Lekarz wyjaśnia stwardnienie rozsiane (MS), w tym jego przyczyn, objawów, diagnostyki i leczenia.
Efekty są często różne dla każdego, kto ma tę chorobę. Niektóre osoby mają łagodne objawy i nie wymagają leczenia. Inni mają problemy z poruszaniem się i wykonywaniem codziennych zadań.
SM występuje, gdy układ odpornościowy atakuje materiał tłuszczowy zwany mieliną, który owija się wokół włókien nerwowych, aby je chronić. Bez tej zewnętrznej powłoki nerwy ulegają uszkodzeniu. Może powstać tkanka bliznowata.
Uszkodzenia oznaczają, że mózg nie może prawidłowo przesyłać sygnałów przez ciało. Nerwy nie pracują również tak, jak powinny, aby pomóc Ci w poruszaniu się i odczuwaniu. W wyniku tego mogą wystąpić takie objawy jak:
-
Problemy z chodzeniem
-
Uczucie zmęczenia
-
Osłabienie lub skurcze mięśni
-
Niewyraźne lub podwójne widzenie
-
Nudności i mrowienie
-
Problemy seksualne
-
Słaba kontrola pęcherza lub jelit
-
Ból
-
Depresja
-
Problemy z koncentracją lub pamięcią
Pierwsze objawy często zaczynają się między 20 a 40 rokiem życia. Większość osób cierpiących na SM ma ataki, zwane również nawrotami, kiedy stan choroby wyraźnie się pogarsza. Po nich zazwyczaj następuje okres poprawy, kiedy objawy ulegają polepszeniu. U innych osób choroba z czasem się pogłębia.
W ostatnich latach naukowcy znaleźli wiele nowych metod leczenia, które często pomagają zapobiegać nawrotom i spowalniają skutki choroby.
Co powoduje stwardnienie rozsiane?
Lekarze dont wiedzieć na pewno, co powoduje MS, ale istnieje wiele rzeczy, które wydają się uczynić chorobę bardziej prawdopodobne. Osoby posiadające pewne geny mogą mieć większe szanse na zachorowanie. Palenie tytoniu również może zwiększyć ryzyko.
Niektóre osoby mogą zachorować na SM po przebyciu infekcji wirusowej - takiej jak wirus Epsteina-Barr lub ludzki herpeswirus 6 - która sprawia, że ich układ odpornościowy przestaje działać normalnie. Infekcja może wywołać chorobę lub spowodować nawroty. Naukowcy badają związek między wirusami i MS, ale oni dont mają jasną odpowiedź jeszcze.
Niektóre badania sugerują, że witamina D, którą można uzyskać ze światła słonecznego, może wzmocnić twój układ odpornościowy i chronić cię przed SM. Niektórzy ludzie z większymi szansami na zachorowanie, którzy przenoszą się do bardziej słonecznych regionów, wydają się obniżać swoje ryzyko.
Postawienie diagnozy
Zdiagnozowanie SM może być trudne, ponieważ jego objawy mogą być takie same jak w przypadku wielu innych zaburzeń nerwowych. Jeśli lekarz uzna, że masz SM, będzie chciał, abyś udał się do specjalisty zajmującego się leczeniem mózgu i układu nerwowego, zwanego neurologiem. Lekarz zapyta Cię o historię choroby i sprawdzi, czy nie występują u Ciebie kluczowe objawy uszkodzenia nerwów w mózgu, rdzeniu kręgowym i nerwie wzrokowym.
Theres no single test that can prove you have MS. Twój lekarz użyje kilku różnych, aby sprawdzić cię. Mogą one obejmować:
-
Badania krwi w celu wykluczenia chorób wywołujących podobne objawy, takich jak borelioza czy AIDS.
-
Kontrola równowagi, koordynacji, wzroku i innych funkcji, aby sprawdzić, jak dobrze działają nerwy.
-
Badanie polegające na wykonaniu szczegółowych zdjęć struktur w Twoim ciele, zwane MRI.
-
Analiza płynu wyściełającego mózg i rdzeń kręgowy, zwanego płynem mózgowo-rdzeniowym (CSF). Osoby chore na SM mają zwykle specyficzne białka w płynie mózgowo-rdzeniowym.
-
Testy (zwane potencjałami wywołanymi), które mierzą aktywność elektryczną w mózgu.
-
OCT (optyczna koherentna tomografia) używana do wykrywania zmian w siatkówce, które mogą ostrzegać o zaniku mózgu
Leczenie
Obecnie nie ma lekarstwa na SM, ale szereg zabiegów może poprawić samopoczucie i utrzymać dobrą pracę organizmu.
Lekarz może również przepisać leki, które mogą spowolnić przebieg choroby, zapobiec lub leczyć ataki, złagodzić objawy lub pomóc w radzeniu sobie ze stresem, który może towarzyszyć chorobie.
Leki, które mogą spowolnić przebieg MS lub pomóc w uszkodzeniu nerwów obejmują:
-
Interferon beta (Avonex, Betaseron i Rebif)
-
Kladrybryna (Mavenclad)
-
Dalfamprydyna (Ampyra)
-
Fumaran dimetylu (Tecfidera)
-
Glatiramer (Copaxone)
-
Mitoksantron (Novantrone)
-
Natalizumab (Tysabri)
-
Ocrelizumab (Ocrevus)
-
Ozanimod (Zeposia)
-
Siponimod (Mayzent)
-
Teriflunomid (Aubagio)
Lekarz może podać steroidy, aby ataki SM były krótsze i mniej dotkliwe. Możesz również spróbować innych leków, takich jak środki zwiotczające mięśnie, leki uspokajające lub toksyna botulinowa (Botox), aby złagodzić skurcze mięśni i leczyć niektóre z innych objawów.
Terapeuta fizyczny może nauczyć Cię ćwiczeń, które pozwolą Ci zachować siłę i równowagę oraz pomogą Ci opanować zmęczenie i ból. Terapeuta zajęciowy może nauczyć Cię nowych sposobów wykonywania pewnych zadań, aby ułatwić Ci pracę i dbanie o siebie. Jeśli masz problemy z poruszaniem się, laska, chodzik lub aparat ortopedyczny mogą pomóc Ci łatwiej chodzić.
Wraz z leczeniem, można zrobić inne rzeczy, aby złagodzić objawy MS. Pobierz regularne ćwiczenia i uniknąć zbyt dużo ciepła, aby zwiększyć swoją energię. Zapytaj swojego lekarza o próbę jogi, aby złagodzić zmęczenie lub stres. Zadbaj również o swoje zdrowie emocjonalne. Możesz poprosić rodzinę, przyjaciół lub doradcę o pomoc w walce ze stresem lub niepokojem, który możesz odczuwać. Grupy wsparcia są również doskonałym miejscem, aby połączyć się z innymi osobami żyjącymi z SM.
Jak wygląda Twoja perspektywa w przypadku SM?
Ponieważ na SM nie ma lekarstwa, lekarz skoncentruje się na leczeniu objawów. W ciągu ostatnich 20 lat nowe metody leczenia znacznie poprawiły jakość życia osób cierpiących na tę chorobę. Leczenie to nie tylko pomaga w łagodzeniu objawów, ale może również spowolnić postęp SM.
Około połowa osób z SM będzie nadal w stanie chodzić na własną rękę 15 lat po diagnozie. Reszta będzie potrzebowała wózka inwalidzkiego lub innych pomocy. Średni czas do poważnej niepełnosprawności jak ograniczenie do łóżka jest 33 lata.
Większość ludzi z MS mają blisko do normalnej długości życia. Chociaż w niektórych poważnych przypadkach, osoby z MS mogą umrzeć wcześnie z powodu zapalenia płuc lub innych infekcji związanych z ich chorobą, większość ludzi umiera z innych dolegliwości. Ogólnie rzecz biorąc, długość życia kogoś z MS jest tylko około 5% mniej niż normalny zdrowy dorosły.
Ogólnie rzecz biorąc, objawy i niepełnosprawność dont pogorszyć znacząco od tych, które masz w pierwszych 5 lat po diagnozie. Mimo to, jego trudno wiedzieć, co ścieżka choroba będzie podjąć w każdym konkretnym przypadku.
Staranne i konsekwentne monitorowanie i leczenie SM z zespołem medycznym jest najlepszym sposobem na utrzymanie objawów na dystans i spowolnienie postępu choroby.
Co czeka nas w leczeniu SM?
Badania naukowe dają lekarzom więcej możliwości leczenia tej choroby, lepsze wyobrażenie o tym, co ją wywołuje, oraz możliwość wcześniejszego jej zdiagnozowania. Badania nad komórkami macierzystymi i genetyką mogą wkrótce pomóc lekarzom w naprawie uszkodzonych nerwów lub powstrzymaniu choroby zanim spowoduje ona szkody.
Naukowcy szukają również nowych sposobów leczenia SM w badaniach klinicznych. Badania te testują nowe leki, aby sprawdzić, czy są bezpieczne i czy działają. Często są one sposobem na wypróbowanie nowego leku, który nie jest dostępny dla wszystkich. Zapytaj swojego lekarza, czy któreś z tych badań może być dla Ciebie odpowiednie.
