Jest to stan zwykle kojarzony z kobietami po menopauzie, ale osteoporoza, czyli kruche kości, może pojawić się także u mężczyzn.
Osteoporoza i mężczyźni
Z archiwum lekarza
Jest to stan zwykle kojarzony z kobietami po menopauzie, ale osteoporoza, czyli kruche kości, obserwowana jest również u mężczyzn. Jak twierdzi dr P. Peris z Uniwersytetu w Barcelonie, "Osteoporozie u mężczyzn poświęcono znacznie mniej uwagi; jest ona jednak coraz częściej uznawana za problem w medycynie klinicznej."
W badaniu z 1995 roku opublikowanym w British Journal of Rheumatology, Peris zwrócił uwagę, że 30 procent wszystkich złamań biodra występuje u mężczyzn, a złamania kręgów są u nich znacznie częstsze niż wcześniej sądzono. Stosunek kobiet do mężczyzn wynosi zaledwie 2 do 1. Według dr Allana Golda, endokrynologa i starszego lekarza w Montreal General Hospital, ostatnie kanadyjskie badanie wykazało, że 20 procent mężczyzn ma poważną utratę kości w kręgach, a w wieku 70 lat liczba ta wynosi aż 30 procent. Gold powiedział, że "mężczyźni w wieku 80 lat mają wskaźnik złamań równy kobietom".
Mocne kości wymagają działania dwóch komórek w organizmie. Osteoblasty wykorzystują wapń i minerały z diety do produkcji nowych kości, podczas gdy osteoklasty usuwają stare kości. Gdy proces usuwania kości przewyższa tworzenie nowych kości, dochodzi do osteoporozy i związanego z nią zwiększonego prawdopodobieństwa złamań.
Główną przyczyną osteoporozy jest starzenie się. Hormony płciowe, estrogen i testosteron, utrzymują równowagę pomiędzy odnową i degradacją kości. Kobiety, które wchodzą w okres menopauzy, są informowane o narzędziach do walki z osteoporozą: ćwiczeniach, diecie bogatej w wapń oraz terapii zastępczej estrogenami i innych lekach. Mężczyźni w wieku 60 lat rzadko otrzymują takie ostrzeżenie medyczne, mimo że poziom testosteronu u nich spada, a niektórzy cierpią na męską menopauzę, czyli andropauzę. Dla tych i innych mężczyzn osteoporoza jest realnym zagrożeniem.
Oprócz spadku hormonów płciowych, pewne inne schorzenia i styl życia predysponują zarówno mężczyzn, jak i kobiety do zagrożenia osteoporozą w wieku wcześniejszym niż normalny. Osteoporoza jest klasyfikowana jako pierwotna lub wtórna. Osteoporoza pierwotna rozwija się bez żadnych znanych czynników ryzyka, natomiast osteoporoza wtórna jest wynikiem innego schorzenia. U mężczyzn często występuje wtórna przyczyna osteoporozy; mężczyźni z takimi problemami powinni być świadomi możliwości wystąpienia osteoporozy i podjąć niezbędne środki zapobiegawcze.
Peris przeprowadził jedno z niewielu badań dotyczących przyczyn osteoporozy u mężczyzn i stwierdził, że osteoporoza wtórna była znacznie częstsza niż pierwotna (78% w porównaniu do 22%). Hipogonadyzm był najczęstszym stanem związanym z osteoporozą wtórną; powoduje on spadek testosteronu.
Kortykosteroidowe leki na receptę, takie jak prednizon, były bliską drugą przyczyną, a następnie alkoholizm. Inne czynniki ryzyka to przewlekła choroba jelit, która może powodować złe wchłanianie składników odżywczych; nadczynność tarczycy; oraz palenie papierosów. Gold powiedział, że nie wiadomo, w jaki sposób palenie przyczynia się do wystąpienia choroby, ale osoby palące tracą więcej wapnia niż osoby niepalące.
Peris wymienia nasz brak ćwiczeń jako kolejny problem, który predysponuje nas do osteoporozy. Ćwiczenia w każdym wieku pomagają budować kości; najlepszym ćwiczeniem, według Golda, jest chodzenie po schodach w górę i w dół. "Podnosisz całą masę ciała, a dodatkowo wzmacniasz mięśnie ud i leżącą u ich podstaw kość -- kość udową".
Podobnie jak kobiety, mężczyźni powinni zapewnić, że otrzymują wystarczającą ilość wapnia i witaminy D w swojej diecie. Witamina D jest wymagana, aby pomóc w absorpcji wapnia. Mężczyźni powinni również wykonać badanie gęstości kości, jeśli są na kortykosteroidach. Jest to bardzo proste, nieinwazyjne badanie, które mierzy grubość niektórych z głównych kości w organizmie. Jego wykonanie zajmuje tylko kilka minut.
Dla każdego z osteoporozą dostępne są obecnie nowe leki, które okazały się bardzo skuteczne. Dr Gold powiedział, że wiele niepublikowanych badań wykazało, że Fosamax (alendronian sodu) jest tak samo skuteczny u mężczyzn, jak u kobiet.
