Dowiedz się więcej od lekarza na temat chorób psychicznych u dzieci, w tym czynników ryzyka i leczenia.
Termin "choroba psychiczna" nie jest do końca trafny, ponieważ istnieje wiele czynników "fizycznych" - w tym dziedziczność i chemia mózgu - które mogą być zaangażowane w rozwój zaburzeń psychicznych. Wiele zaburzeń psychicznych można skutecznie leczyć za pomocą leków, psychoterapii (rodzaj poradnictwa) lub kombinacji obu tych metod.
Zdrowie psychiczne u dzieci
Rozpoznanie zaburzeń psychicznych u dzieci może być trudne dla pracowników służby zdrowia. Dzieci różnią się od dorosłych tym, że doświadczają wielu zmian fizycznych, psychicznych i emocjonalnych w trakcie naturalnego wzrostu i rozwoju. Są również w trakcie procesu uczenia się, jak radzić sobie, dostosowywać i odnosić się do innych i otaczającego je świata.
Ponadto, każde dziecko dojrzewa w swoim własnym tempie, a to co jest uważane za "normalne" u dzieci mieści się w szerokim zakresie zachowań i zdolności. Z tych powodów każda diagnoza zaburzenia psychicznego musi uwzględniać to, jak dobrze dziecko funkcjonuje w domu, w rodzinie, w szkole i z rówieśnikami, a także wiek dziecka i objawy.
Jakie choroby psychiczne są najczęstsze u dzieci?
Istnieje kilka różnych rodzajów zaburzeń psychicznych, które mogą dotyczyć dzieci i młodzieży, w tym:
-
Zaburzenia lękowe:
Dzieci z zaburzeniami lękowymi reagują na pewne rzeczy lub sytuacje strachem i lękiem, a także fizycznymi oznakami lęku (nerwowość), takimi jak szybkie bicie serca i pocenie się.
-
Zespół deficytu uwagi/hiperaktywności (ADHD):
Dzieci z ADHD mają zazwyczaj problemy z koncentracją uwagi, nie potrafią podążać za wskazówkami i łatwo się nudzą i/lub są sfrustrowane wykonywanymi zadaniami. Mają również tendencję do ciągłego poruszania się i są impulsywne (nie myślą przed działaniem).
-
Zaburzenia zachowania:
Dzieci z tymi zaburzeniami mają tendencję do łamania zasad i często są uciążliwe w zorganizowanych środowiskach, takich jak szkoła.
-
Pervasive developmental disorders:
Dzieci z tymi zaburzeniami są zdezorientowane w swoim myśleniu i ogólnie mają problemy ze zrozumieniem otaczającego je świata.
-
Zaburzenia odżywiania:
Zaburzenia odżywiania obejmują intensywne emocje i postawy, a także nietypowe zachowania związane z wagą i/lub jedzeniem.
-
Zaburzenia eliminacji:
Zaburzenia, które wpływają na zachowanie związane z korzystaniem z łazienki. Enuresis, czyli moczenie nocne, jest najczęstszym z zaburzeń eliminacji.
-
Zaburzenia uczenia się i komunikacji:
Dzieci z tymi zaburzeniami mają problemy z przechowywaniem i przetwarzaniem informacji, a także z odnoszeniem się do swoich myśli i pomysłów.
-
Zaburzenia afektywne (nastroju):
Zaburzenia te polegają na uporczywym odczuwaniu smutku i/lub gwałtownych zmianach nastroju i obejmują depresję i chorobę dwubiegunową. Nowszą diagnozą jest zaburzenie regulacji nastroju (disruptive mood dysregulation disorder), stan występujący w dzieciństwie i okresie dojrzewania, polegający na przewlekłej lub uporczywej drażliwości i częstych wybuchach złości.
-
Schizofrenia:
Zaburzenie to polega na zniekształceniu postrzegania i myśli.
-
Zaburzenia tikowe:
Zaburzenia te powodują, że osoba wykonuje powtarzające się, nagłe, mimowolne (nie wykonywane celowo) i często bezsensowne ruchy i dźwięki, zwane tikami.
Niektóre z tych zaburzeń, takie jak zaburzenia lękowe, zaburzenia odżywiania, zaburzenia nastroju i schizofrenia, mogą występować zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Inne zaczynają się dopiero w dzieciństwie, choć mogą trwać do dorosłości. Nie jest niczym niezwykłym, że dziecko może mieć więcej niż jedno zaburzenie.
Jakie są objawy choroby psychicznej u dzieci?
Symptomy u dzieci różnią się w zależności od rodzaju choroby psychicznej, ale niektóre z ogólnych objawów obejmują:
-
Nadużywanie narkotyków i/lub alkoholu
-
Niezdolność do radzenia sobie z codziennymi problemami i czynnościami
-
Zmiany w nawykach dotyczących snu i/lub jedzenia
-
Nadmierne skargi na dolegliwości fizyczne
-
Sprzeciwianie się władzy, opuszczanie zajęć szkolnych, kradzieże lub niszczenie mienia
-
Intensywny strach przed przybraniem na wadze
-
Długotrwały negatywny nastrój, któremu często towarzyszy słaby apetyt i myśli o śmierci
-
Częste wybuchy złości
-
Zmiany w wynikach w nauce, np. otrzymywanie słabych ocen mimo dużych starań
-
Utrata zainteresowania przyjaciółmi i zajęciami, które zwykle lubią
-
Znaczący wzrost czasu spędzanego w samotności
-
Nadmierne zamartwianie się lub niepokój
-
Nadaktywność
-
Uporczywe koszmary lub lęki nocne
-
Uporczywe nieposłuszeństwo lub agresywne zachowanie
-
Słyszenie głosów lub widzenie rzeczy, których nie ma (halucynacje)
Co powoduje zaburzenia psychiczne u dzieci?
Dokładna przyczyna większości zaburzeń psychicznych nie jest znana, ale badania sugerują, że w grę może wchodzić kombinacja czynników, w tym dziedziczność, biologia, uraz psychologiczny i stres środowiskowy.
-
Dziedziczność (genetyka):
Wiele zaburzeń psychicznych występuje w rodzinach, co sugeruje, że zaburzenia, a dokładniej podatność na nie, mogą być przekazywane z rodziców na dzieci poprzez geny.
-
Biologia:
Podobnie jak u dorosłych, wiele zaburzeń psychicznych u dzieci zostało powiązanych z nieprawidłowym funkcjonowaniem poszczególnych regionów mózgu, które kontrolują emocje, myślenie, percepcję i zachowanie. Urazy głowy również mogą czasem prowadzić do zmian w nastroju i osobowości.
-
Uraz psychologiczny:
Niektóre zaburzenia psychiczne mogą być wywołane przez uraz psychologiczny, taki jak poważne emocjonalne, fizyczne lub seksualne nadużycie; ważna wczesna strata, taka jak utrata rodzica; oraz zaniedbanie.
-
Stres środowiskowy:
Stresujące lub traumatyczne wydarzenia mogą wywołać zaburzenia u osoby podatnej na zaburzenia psychiczne.
Jak diagnozuje się chorobę psychiczną u dzieci?
Podobnie jak u dorosłych, zaburzenia psychiczne u dzieci diagnozuje się na podstawie oznak i objawów; jednak diagnozowanie chorób psychicznych u dzieci może być szczególnie trudne. Wiele zachowań, które są postrzegane jako objawy zaburzeń psychicznych, takie jak nieśmiałość, niepokój (nerwowość), dziwne nawyki żywieniowe i wybuchy temperamentu, mogą występować jako normalna część rozwoju dziecka. Zachowania stają się objawami, gdy występują bardzo często, trwają długo, występują w nietypowym wieku lub powodują znaczne zakłócenia w życiu dziecka i/lub rodziny.
Jeśli objawy są obecne, lekarz rozpocznie ocenę poprzez wykonanie pełnego wywiadu medycznego i rozwojowego oraz badania fizykalnego. Chociaż nie ma badań laboratoryjnych, aby konkretnie zdiagnozować zaburzenia psychiczne, lekarz może użyć różnych badań diagnostycznych, takich jak neuroobrazowanie i badania krwi, aby wykluczyć choroby fizyczne lub skutki uboczne leków jako przyczyny objawów.
Jeśli nie zostanie stwierdzona żadna choroba fizyczna, dziecko może zostać skierowane do psychiatry lub psychologa dziecięcego i młodzieżowego, pracowników służby zdrowia, którzy są specjalnie przeszkoleni do diagnozowania i leczenia chorób psychicznych u dzieci i młodzieży. Psychiatrzy i psychologowie używają specjalnie zaprojektowanych narzędzi do wywiadu i oceny, aby ocenić dziecko pod kątem zaburzeń psychicznych. Lekarz opiera diagnozę na raportach objawów dziecka i obserwacji jego postawy i zachowania. Lekarz często musi polegać na raportach rodziców dziecka, nauczycieli i innych dorosłych, ponieważ dzieci często mają problemy z wyjaśnieniem swoich problemów lub zrozumieniem objawów. Następnie lekarz określa, czy objawy dziecka wskazują na konkretne zaburzenie psychiczne.
United States Preventive Service Task Force zaleca obecnie badania przesiewowe w kierunku zaburzeń lękowych u dzieci i młodzieży w wieku od 8 do 18 lat oraz badania przesiewowe w kierunku dużych zaburzeń depresyjnych (MDD) u młodzieży w wieku od 12 do 18 lat.
Jak leczy się choroby psychiczne u dzieci?
Choroby psychiczne są jak wiele zaburzeń medycznych, takich jak cukrzyca czy choroby serca, które wymagają stałego leczenia. Chociaż w leczeniu dorosłych z zaburzeniami psychicznymi dokonano znacznego postępu, leczenie dzieci nie jest tak dobrze poznane. Eksperci wciąż badają, które zabiegi działają najlepiej na jakie warunki u dzieci. Na razie wiele opcji leczenia stosowanych u dzieci, w tym wiele leków, są takie same jak te stosowane u dorosłych, ale z innym dawkowaniem. Najczęstsze stosowane opcje leczenia obejmują:
-
Leki:
Do leków często stosowanych w leczeniu zaburzeń psychicznych u dzieci należą leki przeciwpsychotyczne, przeciwdepresyjne, przeciwlękowe, stymulujące i stabilizujące nastrój.
-
Psychoterapia:
Psychoterapia (rodzaj poradnictwa często nazywany po prostu terapią) zajmuje się emocjonalną reakcją na chorobę psychiczną. Jest to proces, w którym przeszkoleni specjaliści zdrowia psychicznego pomagają ludziom radzić sobie z ich chorobą, często poprzez rozmowy na temat strategii zrozumienia i radzenia sobie z ich objawami, myślami i zachowaniami. Rodzaje psychoterapii często stosowane w przypadku dzieci to terapia wspierająca, poznawczo-behawioralna, interpersonalna, grupowa i rodzinna.
-
Terapie kreatywne:
Niektóre terapie, takie jak terapia sztuką lub terapia zabawą, mogą być pomocne, zwłaszcza w przypadku małych dzieci, które mogą mieć problemy z komunikowaniem swoich myśli i uczuć.
Jakie są skutki uboczne leczenia choroby psychicznej?
Różne leki mają różne skutki uboczne, a niektóre dzieci nie są w stanie tolerować pewnych leków. Chociaż leki zatwierdzone przez FDA do leczenia zaburzeń psychicznych u dzieci są ogólnie uważane za bezpieczne, lekarz może potrzebować zmienić leki lub dawki, aby zminimalizować efekty uboczne. Może to wymagać pewnych prób i błędów, aby znaleźć leki, które działają najlepiej dla danego dziecka.
Jakie są perspektywy dla dzieci z zaburzeniami psychicznymi?
Bez leczenia wiele zaburzeń psychicznych może trwać w dorosłości i prowadzić do problemów we wszystkich obszarach dorosłego życia danej osoby. Osoby z nieleczonymi zaburzeniami psychicznymi są w grupie wysokiego ryzyka wystąpienia wielu problemów, w tym nadużywania alkoholu lub narkotyków oraz (w zależności od rodzaju zaburzenia) zachowań agresywnych lub autodestrukcyjnych, a nawet samobójstwa.
Przy odpowiednim i wczesnym leczeniu, wiele dzieci może w pełni wyleczyć się z zaburzeń psychicznych lub skutecznie kontrolować ich objawy. Chociaż niektóre dzieci stają się niepełnosprawnymi dorosłymi z powodu przewlekłego lub ciężkiego zaburzenia, wiele osób, które doświadczają choroby psychicznej, takiej jak depresja lub lęk, są w stanie prowadzić pełne i produktywne życie.
Jakie badania prowadzi się nad zaburzeniami psychicznymi u dzieci?
Do tej pory większość badań nad chorobami psychicznymi dotyczyła osób dorosłych. Jednak społeczność zajmująca się zdrowiem psychicznym zaczęła się teraz skupiać na chorobach psychicznych u dzieci. Naukowcy przyglądają się rozwojowi dzieciństwa pod kątem tego, co jest normalne i nienormalne, próbując zrozumieć, jak czynniki wpływające na rozwój mogą mieć wpływ na zdrowie psychiczne. Celem jest próba przewidywania, a ostatecznie zapobiegania, problemom rozwojowym, które mogą prowadzić do chorób psychicznych. Kluczową częścią tych badań jest identyfikacja czynników ryzyka, które zwiększają szanse dziecka na rozwój zaburzeń psychicznych. Ponadto społeczność zajmująca się zdrowiem psychicznym wzywa do przeprowadzenia dodatkowych badań nad lekami stosowanymi w leczeniu dzieci z zaburzeniami psychicznymi.
Czy można zapobiegać zaburzeniom psychicznym u dzieci?
Większość zaburzeń psychicznych jest spowodowana kombinacją czynników i nie można im zapobiec. Jednakże, jeśli objawy zostaną rozpoznane i leczenie zostanie rozpoczęte wcześnie, wielu niepokojącym i upośledzającym skutkom zaburzeń psychicznych można zapobiec lub przynajmniej je zminimalizować.
