Zrozumienie raportu o cholesterolu

Lekarz wyjaśnia raporty dotyczące cholesterolu i jak je rozumieć. Dowiedz się więcej o HDL, LDL, triglicerydach i nie tylko.

Jak odczytać wynik badania lipidów?

Raport zawiera zazwyczaj następujące elementy, w tej kolejności:

• Cholesterol całkowity: Szacunkowa wartość całego cholesterolu we krwi (np. dobry HDL plus zły LDL). Wyższy poziom cholesterolu całkowitego może wynikać z wysokiego poziomu HDL, który jest dobry, lub wysokiego poziomu LDL, który jest zły. Dlatego tak ważna jest znajomość tego podziału.

• Triglicerydy: Rodzaj tłuszczu.

• Lipoproteiny o dużej gęstości (HDL): Dobry cholesterol, który pomaga chronić przed chorobami serca.

• Lipoproteiny o niskiej gęstości (LDL): Zły cholesterol i główny czynnik przyczyniający się do zatykania tętnic.

Niektóre raporty zawierają również:

• Stosunek cholesterolu całkowitego do HDL: Ilość cholesterolu całkowitego podzielona przez HDL. Liczba ta pomaga lekarzom przewidzieć ryzyko rozwoju miażdżycy (odkładania się blaszek miażdżycowych w tętnicach).

• Lipoproteiny o bardzo niskiej gęstości (VLDL): Inny rodzaj złego cholesterolu, który gromadzi się w tętnicach.

Cholesterol całkowity we krwi (surowicy)

Na ogół lekarze zalecają, aby utrzymywać tę wartość poniżej 200 mg/dl. Poziomy powyżej 200 mg/dl - w zależności od podziału LDL i HDL - mogą oznaczać, że jesteś w grupie podwyższonego ryzyka chorób serca.

• Pożądane: Mniej niż 200 mg/dl

• Poziom granicznie wysoki: 200-239 mg/dl

• Wysoki: Powyżej 240 mg/dl

Stężenie cholesterolu całkowitego powyżej 240 mg/dl może podwoić ryzyko wystąpienia chorób serca.

Lipoproteiny o małej gęstości (LDL)

Lipoproteina o niskiej gęstości to zły cholesterol. Litera "L" w LDL oznacza "podły". Wysokie stężenie LDL zwiększa ryzyko chorób serca.

Rzeczywista wartość docelowa stężenia LDL zależy od tego, czy u pacjenta występują czynniki ryzyka chorób serca, takie jak cukrzyca lub wysokie ciśnienie krwi. Jednak ogólnie rzecz biorąc, wyniki LDL są następujące:

• Optymalne: Mniej niż 100 mg/dl

• Wartość zbliżona do optymalnej: 100-129 mg/dl

• Poziom granicznie wysoki: 130-159 mg/dl

• Wysoka: 160-189 mg/dl

Na podstawie ryzyka wystąpienia chorób serca lekarz omówi z pacjentem strategie obniżenia stężenia LDL o określoną wartość procentową. Strategie te będą obejmowały zmianę stylu życia - w tym zmianę diety i ćwiczenia fizyczne - jak również stosowanie leków obniżających poziom cholesterolu. Wspólnie z lekarzem zdecydujemy, jakie strategie będą odpowiednie w danej sytuacji.

Lipoproteiny o wysokiej gęstości (HDL)

Lipoproteina o wysokiej gęstości (HDL) to dobry cholesterol. Litera "H" w HDL oznacza "zdrowy", aby zapamiętać ten typ cholesterolu jako dobry.

HDL pomaga w usuwaniu złego cholesterolu z krwiobiegu i tętnic. Odgrywa on bardzo ważną rolę w zapobieganiu zatykaniu się tętnic. Dlatego im wyższy poziom HDL, tym lepiej.

Ogólnie rzecz biorąc, poziom HDL wynoszący 60 mg/dl lub więcej uważa się za dobry. Podobnie, poziom poniżej 40 mg/dl uważany jest za czynnik ryzyka chorób serca. Ważne jest jednak, aby omówić z lekarzem, jaki poziom jest najlepszy w danym przypadku.

Niektóre leki, w tym steroidy, leki na ciśnienie krwi znane jako beta-blokery oraz niektóre tabletki nawadniające mogą zaburzać poziom HDL. Upewnij się, że Twój lekarz zawsze wie o wszystkich przyjmowanych przez Ciebie lekach.

Triglicerydy

Trójglicerydy to rodzaj tłuszczu we krwi, który jest związany z chorobami serca i cukrzycą. Jeśli masz wysoki poziom trójglicerydów, może być również wysoki poziom cholesterolu całkowitego i LDL.

• Norma: mniej niż 150 mg/dl

• Granicznie wysokie: 150-199 mg/dl

• Wysoki: 200-499 mg/dl

• Bardzo wysoka: 500 mg/dl

Styl życia odgrywa dużą rolę w kształtowaniu poziomu trójglicerydów. Palenie tytoniu, nadmierne spożywanie alkoholu, niekontrolowana cukrzyca i leki, takie jak estrogeny, sterydy i niektóre leki przeciwtrądzikowe, mogą przyczyniać się do wysokiego poziomu trójglicerydów. Jednak w niektórych przypadkach przyczyną mogą być geny lub choroba podstawowa.

Stosunek cholesterolu całkowitego do HDL

Ta liczba nie zawsze jest podawana w raporcie o stężeniu cholesterolu. Niektórzy lekarze używają go zamiast stężenia cholesterolu całkowitego, aby pomóc w podjęciu decyzji o sposobie obniżenia cholesterolu. American Heart Association zaleca jednak, aby przy ustalaniu leczenia skupiać się na rzeczywistych wartościach, a nie na proporcjach.

Lipoproteina o bardzo małej gęstości (VLDL)

Jest to rodzaj złego cholesterolu, który zawiera największą ilość triglicerydów. Im wyższy poziom VLDL, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia zawału serca lub udaru mózgu.

Poziom VLDL nie zawsze jest uwzględniany w raportach dotyczących cholesterolu. Nie ma prostego i bezpośredniego sposobu na zmierzenie poziomu VLDL. Większość laboratoriów szacuje go, dzieląc poziom trójglicerydów przez 5. Nie jest to jednak miarodajne, jeśli poziom trójglicerydów wynosi ponad 400.

Prawidłowe stężenie VLDL wynosi od 5 do 40 mg/dl.

Jaki jest Twój cel?

Należy pamiętać, że wyniki badania poziomu cholesterolu stanowią jedynie ogólne wytyczne. To, co jest normalne dla Ciebie, może nie być w porządku dla kogoś innego. Lekarz przeanalizuje wszystkie wartości cholesterolu oraz inne czynniki ryzyka, aby opracować dla Ciebie odpowiednią strategię.

Cel zależy od wieku, historii chorób serca w rodzinie oraz od tego, czy występują inne czynniki ryzyka chorób serca, takie jak cukrzyca, wysokie ciśnienie krwi i problemy z wagą. Wyniki mogą się nawet różnić w zależności od laboratorium, z którego korzysta lekarz. O pomoc w interpretacji wyników badań należy zawsze prosić lekarza.

U osób dorosłych w wieku 20 lat i starszych poziom cholesterolu i trójglicerydów powinien być sprawdzany raz na pięć lat. Lekarz może jednak zasugerować częstsze wykonywanie badań, jeśli u pacjenta występują pewne czynniki ryzyka, takie jak cukrzyca, wysokie ciśnienie krwi, otyłość lub rodzinne występowanie chorób serca.