Kolejność narodzin: Co powinieneś wiedzieć

Dowiedz się, co powinieneś wiedzieć o tym, jak kolejność urodzenia wpływa na dzieci, ich osobowość, inteligencję i nie tylko.

Nauka o kolejności urodzeń

W XX wieku badacz Alfred Adler opracował teorię kolejności narodzin. Teoria ta głosi, że kolejność narodzin dziecka kształtuje jego rozwój i osobowość. Adler twierdził również, że rodzina, społeczność i aspekty społeczne odgrywają główną rolę w kształtowaniu osobowości dziecka.

Obecnie wielu psychologów uważa, że miejsce w kolejności urodzenia w rodzinie ma duży wpływ na rozwój osobowości.

Najstarsze dziecko. Jeśli jesteś pierworodnym dzieckiem, przez pewien czas masz swoich rodziców tylko dla siebie. Ponieważ Twoi rodzice po raz pierwszy są rodzicami, mają tendencję do poświęcania Ci uwagi. Są też bardzo ostrożni, jeśli chodzi o wszystkie aspekty wychowania dziecka - od uderzeń i siniaków po wczesną edukację. Najstarsze dzieci korzystają z całej tej uwagi.

Jeśli jesteś najstarszy, Twoi rodzice mogą wiele od Ciebie oczekiwać, zwłaszcza że w rodzinie rodzą się kolejne dzieci. Rodzice mogą być wobec Ciebie bardziej surowi i często oczekują, że będziesz dawał przykład młodszemu rodzeństwu i wykazywał się odpowiedzialnością.

Badania wykazują, że jeśli jesteś najstarszym dzieckiem, masz tendencję do wykazywania się zdolnościami przywódczymi. Może jesteś już liderem w miejscu pracy lub pniesz się na szczyt w swojej branży?

Średnie dziecko. To stereotyp, że jeśli jesteś środkowym dzieckiem, to jesteś strażnikiem pokoju, ale wydaje się, że jest w tym powiedzeniu ziarno prawdy. Ponieważ nie posiadasz tytułu najstarszego lub najmłodszego, starasz się znaleźć dla siebie niszę w dynamice rodziny. Lubisz negocjacje i kompromisy. Często z łatwością nawiązujesz relacje z osobami w różnym wieku.

Możesz rywalizować ze starszym rodzeństwem, np. bijąc jego rekordy sportowe, stając się bardziej biegłym w danym języku lub uzyskując lepsze oceny. Możesz też zachowywać się bardziej buntowniczo.

Najmłodsze dziecko. Według Adlera, jako dziecko w rodzinie, masz tendencję do podążania jedną z dwóch ścieżek rozwoju swojej osobowości. Pierwsza ścieżka to wyraźna droga do sukcesu, na której starasz się być najlepszy pod każdym względem, często stając się najważniejszą osobą w rodzinie. Najmłodsze dzieci mogą również stać się unikające, jeśli brakuje im pewności siebie lub chęci do doskonalenia się.

Możesz mieć swobodę, której nie ma starsze rodzeństwo. W miarę jak zasady rodziców stają się coraz mniej restrykcyjne, mogą oni mieć więcej swobody w stosunku do Ciebie. Dziecko zazwyczaj jest pewne swojego miejsca w rodzinie i może być bardzo kreatywne, zbuntowane i otwarte.

Jedynaczka. Jeśli jesteś jedynakiem, od urodzenia byłeś otoczony dorosłymi. Nie znaczy to, że nie byłeś socjalizowany z innymi dziećmi w przedszkolu, na placu zabaw czy w szkole. Jednak w czasie pobytu w domu nawiązywałeś kontakty z rodzicami i innymi dorosłymi, naśladując ich zachowania i stając się "małymi ludźmi".

Rodzice mogą być nadopiekuńczy w stosunku do dziecka, co może prowadzić do uzależnienia się od rodziców w kwestii wsparcia. Nie jesteś przyzwyczajony do dzielenia się z rodzeństwem ubraniami, przestrzenią czy uwagą rodziców. Może to sprawić, że będziesz inteligentny i kreatywny, ale także uparty i zamknięty w sobie.

Kolejność narodzin a inteligencja

Niektóre teorie twierdzą, że pierworodni są bardziej inteligentni i mają wyższy iloraz inteligencji niż osoby urodzone później. Jednak najnowsze badania wykazują, że pierworodni mają średnio tylko 1 punkt przewagi IQ nad swoim rodzeństwem. Przyczyną takiego myślenia mogą być czynniki społeczne?

Inne badanie pokazuje, że pierworodni mogą odnosić korzyści z przebywania w otoczeniu dorosłych w pierwszych latach życia. Chłoną one sposób, w jaki mówią dorośli, podczas gdy dzieci urodzone później są bardziej narażone na mniej rozwinięte sposoby mówienia swojego rodzeństwa.

W tym samym badaniu stwierdzono, że dzieci pierworodne często przejmują rolę przywódcy i nauczyciela w stosunku do młodszego rodzeństwa. Niektóre teorie mówią, że nauczanie poprawia inteligencję osoby nauczającej, w tym przypadku starszego rodzeństwa.

Kolejność narodzin a zdrowie

Niektórzy uważają, że kolejność narodzin ma wpływ na zdrowie. Badania sugerują, że jeśli jesteś najstarszy, istnieje większe prawdopodobieństwo, że będziesz miał niższą wagę urodzeniową niż Twoje rodzeństwo.

Dzieci urodzone później mają zwiększone ryzyko hospitalizacji z powodu wypadków, których można było uniknąć. Może to być związane z brakiem uwagi rodzicielskiej w dużej rodzinie. Młodsze rodzeństwo może mieć problemy ze zdrowiem psychicznym w okresie dojrzewania i młodości, a także częściej trafia do szpitala z powodów związanych z alkoholem.

Ogólnie rzecz biorąc, naukowcy stwierdzili, że większość różnic w kolejności urodzenia wynika z tego, gdzie rodzice decydują się poświęcić swój czas i zasoby.

Inne czynniki wpływające na kolejność narodzin

Kolejność narodzin to złożony temat. Nie ma jednego uniwersalnego rozwiązania dla każdej rodziny. Różne czynniki wpływają na społeczną dynamikę rodziny, a wyniki różnią się w zależności od dziecka i rodziny.

Inne czynniki, które wpływają na kolejność urodzeń, to:

• Postawy rodzicielskie i kultura. W niektórych kulturach, nawet jeśli chłopiec urodzi się po czterech dziewczynkach, może być traktowany jako najstarszy.

• Różnica wieku. Adler zauważa, że jeśli różnica wieku między dziećmi wynosi więcej niż trzy lata, mogą tworzyć się podgrupy o różnej dynamice. Większość ekspertów zgadza się z tym stwierdzeniem, ale określa różnicę wieku na pięć lat.

• Bliźnięta. Większość bliźniąt wymaga szczególnej uwagi ze strony rodziców, dlatego eksperci twierdzą, że te zasady niekoniecznie mają zastosowanie.

• Pewność siebie. Opinia dziecka o sobie samym określa jego światopogląd i nastawienie. Kolejność urodzenia pomaga kształtować osobowość, ale nie jest to jedyny czynnik.