsparcia.
