Lekarz rozmawia z ekspertami w dziedzinie rodzicielstwa o tym, dlaczego dzieci wagarują, zachowują się dramatycznie, robią psikusy i nie tylko.
Właśnie wtedy, gdy wydaje ci się, że twoje dziecko jest w stanie zachowywać się prawie "dorośle", a przynajmniej bardziej dojrzale niż kiedyś, robi coś, co sprawia, że zastanawiasz się, o co mu chodzi.
Naciągają prawdę, udają, że cię nie słyszą, albo wybuchają płaczem pozornie z byle powodu. Dokuczają i gaworzą, jakby wciąż byli niemowlętami. Dlaczego? Zazwyczaj istnieją proste wyjaśnienia i sposoby, aby pozbyć się tych nawyków.
Fibbing
Kłamstwa mogą być drobne ("Tak, pościeliłem łóżko!") lub większe ("Nie, nie uderzyłem siostry"), ale wiesz, że to, co słyszysz, jest dalekie od prawdy.
Dlaczego to robią:
Ponieważ boją się kary; ponieważ już wcześniej im się to udało i mają nadzieję, że uda im się to ponownie; lub ponieważ nie chcą cię zawieść - mówi dr Michele Borba, autorka książki "Wielka księga rozwiązań wychowawczych".
Dokuczanie
Jest to łagodne dokuczanie przyjaciołom, rodzeństwu i innym członkom rodziny - nie znęcanie się.
Dlaczego to robią:
Dawn Huebner, psycholog kliniczny z Exeter, N.H., autorka serii przewodników What-to-Do Guides for Kids, twierdzi, że jest to zabawne i może sprawić, że osoba zaczepiana czuje się silna.
Co należy zrobić:
Pomóż dziecku zorientować się, kiedy posuwa się za daleko i jak być wrażliwym na uczucia innych ludzi.
Gdy dziecko dokucza komuś, kto tego nie lubi, weź je na bok i zapytaj, jak jego uwagi wpływają na samopoczucie drugiej osoby. "Zachęć dziecko, aby zwróciło uwagę na reakcje drugiej osoby i jej mimikę" - mówi Borba.
Oczywiście, jeśli dokuczanie wyraźnie posuwa się za daleko, należy wkroczyć do akcji, aby upewnić się, że dzieci są bezpieczne. Następnie weź je na bok i porozmawiaj o tym, co się stało i jak zapobiec powtórzeniu się takiej sytuacji.
Płatanie figli
Dlaczego to robią:
Dla śmiechu, poczucia władzy i wywołania reakcji - mówi Huebner.
Co robić:
Porozmawiaj z dziećmi o tym, kiedy i w jaki sposób można żartować i robić psikusy oraz jak rozpoznać, czy nie posunięto się za daleko.
Czy dowcip jest nieszkodliwy czy złośliwy? Czy kogoś to śmieszy, czy niepokoi? Czy Twoje dziecko potrafi to odróżnić?
"Dzieci mają czasem większe poczucie humoru niż konsekwencji, więc trzeba im pomóc dostrzec, że drugiej osobie może nie być do śmiechu" - mówi Borba.
Podkręć dramaturgię
Dlaczego to robią:
Aby zwrócić na siebie uwagę lub dlatego, że dopiero uczą się, jak radzić sobie z emocjami. Niektóre dzieci mogą odgrywać rolę. Inne "naprawdę głęboko i intensywnie odczuwają różne rzeczy". W tym momencie są zdruzgotane" - mówi Huebner.
Co należy zrobić:
Nie nagradzaj go swoją uwagą. Zamiast tego porozmawiaj o tym i o innych sposobach radzenia sobie z emocjami, takimi jak złość, zazdrość czy frustracja. Bądź empatyczny. W danej chwili powiedzenie jej: "Hej, to nic wielkiego" sprawia wrażenie, jakbyś minimalizował problem. Zamiast tego powiedz, że rozumiesz, jak trudna jest ta sytuacja, albo że widzisz, jak bardzo jest sfrustrowana".
Zachowanie dziecka
Dlaczego to robią:
Aby zwrócić na siebie uwagę lub uciec od oczekiwań związanych z ich aktualnym wiekiem. Jeśli dzieci czują się przytłoczone jakimś żądaniem lub zadaniem, mogą zacząć mówić do dziecka "nie mogę"" - mówi Huebner. Jak mówi Borba, niektóre dzieci robią to również z powodu poważnych zmian lub traumatycznych przeżyć.
Co należy zrobić:
Huebner mówi, że należy poprosić dziecko, aby używało swojego "normalnego" głosu. Jest to zazwyczaj etap przejściowy, więc nie należy poświęcać mu zbyt wiele uwagi.
Ignorowanie Ciebie
Dlaczego to robią:
Jak mówi Huebner, mogą być tak zaangażowani w to, co robią, że naprawdę cię nie słyszą. Może też aktywnie wyciszać rozmowę. Może to wynikać nie tylko z tego, że nie podoba im się to, co mówisz. Może też być tak, że uważają, że za dużo mówisz. "Kiedy wydajemy mnóstwo poleceń, w kółko i w kółko, niektóre dzieci słabiej słyszą" - mówi Borba.
Co robić:
Zanim zaczniesz mówić, zwróć na siebie uwagę dziecka. "Zbliż się do dziecka, dotknij jego ramienia, tak aby przyciągnąć jego uwagę" - radzi Huebner. Następnie, gdy skończysz mówić, poproś dziecko, by powtórzyło to, co powiedziałeś. Mówienie mniej, ale bardziej strategicznie, może pomóc dziecku w słuchaniu Ciebie.
Przerywanie
Dlaczego to robią:
Być może nie znają jeszcze właściwych sygnałów do rozmowy i nie wiedzą, jak czekać na swoją kolej. Albo może im się to udawać, mówi Borba.
Co należy zrobić:
Wyjaśnij, że kiedy ktoś mówi, czekamy, aż druga osoba zrobi pauzę lub skończy, zanim się odezwie. Jeśli dzieci nie są pewne, czy druga osoba skończyła, mogą powiedzieć: "Przepraszam" i poczekać, aż ktoś je rozpozna" - mówi Huebner. Upewnij się też, że nie przerywasz rozmówcom, ponieważ jesteś dla swojego dziecka najważniejszym wzorem do naśladowania".
Mówienie, że nic się dzisiaj nie wydarzyło
Dlaczego to robią:
Dzieci mogą nie wiedzieć, jak wybrać interesujący temat do rozmowy. Może też nie nadążać za czasem. Jak mówi Huebner, dzieci mogą potrzebować czasu, aby się zrelaksować lub nabrać sił przed rozmową.
Co należy zrobić:
Zadawaj ciekawe pytania we właściwym czasie. Zauważ, kiedy dziecko jest najbardziej rozmowne. Czy jest to po szkole? Później?
Następnie zadawaj konkretne pytania, np. "Co zrobiłeś na plastyce?" lub "Opowiedz mi o czymś, co sprawiło, że poczułeś się dziś dumny". Unikaj pytań zbyt ogólnikowych lub takich, na które można uzyskać odpowiedź "tak" lub "nie".
Prokrastynacja
Dlaczego to robią:
Chcą uniknąć trudnego lub nieprzyjemnego zadania. Być może bardziej interesuje ich coś zabawnego. Albo nie zdają sobie sprawy z tego, ile czasu potrzebują na wykonanie zadania.
Co należy zrobić:
Wprowadź rutynę, która zniechęca do prokrastynacji: ubieranie się poprzedza śniadanie, odrabianie lekcji poprzedza zabawę lub korzystanie z urządzeń elektronicznych, zbieranie zabawek poprzedza wieczorne czytanie itp.
