Dowiedz się, jakie badania wykona lekarz, aby upewnić się, że stosujesz właściwe leczenie raka.
Po zdiagnozowaniu u Ciebie raka, Twój lekarz wybierze metody leczenia, które mają największe szanse na wyleczenie choroby. Ale każdy z nas jest inny. Jak więc lekarz będzie sprawdzał skuteczność leczenia?
Nowotwór często znajduje się głęboko w organizmie. Jeśli będzie się kurczył lub rósł, nie będzie można tego zobaczyć ani poczuć. Dlatego w trakcie leczenia lekarz będzie wykonywał badania co kilka lub kilkanaście miesięcy.
Badania te pozwolą stwierdzić, gdzie w organizmie znajduje się nowotwór i czy urósł, pozostał tej samej wielkości, czy też zmniejszył się. Na podstawie wyników badań lekarz może zdecydować, czy kontynuować dotychczasowe leczenie, czy też spróbować czegoś innego.
Co oznacza odpowiedź na leczenie?
Lekarz może użyć jednego z tych słów, aby opisać zachowanie się nowotworu po leczeniu.
Częściowa odpowiedź lub częściowa remisja oznacza, że guz zmniejszył się o co najmniej 50%, ale nadal tam jest.
Całkowita odpowiedź lub całkowita remisja oznacza, że nowotwór nie może być wykryty w żadnym teście. Może to - ale nie zawsze - oznaczać, że jesteś wyleczony. Nadal możesz mieć raka, który jest zbyt mały, aby można go było wykryć za pomocą testów.
Stabilny oznacza, że stan nowotworu nie uległ zmianie. Jego stan nie pogorszył się ani nie poprawił.
Progresja oznacza, że nowotwór urósł lub rozprzestrzenił się. Może być konieczna zmiana leczenia, aby go opanować.
Testy sprawdzające odpowiedź na leczenie
Będziesz regularnie zgłaszać się na badania kontrolne do onkologa, lekarza zajmującego się leczeniem Twojego nowotworu. Wizyty te mogą trwać przez wiele miesięcy lub lat po zakończeniu leczenia.
Podczas każdej wizyty lekarz będzie sprawdzał, czy nowotwór nie powrócił lub nie rozprzestrzenił się. Będzie także monitorował ewentualne długoterminowe skutki uboczne leczenia.
Kilka testów może pomóc lekarzowi w sprawdzeniu, czy leczenie raka działa. Niektóre z tych badań są tymi samymi, które pomogły zdiagnozować Twojego raka.
Badania krwi. Badania te sprawdzają poziom różnych substancji we krwi - takich jak enzymy lub białka - które są wydzielane przez komórki nowotworowe lub narządy podczas wzrostu guza.
Markery nowotworowe. W miarę wzrostu guzy wydzielają białka, enzymy i inne substancje chemiczne. Lekarz może zbadać krew, mocz lub tkanki na obecność tych substancji, aby sprawdzić, czy nastąpił postęp choroby nowotworowej.
Zdjęcie rentgenowskie. Badanie to wykorzystuje niskie dawki promieniowania do wykonania obrazów struktur w Twoim ciele. Zdjęcie rentgenowskie może wykazać, gdzie w organizmie znajdują się komórki nowotworowe i czy nowotwór rozprzestrzenił się na kości.
Tomografia komputerowa (CT, computed tomography). Badanie to wykorzystuje silne promieniowanie rentgenowskie do uzyskania szczegółowych obrazów. Może ono wykazać, gdzie w organizmie znajduje się nowotwór.
Rezonans magnetyczny (MRI, magnetic resonance imaging). W badaniu MRI wykorzystuje się silne magnesy i fale radiowe do tworzenia obrazów narządów i innych struktur. Może ono wykazać, gdzie w Twoim ciele znajduje się nowotwór.
PET, czyli pozytonowa tomografia emisyjna. W tym badaniu otrzymuje się substancję radioaktywną, którą wchłaniają komórki nowotworowe w organizmie. Substancja ta sprawia, że nowotwór jest widoczny na obrazie. Jeśli leczenie jest skuteczne, na zdjęciu powinno być mniej podświetlonych obszarów.
Mammografia. Badanie to wykorzystuje niskoenergetyczne promieniowanie rentgenowskie do wykrywania raka w piersiach.
Rodzaj badań i ich częstotliwość zależy od rodzaju raka i stosowanego leczenia.
O czym należy pamiętać
Nie wszystkie metody leczenia raka działają w tym samym tempie. Chirurgia usuwa cały nowotwór lub jego większą część za jednym razem, ale po naświetlaniach może upłynąć kilka tygodni lub miesięcy, zanim wszystkie komórki nowotworowe obumrą.
Każdy inaczej reaguje na leczenie raka, ale Twój lekarz dołoży wszelkich starań, aby pozbyć się jak największej liczby komórek nowotworowych.
Jeśli w ramach leczenia zostanie przeprowadzona operacja, chirurg usunie część zdrowej tkanki wokół guza, aby upewnić się, że nie pozostały żadne komórki nowotworowe. Jest to tak zwany margines. Chirurg może również usunąć niektóre węzły chłonne w pobliżu nowotworu. Węzły chłonne mogą wykazać, czy nowotwór się rozprzestrzenił i czy potrzebne jest dalsze leczenie. Możesz także poddać się badaniom krwi i badaniom obrazowym, aby sprawdzić, czy w Twoim organizmie nie pozostał jeszcze jakiś nowotwór.
Po zakończeniu leczenia, takiego jak chemioterapia, radioterapia, immunoterapia i terapia celowana, lekarz zbada, czy nie pojawiły się nowe narośla. Wykonane zostaną także badania krwi, zdjęcia rentgenowskie i inne badania obrazowe. Badania te pozwolą zmierzyć stan guza i sprawdzić, czy leczenie spowolniło lub zatrzymało rozwój nowotworu.
Objawy, które należy sprawdzić
Objawy takie jak te mogą sygnalizować, że rak powrócił lub rozprzestrzenił się po leczeniu:
-
Nowy lub powiększający się guzek pod skórą
-
Ból, który nie ustępuje lub nasila się
-
Ból kości lub stawów, złamania kości - oznaki, że nowotwór rozprzestrzenił się na kości
-
Bóle głowy, drgawki, zawroty głowy, dezorientacja lub zmiany widzenia - oznaki, że nowotwór rozprzestrzenił się do mózgu
-
Kaszel, spłycenie oddechu lub problemy z oddychaniem - oznaki, że nowotwór rozprzestrzenił się na płuca
-
Ból brzucha, swędzenie, żółte oczy lub skóra - oznaki, że rak rozprzestrzenił się na wątrobę
-
Utrata wagi
-
Nudności lub wymioty
-
Gorączka, która nie ustępuje
Niektóre z tych objawów mogą być skutkami ubocznymi leczenia raka. Aby dowiedzieć się na pewno, czy nowotwór się powiększył, należy zgłosić się do lekarza na badanie.
