Przewlekły ból pleców może mieć wpływ nie tylko na Twoje zdrowie fizyczne. Dowiedz się, jak radzić sobie z uporczywym bólem pleców i jego skutkami emocjonalnymi.
Możesz zdrowo się odżywiać, dużo ćwiczyć i stosować się do wszystkich zaleceń lekarza - ale bez względu na to, jak zdrowe lub dobrze przygotowane jest Twoje ciało, w pewnym momencie dolna część pleców niemal na pewno zacznie sprawiać Ci problemy.
Dla większości ludzi ból w dolnej części pleców jest tylko drobną dolegliwością, która pojawia się raz na jakiś czas, utrzymuje się przez kilka dni, a następnie ustępuje. U innych osób ból nie daje spokoju.
Kiedy ból staje się przewlekły, wykracza daleko poza doznania fizyczne. Może mieć również wpływ na emocje. "Ból pleców może stać się czarną dziurą na wszystkie życiowe wyboje. Winą za wszystko obarcza się ból pleców. Gdyby ból pleców był lepszy, wszystko byłoby lepsze" - mówi dr Jerome Schofferman, przewodniczący Sekcji Rehabilitacji, Interwencji i Opieki Medycznej nad Kręgosłupem (RIMS) Północnoamerykańskiego Towarzystwa Kręgosłupa oraz dyrektor ds. badań i edukacji w SpineCare Medical Group w San Francisco i Daly City w Kalifornii.
Od tego, jak dobrze radzisz sobie z bólem w dolnej części pleców i czy otrzymujesz właściwe leczenie fizycznych i emocjonalnych skutków tego bólu, zależy, czy to ty kontrolujesz swój ból, czy też on kontroluje ciebie.
Związek między bólem a emocjami
Ból w dolnej części pleców może być czymś więcej niż tylko dolegliwością fizyczną. Może mieć głęboki wpływ na samopoczucie i każdą inną sferę życia. "Przewlekły ból przeszkadza w każdym aspekcie codziennego życia. Nie możesz się skoncentrować - nie pamiętasz wszystkiego tak dobrze. Wpływa na apetyt, na sen" - mówi dr Robert N. Jamison, profesor nadzwyczajny na wydziałach anestezjologii i psychiatrii w Brigham and Women's Hospital w Bostonie.
Osoby odczuwające ciągły ból mogą się martwić, że nie będą w stanie pracować lub wykonywać codziennych czynności. Przy całym tym stresie, "to zrozumiałe, że ludzie popadają w depresję, są niespokojni i drażliwi" - mówi Jamison. ?
Ból to coś więcej niż tylko nieprzyjemne doznania przechodzące przez układ nerwowy. Obejmuje on również twoją percepcję, uczucia i myśli. Im gorzej myślisz, że ból będzie odczuwalny, tym gorzej go czujesz.
Niektóre osoby cierpiące na ból dolnego odcinka kręgosłupa powiększają swój ból, aż staje się on czymś znacznie poważniejszym niż jest w rzeczywistości - jest to tendencja znana jako katastrofizowanie. Powiedzmy, że lekarz zdiagnozował u ciebie chorobę zwyrodnieniową dysku. Kiedy popadasz w katastrofizm, przez twój umysł przebiega cały szereg scenariuszy. Wyobrażasz sobie, że Twoje plecy stają się tak osłabione i bolesne, że musisz zrezygnować z pracy i zostać w domu. Wyobrażasz sobie nawet przyszłość, w której będziesz skazany na wózek inwalidzki.
Fizyczny i emocjonalny ciężar życia w ciągłym bólu sprawia, że prawie jedna trzecia osób cierpiących na ból przewlekły popada w depresję kliniczną. Około 75% osób leczonych z powodu depresji zgłasza objawy fizyczne, w tym ból. Jeśli ból może prowadzić do zaburzeń emocjonalnych, to prawdą jest również odwrotna zależność. W jednym z małych badań pacjenci, którzy doświadczali cierpienia psychicznego lub mieli przewlekły ból (nie w dolnej części pleców), byli trzykrotnie bardziej narażeni na wystąpienie bólu w dolnej części pleców niż ci, którzy mieli lepsze umiejętności radzenia sobie z nim.
Stres i ból mogą przekształcić się w nieuchronny cykl. Gdy odczuwasz ból, czujesz się zestresowany i niespokojny. Stres może powodować napinanie się mięśni, co jeszcze bardziej potęguje ból.
Może pojawić się kolejny cykl - ten skoncentrowany na strachu i unikaniu. "Ludzie będą unikać czynności, co do których obawiają się, że mogą pogorszyć ich ból lub spowodować ponowne zranienie się" - mówi Schofferman. Unikanie aktywności fizycznej w końcu osłabi organizm do tego stopnia, że nawet jeśli zechcesz w końcu wyjść i coś zrobić, nie będziesz miał na to siły".
Leczenie bólu fizycznego i emocjonalnego
Przyjmowanie leków lub poddanie się zabiegowi chirurgicznemu może usunąć fizyczną przyczynę bólu, ale jeśli pacjent jest niespokojny lub przygnębiony, nie rozwiąże to całego problemu. "Trzeba leczyć zarówno problem strukturalny, jak i psychologiczny. Należy zająć się obiema tymi kwestiami w tym samym czasie" - mówi Schofferman.
W przypadku osób z łagodnym lub umiarkowanym bólem pleców, program ćwiczeń pod nadzorem może wystarczyć do leczenia objawów fizycznych i psychologicznych. "Wiele razy, gdy osoba ćwiczy pod nadzorem, poprawia się jej depresja, lęk i unikanie" - mówi Schofferman. Celem tych programów jest wzmocnienie mięśni pleców i obszarów, które je podtrzymują (np. mięśni brzucha), a także nauczenie pacjenta, jak wykonywać codzienne czynności, takie jak podnoszenie i zginanie, bez narażania pleców na urazy.
W przypadku bardziej przewlekłego, silnego bólu pleców pomocna jest wizyta nie tylko u jednego lekarza, ale u całego zespołu specjalistów, w skład którego może wchodzić lekarz pierwszego kontaktu, lekarz ortopeda lub fizjoterapeuta, a także specjalista od bólu przewlekłego, fizykoterapeuta i psycholog. Wszyscy ci specjaliści powinni mieć doświadczenie w leczeniu bólu przewlekłego. ?
Zaplanuj, że będziesz aktywnie uczestniczył w swoim leczeniu. Prowadź dziennik swojego bólu, dzięki czemu zaczniesz dostrzegać schematy - kiedy ból występuje i co go wywołuje. Następnie porozmawiaj z lekarzem, aby dowiedzieć się o różnych dostępnych terapiach. Terapia behawioralna może pomóc w radzeniu sobie z bólem i ograniczeniami lub depresją, których doświadczasz w związku z nim.
Techniki relaksacyjne, takie jak głębokie oddychanie, progresywne rozluźnianie mięśni i biofeedback mogą pomóc w zmniejszeniu napięcia mięśni, które przyczynia się do bólu w dolnej części pleców. Lekarz może także przepisać leki uśmierzające ból, ułatwiające zasypianie lub łagodzące objawy depresji i niepokoju.
Ustal z lekarzem odpowiedni poziom aktywności fizycznej. Jamison opisuje dwa typy pacjentów z bólem pleców. "Są tacy, którzy się poddają i nie chcą wstać z kanapy lub łóżka, i tacy, którzy nie chcą usiąść i nie ruszają się z miejsca. Żadne z tych podejść nie pomoże Twoim plecom poczuć się lepiej. Nie wykonuj więcej ćwiczeń, niż jesteś w stanie udźwignąć, ale nie stań się też kanapowcem. Dla wielu osób ćwiczenia fizyczne są rzeczywiście dobrym sposobem radzenia sobie z bólem pleców i stresem. Jednak w zależności od stanu zdrowia i medycznej przyczyny bólu pleców, niektóre ćwiczenia mogą być szkodliwe. Jeśli cierpisz na przewlekły ból pleców, przedyskutuj swój plan ćwiczeń z lekarzem.
Ważne jest, aby utrzymać aktywność nie tylko ciała, ale i umysłu. "Wiemy, że rozproszenie uwagi jest bardzo ważne" - mówi Jamison. "Jeśli jesteś tylko ty, ból i cztery ściany, ból może przybrać bardzo duże rozmiary. Zajmuj swój umysł - to pomaga ludziom radzić sobie z chorobą". Spotkaj się z przyjaciółmi, idź do kina lub na przedstawienie, albo na spacer na świeżym powietrzu, aby nie myśleć o bólu.
