Trend odchodzenia od instytucjonalizacji oznacza, że na ulicach pojawia się więcej osób zaburzonych emocjonalnie. Policja szuka nowych sposobów radzenia sobie z ich konsekwencjami.
Kiedy policjanci stawiają czoła chorobie psychicznej
Policyjne podejście do chorób psychicznych
Kathy Bunch Z archiwum lekarza
23 kwietnia 2001 -- Jako wątła, 54-letnia bezdomna kobieta, mająca zaledwie 5 stóp wzrostu i ważąca 100 funtów, Margaret Laverne Mitchell mogła nie wydawać się zagrożeniem dla bezpieczeństwa publicznego, gdy pchała swoje rzeczy w wózku na zakupy ulicami Los Angeles.
Jednak kiedy w maju 1999 roku dwóch funkcjonariuszy miejskiego patrolu rowerowego zatrzymało się i przesłuchało ją w sprawie kradzieży wózka, Mitchell nagle zagroziła jednemu z funkcjonariuszy 13-calowym śrubokrętem.
Reakcja była szybka i śmiertelna. Jeden z funkcjonariuszy strzelił Mitchell w klatkę piersiową, zabijając wykształconą w college'u kobietę, która pracowała w banku, zanim zaczęła słyszeć głosy i wyszła na ulice. Jej rodzina powiedziała później, że była chora psychicznie.
Śmiertelne postrzelenie Mitchella, który był czarny, wywołało kilka dochodzeń i marszów protestacyjnych aktywistów, którzy kwestionowali, czy incydent był motywowany rasowo. Pytali również, dlaczego policja nie użyła środków nie powodujących śmierci, takich jak gaz pieprzowy, aby obezwładnić kobietę. Ostatecznie komisarz policji miasta, Bernard Parks, uznał, że obaj funkcjonariusze "działali prawidłowo".
W całej Ameryce wydziały policji - wiele z nich jest pod ostrzałem za podobne incydenty - szukają nowych sposobów radzenia sobie z rosnącą liczbą zgłoszeń dotyczących osób, które funkcjonariusze nazywają "EDP", czyli emocjonalnie zaburzonymi.
Wiodące grupy praw obywatelskich, takie jak Amnesty International, skarżą się, że policjanci w wielu amerykańskich miastach są źle przygotowani do radzenia sobie z takimi osobami - jest to konsekwencja 40-letniego trendu odchodzenia od instytucjonalizacji dla osób chorych psychicznie.
W raporcie z 1999 roku Amnesty International zasugerowała, że liczba wątpliwych strzelanin może rosnąć, ponieważ policja rozprawia się z bezdomnością i tak zwanymi "przestępstwami przeciwko jakości życia".
Obecnie coraz więcej wydziałów kopiuje program zapoczątkowany w Memphis, gdzie kontrowersyjna strzelanina z 1988 roku z nożem do mężczyzny z historią choroby psychicznej zapoczątkowała powstanie zespołu interwencji kryzysowej, który ma odpowiadać na takie wezwania. Oficerowie, którzy zgłaszają się na ochotnika, otrzymują co najmniej 40 godzin specjalnego szkolenia w zakresie zdrowia psychicznego i mogą reagować w całym mieście, gdy tylko pojawi się kryzys związany z podejrzanym, który jest emocjonalnie zaburzony.
Departament szukał doświadczonych oficerów z predyspozycjami do radzenia sobie z emocjonalnie naładowanymi sytuacjami, aby zgłosili się na ochotnika do zaawansowanego szkolenia, jak radzić sobie z prawdziwymi scenariuszami. Specjalnie przeszkoleni funkcjonariusze pełnią regularne patrole w całym mieście, ale są wysyłani do zgłoszeń dotyczących osób zaburzonych emocjonalnie. Około 15-20% oddziału patrolowego przeszło takie szkolenie, a niektórzy z tych funkcjonariuszy są zawsze na służbie w całym mieście.
Wielu, ale nie wszyscy eksperci pochwalili to podejście. W Filadelfii, kryminolog z Temple University, dr James Fyfe, były policjant z Nowego Jorku, który zeznawał w ponad 60 procesach dotyczących zastrzelenia przez policję osób chorych psychicznie, twierdzi, że wszyscy funkcjonariusze, a nie tylko wyspecjalizowane jednostki, potrzebują szkolenia, aby radzić sobie z takimi wezwaniami.
"We wszystkich sprawach, w których zeznawałem, policjanci spieprzyli sprawę w ciągu pierwszych 90 sekund" - mówi Fyfe. "To mówi mi, że pierwsza reakcja jest krytyczna".
Dowody są przytłaczające, że system sądownictwa karnego bierze na swoje barki większość ciężaru, który niegdyś dźwigały szpitale opiekujące się osobami chorymi psychicznie. Randy Borum, PsyD, który wykłada prawo i politykę w zakresie zdrowia psychicznego na Uniwersytecie Południowej Florydy w Miami, zauważa, że podczas gdy w 1955 roku około 0,3% Amerykanów przebywało w szpitalach psychiatrycznych, dziś ten sam odsetek osób chorych psychicznie znajduje się w systemie więziennym.
A w dużych miastach, jak mówi, aż 7% zgłoszeń na policję dotyczy osób chorych psychicznie.
Niektóre z tych wezwań zakończyły się śmiercią. Wśród nich: Nowojorczyk władający młotkiem, który został zastrzelony, gdy stanął naprzeciw sześciu policjantów, oraz mężczyzna z Los Angeles, który został 38 razy postrzelony przez zastępców szeryfa, którzy twierdzili, że rzucił w nich nożem.
Eksperci twierdzą, że jednym z powodów, dla których takie wezwania są tak trudne dla policji, jest fakt, że większość ich szkolenia dotyczyła radzenia sobie z przestępcami, którzy zazwyczaj reagują bardziej racjonalnie - na przykład rzucają broń na polecenie funkcjonariusza - niż podejrzany, który jest emocjonalnie zaburzony.
"Typowy rabuś lub złodziej samochodów chce dożyć jutra" - mówi Fyfe, podczas gdy chorzy psychicznie podejrzani mogą uciekać lub rzucać się na funkcjonariuszy, gdy zostaną zatrzymani. Sugeruje on, że punktem zwrotnym w postawie publicznej mógł być transmitowany przez telewizję ogólnokrajową "pościg z małą prędkością" za O.J. Simpsonem przez Los Angeles w 1994 roku, kiedy to nie podjęto żadnych wysiłków, aby przyspieszyć aresztowanie podejrzanego o samobójstwo.
Borum mówi, że departamenty policji, które zostały skrytykowane po incydentach ze strzelaninami, zazwyczaj reagują zwiększeniem szkolenia dla wszystkich funkcjonariuszy w zakresie postępowania z osobami chorymi psychicznie. Borum uważa, że to może być pomocne, ale mówi też, że niektórzy funkcjonariusze z natury są lepsi w rozwiązywaniu kryzysów - i że jeśli nie zostaną stworzone specjalne jednostki, to to, którzy funkcjonariusze zostaną wezwani na miejsce zdarzenia jest "szczęściem w losowaniu".
"Istnieje pokusa, aby zrobić tylko tyle, aby uciszyć obawy grup adwokackich lub obawy społeczności" - mówi. Sugeruje, że programy szkoleniowe w całym departamencie - typowa odpowiedź - nie są wystarczające.
"Czasami stwarzają one iluzję, że wydarzyło się więcej, podczas gdy w ostatecznym rozrachunku nic się nie zmieniło" - mówi.
Niektóre badania sugerują jednak, że model Memphis działa. Narodowy Instytut Sprawiedliwości stwierdził, że w mieście rzadziej aresztuje się chorych psychicznie podejrzanych i chętniej kieruje się ich do programów leczenia. Co więcej, spadł wskaźnik obrażeń u policjantów odpowiadających na takie wezwania.
"Kiedyś istniała poważna obawa przed wezwaniem policji" - wspomina major policji w Memphis Sam Cochrane, który zarządza programem i pomagał w jego opracowaniu. Teraz, jak mówi, członkowie rodziny są bardziej skłonni do wezwania pomocy w napiętych lub potencjalnie brutalnych sytuacjach. Wśród miast, które skopiowały model z Memphis są Houston, Seattle, Portland, Ore, Albuquerque, N.M. i San Jose, Calif.
Fyfe zgadza się, że są dowody na to, że policja w dużych miastach lepiej radzi sobie z osobami chorymi psychicznie, ale mówi, że coraz więcej spraw, w których prosi się go o zeznania, to sprawy w średnich miastach lub małych miejscowościach, które mogą nie mieć takich zasobów jak Memphis czy Seattle.
Fyfe mówi, że wszyscy funkcjonariusze mogą być przeszkoleni w ciągu kilku dni, aby przestrzegać kilku podstawowych zasad: Aby początkowo zachować bezpieczną odległość i oczyścić z osób postronnych; aby wyznaczyć jednego oficera jako "mówcę", a dla innych policjantów na miejscu zdarzenia "zamknąć się i słuchać"; i - co najważniejsze - aby poświęcić tyle czasu, ile jest to konieczne, nawet jeśli będzie to trwało godziny lub dni.
"To jest jakiś syn matki", mówi Fyfe. "Więc najlepszą rzeczą jest poświęcenie czasu".
Kathy Bunch jest niezależną pisarką w Filadelfii.
