Oś czasu romansu

Z archiwum lekarza

Bycie zakochanym to potężne doświadczenie, niepodobne do niczego innego. Jest to zmieniony stan, w którym ludzie myślą i działają zupełnie inaczej niż zwykle. Niektórzy ludzie nigdy tego nie doświadczają, ale wielu z nas doświadcza tego przynajmniej raz w życiu.

Ci, którzy tego doświadczyli, wiedzą również, że potężny przypływ emocji nie trwa wiecznie. A kiedy te uczucia się kończą, często kończy się też związek. Mimo to wielu parom udaje się wyjść z tego etapu i kontynuować romans.

Kiedyś zwracaliśmy się do poetów o wgląd w tajemnice miłości, ale teraz pytamy lekarzy i naukowców. Nauka oferuje dwa podstawowe sposoby zrozumienia spraw miłosnych. Jednym z nich jest szukanie tego, co wiele różnych osób w różnych związkach miłosnych ma tendencję do posiadania wspólnych cech. Drugi to przyjrzenie się temu, jak substancje chemiczne w mózgu mieszają się, abyśmy odczuwali różne emocje związane z seksem i miłością.

Ale najpierw najważniejsze. Co sprawia, że dwoje ludzi zakochuje się w sobie mocno i szybko?

(Jak twój związek zmienił się z czasem? Porozmawiaj o tym z innymi na forum dyskusyjnym Doctor's Health Caf).

Szalenie zakochani

Począwszy od 1965 roku psycholog Dorothy Tennov zaczęła badać stan zakochania jako coś odmiennego od innych sposobów, w jakie ludzie się kochają. W 1979 roku opublikowała książkę podsumowującą jej badania, w której ukuła nowy naukowy termin na "zakochanie". Nazwała je "limerencją". Na podstawie setek wywiadów z zakochanymi wymyśliła ogólny opis tego stanu.

• Na początku stajemy się bardzo zainteresowani drugą osobą.

• Jeśli druga osoba wydaje się być zainteresowana nami, stajemy się jeszcze bardziej zainteresowani tą osobą.

• Odczuwamy silną tęsknotę za uwagą drugiej osoby.

• Stajemy się zainteresowani tylko tą osobą i nikim innym.

• Nasze zainteresowanie przeradza się w obsesję: Nie możemy przestać myśleć o drugiej osobie, nawet jeśli staramy się skupić na innych rzeczach.

• Nieustannie marzymy i fantazjujemy o drugiej osobie.

• Związek powoduje euforię - intensywny "haj" lub uczucie radości i dobrego samopoczucia.

• Myślimy o angażowaniu się w aktywność seksualną z drugą osobą.

• Czasami odczuwamy bolące uczucie lub ból w klatce piersiowej.

• Nie dostrzegamy lub odmawiamy uznania jakichkolwiek wad w drugiej osobie i żaden logiczny argument nie jest w stanie zmienić naszego pozytywnego poglądu.

This Is Your Brain on Love

Naukowcy szukali zmian w mózgu, które mogą iść w parze ze stanem limeryczności. Badania pokazują, że substancje chemiczne mózgu - dopamina i serotonina - mogą być związane z osobliwymi uczuciami i zachowaniami zakochanych ludzi.

Dopamina jest substancją chemiczną wpływającą na dobre samopoczucie w mózgu. Kiedy mózg jest zalany dopaminą, odczuwamy różne stopnie dobrego samopoczucia, od zadowolenia do euforii. Wysoki poziom dopaminy może być związany z "hajem", którego ludzie doświadczają na początku miłosnych uniesień. Zakochani zauważają też zwykle mniejsze zapotrzebowanie na sen, dodatkową energię i zmniejszony apetyt. Niektórzy naukowcy uważają, że to nie przypadek, że są to również powszechne efekty amfetaminy i kokainy, które zmieniają umysł głównie poprzez podnoszenie poziomu dopaminy.

Minusem wysokiej dopaminy jest niepokój, niepokój i niestabilność emocjonalna. Takie złe uczucia często mieszają się z dobrymi w namiętnych sprawach miłosnych. Dopamina odgrywa rolę w naszej zdolności do koncentracji i kontroli myśli, więc podwyższony poziom dopaminy może tłumaczyć tendencję kochanków do skupiania się wyłącznie na ukochanej osobie.

Ponieważ niski poziom serotoniny w mózgu jest związany z zaburzeniami obsesyjnymi, niektórzy naukowcy uważają, że niska serotonina jest prawdopodobnym wyjaśnieniem sposobu, w jaki ludzie zakochani obsesyjnie myślą o swojej ukochanej.

Zakochanie zostało powiązane ze zmianami hormonalnymi, zbyt. Naukowcy z Włoch, którzy badali serotoninę i sprawy miłosne, porównali poziom hormonów u osób niedawno zakochanych i tych, które były samotne lub w długotrwałym związku. Odkryli, że kobiety, które niedawno się zakochały, miały wyższy poziom testosteronu niż te, które ostatnio się nie zakochały, a zakochani mężczyźni mieli niższy testosteron niż ci, którzy się nie zakochali. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety, którzy niedawno się zakochali, mieli również wyższy poziom hormonu stresu - kortyzolu. Kiedy badacze przetestowali tych ludzi ponownie rok do dwóch lat później, ich poziomy hormonów nie różniły się już.

Etap "zakochania" trwa zazwyczaj od sześciu do 18 miesięcy, a czasami nawet trzy lata - mówi dr Denise Bartell, psycholog z Uniwersytetu Wisconsin w Green Bay. W pewnym momencie jednak słabnie. Ludzie przyzwyczajają się do kochania się, być może w taki sam sposób, w jaki ludzie rozwijają tolerancję na działanie narkotyków zmieniających umysł.

Cudowne Hormony

Coś jednak trzyma ludzi razem po tym, jak emocje opadną. "W pewnym momencie następuje przejście od namiętności do intymności" - mówi Bartell, choć "nie znaczy to, że potem nie ma już pasji w związku". Ludzie nadal kochają się w szczególny sposób i nadal uprawiają seks.

Wydaje się prawdopodobne, że w intymność, którą psychologowie nazywają również przywiązaniem, zaangażowane są hormony. Niektóre badania wskazują na oksytocynę i wazopresynę, hormony uważane za dające nam "ciepłe fuzle". Hormony te mogą również odgrywać rolę w tworzeniu więzi między ludzkimi matkami i dziećmi. Badania małych gryzoni zwanych nornicami preriowymi wykazują, że oksytocyna przyspiesza przywiązanie u kopulujących nornic i może nawet mieć moc sprawczą, by niemonogamiczne nornice działały monogamicznie. Nie jest jednak jasne, czy to, co wiadomo o nornicach, ma zastosowanie do spraw miłosnych dorosłych ludzi.

Breaking Up

Gdyby ludzie byli prostymi istotami, to hormonalny proces romantycznego przywiązania sprawiłby, że po przejściu przez etap "limeryku" wszystkie związki miłosne byłyby silne. Ludzie nie są prości i wiele par, które jeszcze rok temu były idealnie, błogie zakochane, dziś się rozstają i spotykają z innymi ludźmi.

Sprawy miłosne, które zaczynają się od zakochania, mogą być nastawione na porażkę. Początkowo kochankowie zaprzeczają wszelkim wadom, jakie może mieć ich ukochany, i są odporni na logikę, gdyby ktoś inny zasugerował, że związek może być złym pomysłem. Po tym, jak "zauroczenie" przeminie, pewne rzeczy stają się boleśnie widoczne.

Tak zwane "fatalne przyciąganie" jest kolejnym powodem, dla którego sprawy miłosne się kończą. W przypadku fatalnego przyciągania, cecha, którą początkowo uznajemy za atrakcyjną u kochanka, jest tą samą cechą, która zatapia związek. Na przykład, możemy zakochać się w zachwycającym poczuciu humoru danej osoby, ale później zaczynamy postrzegać je jako flakonik. Atrakcyjne cechy są zazwyczaj dwustronne. Jeśli seksowny i czarujący partner zdradza, to dlatego, że jest czarujący i seksowny również dla innych ludzi. Porywająca osoba może być w rzeczywistości niebezpieczna. Troskliwy, uważny kochanek może być nadmiernie zaborczy.

Naukowcy badający sprawy miłosne studentów college'u odkryli, że fatalne przyciąganie było zaangażowane w jedną trzecią rozstań. Skrajne cechy były najbardziej prawdopodobne, aby być "fatalnym". Kochankowie, których pociągali partnerzy bardzo różniący się od nich, również częściej się rozstawali.

Dzielenie się kluczami, wymiana obrączek

Większość ludzi będących w długotrwałych związkach w końcu bierze ślub, jeśli prawo na to pozwala. Jednak w dzisiejszych Stanach Zjednoczonych pary zazwyczaj najpierw mieszkają razem przez jakiś czas. Według badań przeprowadzonych w 1997 roku przez National Opinion Research Center na Uniwersytecie w Chicago, ponad jedna trzecia dorosłych w wieku od 20 do 30 lat, którzy byli w związku małżeńskim, mieszkała ze swoim małżonkiem przed ślubem. Około 40% w tej grupie wiekowej mieszkało kiedykolwiek z romantycznym partnerem będąc niezamężnym.

Niemniej jednak, takie układy są zazwyczaj krótkotrwałe, trwają średnio rok, zanim para się rozstaje lub bierze ślub. Patrząc na to z innej strony, Narodowe Centrum Statystyki Zdrowia CDC szacuje, że 30% nieżonatych par mieszkających razem weźmie ślub po roku, a 70% po pięciu latach. Prawdopodobieństwo zerwania zamiast zawarcia małżeństwa wynosi 30% po roku i 49% po pięciu latach.

Badania Uniwersytetu w Chicago wykazały również, że około połowa osób niezamężnych zaangażowanych w romans myślała, że prawdopodobnie poślubi tego, z którym była.

Dla wielu ludzi w Stanach Zjednoczonych bycie mężem nie jest bardziej "na zawsze" niż bycie zakochanym. CDC szacuje, że dwa na pięć pierwszych małżeństw zakończy się rozwodem lub separacją po 15 latach. Z danych U.S. Census wynika, że tylko około połowa osób poślubionych w latach 1970-1979 obchodziła 25. rocznicę ślubu.

Seks i małżeństwo: "Seven Year Itch?"

Pary prawdopodobnie uprawiają ze sobą seks tym rzadziej, im dłużej są małżeństwem. Tak się przypuszcza, ponieważ z badań wynika, że osoby będące w związku małżeńskim zgłaszają, że uprawiają seks tym rzadziej, im są starsze. Badanie Uniwersytetu w Chicago pokazuje, że żonaci dorośli w wieku poniżej 30 lat mówią, że uprawiają seks średnio 109 razy w roku. Średnia liczba spada do 70 razy rocznie dla czterdziestokilkulatków, 52 razy rocznie dla osób w wieku 50 lat, i tak dalej.

Badanie pokazuje również, że osoby zamężne poniżej 30 roku życia są tymi, które najczęściej uprawiają seks z kimś innym niż ich małżonek. Nie ma jednak wyraźnego wzrostu lub spadku wraz z wiekiem ludzi, a co za tym idzie, długością małżeństwa.

Powtarzające się pytanie o "siedmioletnie swędzenie" jest zabawnym przypadkiem fikcji, która zaczęła żyć własnym życiem. The Seven Year Itch to tytuł filmu z 1955 roku z udziałem Marilyn Monroe, który odnosi się do udawanego tytułu rozdziału w obłąkanej książce fikcyjnego psychoanalityka, który twierdzi, że mężczyźni mają tendencję do pozamałżeńskich romansów po siedmiu latach małżeństwa. Przed debiutem w 1952 roku sztuki na Broadwayu, na której oparto film, "siedmioletni świąd" był tylko ludową nazwą świerzbu. (Świerzb jest bardzo swędzącym schorzeniem spowodowanym przez małe roztocza żyjące w skórze człowieka. Kiedyś trudno było ją wyleczyć i mogła trwać latami).

Ogólnie rzecz biorąc, niewierność nie szaleje w Stanach Zjednoczonych. W danym roku tylko 3%-4% żonatych ludzi twierdzi, że uprawiało seks z kimś poza swoim małżonkiem. Około 16% twierdzi, że kiedykolwiek to zrobiło.

The Long Slide

Z czasem małżeństwa stają się coraz mniej zadowolone ze swojego związku - nie jest to coś, o czym chciałbyś wspomnieć wznosząc toast za parę młodą.

"Średnio, okres nowożeńców jest wysokim punktem w historii związku", Benjamin Karney, PhD, psycholog na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles, mówi lekarzowi. "Stamtąd trudno jest się poprawić", mówi.

Przez wiele lat powszechna mądrość twierdziła, że szczęście w małżeństwie podążało kursem w kształcie litery "U", zmniejszając się stopniowo do wieku średniego, a następnie stopniowo wzrastając do złotych lat. Ta idea była wadliwa, ponieważ opierała się na badaniu grup par w pewnym momencie, a następnie wykreślaniu satysfakcji z wiekiem. "Ludzie, którzy są najdłużej w związku małżeńskim, to wybrana grupa" - mówi Karney. "To ci, którzy przeżyli".

Kiedy badacze przyjrzeli się temu, co działo się z pewnymi parami małżeńskimi w długim okresie czasu, okazało się, że satysfakcja nie przebiegała w kształcie litery U. W rzeczywistości, miało tendencję do spadku od pierwszego dnia i nigdy nie wzrastało. Największe spadki następowały na samym początku i pod koniec życia.

Z drugiej strony, spadek utrzymuje się w wąskim zakresie w pobliżu szczytu skali zadowolenia. W skali, w której jeden oznacza najmniej, a dwadzieścia - najbardziej zadowolone, pary mają tendencję do rozpoczynania od około 19, a kończenia na około 16.

Więzy, które wiążą

Jak więc romans może przetrwać i rozwijać się?

Posiadanie dobrej komunikacji i utrzymywanie problemów w związku w perspektywie to szybkie i łatwe odpowiedzi, "ale są to małe ziemniaki", mówi Bartell. "To, jak wybraliśmy naszych partnerów, jest najważniejsze".

Ale nie wszystkie długoterminowe związki są starannie obliczone. Niektóre pary zobowiązują się. Inni "angażują się" przez okoliczności lub inercję. To może utrzymywać związki na półce po upływie ich najlepszej daty. "Ludzie muszą być świadomi, kiedy takie rzeczy się dzieją", mówi Bartell. "To może wydawać się nieistotne, że dostajesz psa ze swoim chłopakiem, ale to naprawdę nie jest".

Podjęcie świadomego zobowiązania jest ważne. Badania pokazują, że solidnie zaangażowane pary są mniej podatne na zagrożenia w związku niż pary bardziej niepewne. Zagrożenia mogą obejmować potencjalnie "fatalne" wady partnerów, raniące rzeczy, które mogą powiedzieć lub zrobić sobie nawzajem, pokusy ze strony seksownych innych mężczyzn lub kobiet, presję ze strony każdego, kto nie akceptuje związku, i wszystkie różne nieszczęścia, które mogą spotkać ludzi.

Innymi słowy, romans ma większą siłę przebicia, gdy kochankowie nie kwestionują, czy ten drugi jest "tym jedynym".

Take Heart

Wielkim ograniczeniem nauki w badaniu spraw miłosnych jest to, że nie może ona przewidzieć, co stanie się z żadnym konkretnym romansem. Średnie mówią nam, co jest normalne, ale spłaszczają wszystkie tragiczne i triumfalne historie miłosne, o których śpiewano przez tysiąclecia. To dobra rzecz, jeśli masz duże nadzieje na miłość. Następny wielki romans może być twój.