O chorobie Blounta mówimy, gdy kość nogi nastolatka rośnie nieprawidłowo, co powoduje trudności w chodzeniu. Dowiedz się, jak ją rozpoznać i jak podjąć leczenie.
Co to jest choroba Blounta?
Kości kolan mają dwie płytki wzrostowe. Płytka przyśrodkowa znajduje się po wewnętrznej stronie kończyny. Płytka boczna znajduje się po stronie zewnętrznej. Choroba Blounta powoduje spowolnienie lub zatrzymanie wzrostu płytki przyśrodkowej. Płytka boczna (zewnętrzna) nadal rośnie, zginając kość. Choroba ta występuje w dwóch postaciach: niemowlęcej i młodzieńczej?
Niemowlęca postać choroby Blounta. Ta postać choroby występuje u dzieci. Dzieci często mają koślawe nogi do 2 roku życia. W przypadku niemowlęcej choroby Blounta stan dziecka zamiast się poprawiać, pogarsza się. Ta postać choroby dotyczy tylko piszczeli (kości podudzia). Występuje ona częściej niż choroba młodzieńczych nóg i dotyka obu stron. Choroba Blounta u niemowląt może ustąpić samoistnie, może być odpowiedzią na leczenie nieoperacyjne lub może stale postępować.
Okresem granicznym dla niemowlęcej (zwanej też wczesną) choroby Blounta jest 10 lat. Najczęściej pojawia się ona około 3 roku życia. Zniekształcenie kolan i inne problemy z kończynami dolnymi będą się pogłębiać bez leczenia. Dziecko może nie być w stanie chodzić.
Jeśli nie zostanie podjęte leczenie w odpowiednim czasie, płytka wzrostowa zrasta się i przestaje rosnąć. Nazywa się to epifizjodezą i nie da się tego odwrócić. Ostateczna długość kończyny ulegnie zmniejszeniu.
Niektóre dzieci z wczesnym początkiem choroby Blounta mogą wyzdrowieć bez aktywnego leczenia. Głównym czynnikiem ryzyka pogorszenia się choroby jest nadwaga i otyłość. U większości dzieci choroba Blounta postępuje, pogarszając ustawienie kości.
Młodzieńcza choroba Blounta. Występuje u dzieci powyżej 10. roku życia i nastolatków. Jest bardziej prawdopodobne, że dotknie jednej strony. Obejmuje zarówno kość piszczelową (kość nogi), jak i kość udową (kość uda).
Choroba Blounta może mieć inne skutki, niż tylko koślawy wygląd nogi. Złe ustawienie stawu może powodować nieprawidłowe zużycie po jednej stronie. Choroba zwyrodnieniowa stawów może wystąpić wcześnie. Jedna noga może stać się krótsza od drugiej.
Choroba Blounta - przyczyny
Przyczyna choroby Blounta nie jest do końca znana. Wiąże się z nią kilka czynników:?
-
Choroba występuje w rodzinach. Może istnieć przyczyna genetyczna.
-
Wczesne dzieci chodzące (przed 12 miesiącem życia) są bardziej narażone na tę chorobę.
-
Częściej występuje u dzieci z nadwagą. Przyczyną mogą być siły ściskające płytkę wzrostową spowodowane nadwagą.
Objawy choroby Blounta
Genu varum to naukowa nazwa koślawych nóg i jest głównym objawem. Zauważ, że dziecko ma koślawe nogi. Choroba Blounta u dzieci zazwyczaj nie jest bolesna.
Nastolatki zazwyczaj odczuwają znaczny ból i zażywają leki przeciwbólowe dostępne bez recepty. Mają również wrażenie, że kolano może się ugiąć. Czasami kość nogi jest skręcona do wewnątrz, co prowadzi do koślawości palców.
Diagnoza choroby Blounta
Jeśli masz wrażenie, że Twoje dziecko lub nastolatek nie chodzi normalnie, powinieneś porozmawiać z pediatrą. Może on poprosić o konsultację z chirurgiem ortopedą, lekarzem specjalizującym się w chorobach kości i stawów. Lekarz ten może poprosić o wykonanie zdjęcia rentgenowskiego stawu kolanowego, które pomoże w rozpoznaniu choroby Blounta.
Obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego (MRI) dostarcza bardziej szczegółowych informacji. Lekarz może zobaczyć strukturę stawów kolanowych, płytki wzrostowe kości oraz ich ukrwienie. Pomaga to w określeniu stopnia zaawansowania choroby i planu leczenia.
Deformację kończyny dolnej mogą powodować także inne schorzenia. Lekarz weźmie je pod uwagę przed rozpoczęciem leczenia:?
-
Normalna koślawość nóg w dzieciństwie. Może ona utrzymywać się przez rok po tym, jak dziecko nauczy się chodzić.
-
Infekcja lub uraz stawu. Niektóre deformacje mogą utrzymywać się przez długi czas.
-
Deformacje wrodzone. W chwili urodzenia kości mogą mieć inną strukturę?
-
Choroby metaboliczne. Niektóre schorzenia osłabiają kości i zmieniają ich strukturę.
-
Dysplazja włóknista. Stan, w którym kość jest zastępowana przez tkankę włóknistą o słabej wytrzymałości i sztywności.
Leczenie choroby Blounta
Jeśli u Twojego dziecka występuje choroba Blounta, istnieją trzy możliwości leczenia.
Obserwacja. Lekarz ortopeda dokona pomiarów nóg dziecka i oceni stopień ich zniekształcenia. Wykona również zdjęcia rentgenowskie pod różnymi kątami, aby ocenić problem. Jeżeli uzna, że skrzywienie jest łagodne, może zalecić obserwację i poczekanie. Od czasu do czasu konieczne będzie ponowne odwiedzenie ortopedy. Będzie on monitorował postęp choroby. Często skrzywienie koryguje się samo w ciągu następnego roku.
U większości dzieci z niemowlęcą (wczesną) postacią choroby Blounta dochodzi do progresji. Choroba pogarsza się z czasem. Jeśli jako metodę leczenia wybrano obserwację, kluczowe znaczenie ma częste i dokładne monitorowanie.
Leczenie nieoperacyjne. Wykorzystuje się w nim aparat ortopedyczny noszony przez dziecko w celu powolnego prostowania kolan. W miarę jak kości rosną, aparat prowadzi je do bardziej wyprostowanej pozycji. Lekarz będzie monitorował efekty leczenia. Jeśli noga dziecka nie będzie wyprostowana do 4 roku życia, lekarz może zalecić korekcję chirurgiczną.
Aparaty ortopedyczne są znane jako aparaty KAFO (knee ankle foot orthotic). Zakłada się je na kończynę dolną dziecka od górnej części uda do czubków palców u stóp. Dziecko musi nosić aparat przez kilka godzin każdego dnia. Lekarz oceni ich skuteczność po roku użytkowania.
Same aparaty ortodontyczne są trudne do stosowania u tak małych dzieci. Zwykle konieczna jest operacja.
Leczenie chirurgiczne. W leczeniu choroby Blounta stosuje się wiele rodzajów zabiegów chirurgicznych. Osteotomia wycina część kości i prostuje ją. Korzyści będą widoczne natychmiast.
Inny rodzaj leczenia polega na umieszczeniu zszywek lub płytek po jednej stronie kości, aby zapobiec jej zrastaniu się. Druga strona nadal rośnie, a kość staje się prosta. Ten rodzaj leczenia nazywa się leczeniem sterowanego wzrostu.
W przypadku nastolatków najlepszym sposobem leczenia jest często zabieg chirurgiczny. Usuwany jest fragment kości w kształcie klina (osteotomia). W ten sposób noga zostaje prawidłowo ustawiona i wyprostowana. W miejscu operacji lekarz przymocuje płytkę. Po roku lub dwóch latach konieczne może być usunięcie tej płytki.
W leczeniu pomaga utrzymywanie prawidłowej wagi ciała.
Leczenie choroby Blounta może być trudne. Stosowanie aparatu ortodontycznego przez kilka miesięcy lub lat wymaga zdecydowania. Konieczne może być kilkakrotne zgłaszanie się z dzieckiem lub nastolatkiem do lekarza w celu oceny i leczenia. Może być również konieczna operacja.
Większość dzieci i nastolatków, u których zastosowano odpowiednie leczenie, chodzi normalnie i uprawia sporty wyczynowe. Zwrócenie uwagi na problemy z nogami u nastolatków we wczesnym stadium jest niezwykle ważne. Wczesne wykrycie i fachowe leczenie prowadzą do dobrych wyników leczenia.
