Lekarz omawia innowacyjne zastosowanie medycyny precyzyjnej w leczeniu raka.
Czym one są? Co ważniejsze, czy mogą Ci one pomóc?
Medycyna spersonalizowana - zwana również medycyną precyzyjną lub farmakogenetyką - to nowy sposób walki z rakiem. Wykorzystuje ona informacje o Tobie i Twoim nowotworze, aby ustalić, co jest przyczyną choroby i stworzyć plan dostosowany do Ciebie.
Genetyka jako nauczyciel
Przez wiele lat leczenie raka było procesem typowym. W celu usunięcia guza przeprowadzano operację, a następnie stosowano chemioterapię lub radioterapię w celu zniszczenia komórek nowotworowych. Jednak chemioterapia lub naświetlanie zabijają również zdrowe komórki, co może prowadzić do szeregu nieprzyjemnych skutków ubocznych.
Obecnie naukowcy mogą zbadać komórki nowotworowe i poznać kolejność genów w ich DNA. Większość komórek w organizmie ma identyczne geny, natomiast w komórkach nowotworowych występują mutacje lub zmiany. To właśnie umożliwia im rozrastanie się w guzy.
Co więcej, Twój nowotwór może mieć inne zmiany genetyczne niż czyjś inny. Naukowcy wiedzą również, że pod względem genetycznym rak piersi u jednej osoby może być bardziej podobny do guza żołądka u innej osoby niż do innych nowotworów piersi. To sprawia, że potrzeba medycyny spersonalizowanej jest jeszcze większa.
Dopasowywanie leków do pacjentów
FDA zatwierdziła ponad tuzin leków, które zwalczają jedną z tych mutacji. Należą do nich imatinib (Gleevec), lek stosowany w przewlekłej białaczce szpikowej, oraz lek na raka piersi trastuzumab (Herceptin).
Genetyka nowotworu może również podpowiedzieć lekarzom, które leki nie będą działać. Na przykład, jeśli twój rak jelita grubego ma mutację genetyczną KRAS, lekarze nie podadzą ci dwóch powszechnie stosowanych leków na raka jelita grubego, ponieważ wiedzą, że nie będą one skuteczne.
W wielu ośrodkach klinicznych przeprowadza się tzw. profilowanie guza. Jeśli lekarze uznają, że twój nowotwór może mieć określone mutacje, mogą zacząć podawać ci określony lek, który jest dostosowany do mutacji genetycznej znalezionej w twoich komórkach nowotworowych.
Na przykład, jeśli masz raka piersi, badanie genetyczne powie im, czy Herceptin może być dla Ciebie skuteczny.
Profilowanie może być również pomocne w przypadku, gdy inne metody leczenia, takie jak chemioterapia, nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Mutacja genetyczna może wskazać zespołowi medycznemu nieoczekiwany lek, na przykład taki, który został pierwotnie opracowany dla innego rodzaju nowotworu.
Nie jest to magiczna kula
Podejście spersonalizowane działa lepiej niż tradycyjne leczenie, zmniejszając guzy i ratując życie. Ale nie zawsze jest to lekarstwo.
Nowotwory mogą zawierać komórki z różnymi mutacjami genów, dlatego terapia celowana, której celem jest wyeliminowanie komórek z jedną mutacją, może zadziałać tylko na część guza. Komórki, które pozostaną, mogą nadal rosnąć.
Porozmawiaj z lekarzem, aby dowiedzieć się, czy takie podejście może być skuteczne w Twoim przypadku.
Nowy rodzaj badań klinicznych
W standardowych badaniach testujących metody leczenia raka biorą udział osoby, których guzy mają podobną wielkość lub lokalizację. Mogą to być na przykład osoby z IV stopniem zaawansowania raka płuc. Jednak teraz, gdy istnieje medycyna spersonalizowana, naukowcy potrzebują nowych sposobów badania skuteczności terapii celowanych w przypadku różnych nowotworów.
Badania koszykowe łączą w jednym koszyku osoby z wieloma różnymi typami nowotworów i wykorzystują podejście medycyny precyzyjnej w celu znalezienia skutecznych metod leczenia. W jednym badaniu mogą więc brać udział osoby otrzymujące wiele różnych leków.
Tworzenie nowych metod leczenia wymaga nieustannej wymiany informacji między lekarzami i naukowcami. Nowe leki są opracowywane w celu zwalczania nowych zmian w genach. Następnie są one testowane w klinice. Ponieważ nowotwory zmieniają się w nowy sposób, dostępne będą kolejne leki.
