Dowiedz się więcej od lekarza na temat operacji przeszczepu serca, w tym kto się kwalifikuje, co się dzieje przed i po zabiegu oraz jakie są wskaźniki przeżywalności.
Przeszczep serca to chirurgiczna wymiana chorego serca na zdrowe serce dawcy. Dawcą jest osoba, która zmarła i której rodzina wyraziła zgodę na oddanie narządów bliskiej osoby.
Od czasu wykonania pierwszego przeszczepu serca u ludzi w 1967 roku, transplantacja serca zmieniła się z operacji eksperymentalnej na uznaną metodę leczenia zaawansowanej choroby serca. Podobnie jak w przypadku innych przeszczepów narządów, liczba przeszczepów serca w Stanach Zjednoczonych rośnie. W 2019 roku wykonano 3 552, co oznacza wzrost z 3 408 w 2018 roku.
Kto jest uznawany za kandydata do przeszczepu serca?
Osoby z zaawansowaną (końcową) niewydolnością serca, ale zdrowe, mogą być brane pod uwagę przy przeszczepie serca.
Poniższe podstawowe pytania powinny być rozważone przez pacjenta, jego lekarza i rodzinę w celu ustalenia, czy przeszczep serca jest dla niego odpowiedni:
-
Czy wypróbowano lub wykluczono wszystkie inne metody leczenia?
-
Czy istnieje prawdopodobieństwo, że bez przeszczepu umrzesz w najbliższej przyszłości?
-
Czy cieszy się Pan/Pani ogólnie dobrym zdrowiem poza chorobą serca lub serca i płuc?
-
Czy możesz przestrzegać zmian w stylu życia, w tym złożonego leczenia farmakologicznego i częstych badań, wymaganych po przeszczepie?
Jeśli na którekolwiek z powyższych pytań odpowiedziałeś "nie", przeszczep serca może nie być dla Ciebie. Ponadto, jeśli pacjent ma dodatkowe problemy zdrowotne, takie jak inne poważne choroby, aktywne infekcje lub znaczna otyłość, najprawdopodobniej nie zostanie uznany za kandydata do przeszczepu.
Jak wygląda procedura przeszczepu serca?
Aby otrzymać przeszczep serca, należy najpierw umieścić pacjenta na liście przeszczepów. Zanim jednak zostaniesz wpisany na listę, musisz przejść przez staranny proces badań. Zespół lekarzy, pielęgniarek, pracowników socjalnych i bioetyków zapoznaje się z historią choroby, wynikami badań diagnostycznych, historią społeczną i wynikami testów psychologicznych, aby sprawdzić, czy pacjent jest w stanie przeżyć procedurę, a następnie przestrzegać zasad ciągłej opieki, niezbędnej do prowadzenia zdrowego życia.
Po uzyskaniu zgody, należy czekać na dostępność dawcy. Proces ten może być długi i stresujący. Aby pomóc Ci w tym czasie, potrzebujesz wsparcia rodziny i przyjaciół. Zespół opieki zdrowotnej będzie Pana/Panią ściśle monitorował, aby kontrolować niewydolność serca do czasu znalezienia serca dawcy. Szpital musi wiedzieć, gdzie można się z Państwem skontaktować w każdej chwili, jeśli serce będzie dostępne.
Jak znajdowani są dawcy organów?
Dawcami do przeszczepu serca są osoby, które niedawno zmarły lub przeżyły śmierć mózgu, co oznacza, że chociaż ich ciało jest utrzymywane przy życiu przez maszyny, mózg nie daje oznak życia. W wielu przypadkach dawcy ci zmarli w wyniku wypadku samochodowego, poważnego urazu głowy lub rany postrzałowej.
Dawcy zazwyczaj wyrażają zgodę na pobranie narządów przed swoją śmiercią. Rodzina dawcy musi również wyrazić zgodę na pobranie narządów w chwili śmierci dawcy.
Narządy od dawców są lokalizowane za pośrednictwem skomputeryzowanej krajowej listy oczekujących United Network for Organ Sharing (UNOS). Ta lista zapewnia równy dostęp i sprawiedliwą dystrybucję narządów, gdy stają się one dostępne. Kiedy serce staje się dostępne do przeszczepu, jest ono przekazywane najlepszemu możliwemu dawcy, w oparciu o grupę krwi, rozmiar ciała, status UNOS (w oparciu o stan zdrowia biorcy) oraz czas oczekiwania biorcy. Rasa i płeć dawcy nie mają wpływu na dopasowanie.
Niestety, nie ma wystarczającej liczby serc dostępnych do przeszczepu. W każdej chwili na przeszczep serca lub płuc czeka od 3 500 do 4 000 osób. Na przeszczep można czekać miesiącami, a ponad 25% nie żyje wystarczająco długo, aby otrzymać nowe serce.
Wiele osób oczekujących na przeszczep ma mieszane uczucia, ponieważ są świadomi, że ktoś musi umrzeć, zanim organ stanie się dostępny. Pomocna może być wiedza, że wiele rodzin dawców odczuwa spokój wiedząc, że ze śmierci ich bliskiej osoby wynikło jakieś dobro.
Co dzieje się podczas przeszczepu serca?
Po udostępnieniu serca od dawcy, chirurg z ośrodka transplantacyjnego udaje się na pobranie serca od dawcy. Serce jest chłodzone i przechowywane w specjalnym roztworze podczas transportu do biorcy. Chirurg upewni się, że serce dawcy jest w dobrym stanie przed rozpoczęciem operacji przeszczepu. Operacja przeszczepu odbędzie się tak szybko, jak to możliwe, gdy serce dawcy stanie się dostępne.
Podczas przeszczepu serca, pacjent jest umieszczony na maszynie do płukania serca. Maszyna ta umożliwia organizmowi otrzymywanie niezbędnego tlenu i składników odżywczych z krwi, nawet jeśli serce jest operowane.
Następnie chirurdzy usuwają serce pacjenta z wyjątkiem tylnych ścian przedsionków, czyli górnych komór serca. Tylne ściany przedsionków nowego serca są otwierane, a serce jest zaszywane na miejscu.
Następnie chirurdzy łączą naczynia krwionośne, umożliwiając przepływ krwi przez serce i płuca. Gdy serce się rozgrzeje, zaczyna bić. Chirurdzy sprawdzają, czy wszystkie podłączone naczynia krwionośne i komory serca nie przeciekają przed odłączeniem pacjenta od aparatu do płukania serca.
Jest to skomplikowana operacja, która trwa od czterech do 10 godzin.
Większość pacjentów jest gotowa do życia w ciągu kilku dni po operacji, a jeśli nie ma oznak natychmiastowego odrzucenia narządu przez organizm, pacjenci mogą wrócić do domu w ciągu 7-16 dni.
Jakie są zagrożenia związane z przeszczepem serca?
Najczęstszą przyczyną śmierci po przeszczepie serca są infekcje i odrzucenie. Pacjenci otrzymujący leki zapobiegające odrzuceniu nowego serca są narażeni na uszkodzenie nerek, wysokie ciśnienie krwi, osteoporozę (znaczne ścieńczenie kości, które może powodować złamania) i chłoniaka (rodzaj raka, który dotyka komórek układu odpornościowego).
Miażdżyca tętnic serca lub choroba wieńcowa rozwija się u prawie połowy pacjentów, którzy otrzymują przeszczepy. A wielu z nich nie ma żadnych objawów, takich jak angina (ból w klatce piersiowej), ponieważ w swoich nowych sercach nie mają żadnych odczuć.
Co to jest odrzucenie organu?
W normalnych warunkach układ odpornościowy organizmu chroni go przed infekcjami. Dochodzi do tego, gdy komórki układu odpornościowego przemieszczają się po organizmie, szukając wszystkiego, co wygląda obco lub inaczej niż komórki własne organizmu.
Odrzucenie następuje, gdy komórki odpornościowe organizmu rozpoznają przeszczepione serce jako inne niż reszta organizmu i próbują je zniszczyć. Gdyby pozostawić je same sobie, układ odpornościowy uszkodziłby komórki nowego serca i w końcu je zniszczył.
Aby zapobiec odrzuceniu, pacjenci otrzymują kilka leków zwanych immunosupresantami. Leki te tłumią działanie układu odpornościowego, dzięki czemu nowe serce nie ulega uszkodzeniu. Ponieważ odrzucenie może nastąpić w każdej chwili po przeszczepie, leki immunosupresyjne są podawane pacjentom dzień przed przeszczepem, a następnie przez resztę życia.
Aby uniknąć odrzucenia, biorcy przeszczepu serca muszą ściśle przestrzegać schematu stosowania leków immunosupresyjnych. Naukowcy nieustannie pracują nad bezpieczniejszymi, skuteczniejszymi i dobrze tolerowanymi lekami immunosupresyjnymi. Jednak zbyt duża immunosupresja może prowadzić do poważnych infekcji. Bez wystarczająco aktywnego układu odpornościowego pacjent może łatwo nabawić się poważnych infekcji. Z tego powodu przepisywane są również leki zwalczające infekcje.
Biorcy przeszczepu serca są dokładnie monitorowani pod kątem oznak odrzucenia. Lekarze często pobierają próbki małych fragmentów przeszczepionego serca w celu zbadania ich pod mikroskopem. Procedura ta, zwana biopsją, polega na wprowadzeniu przez żyłę do serca cienkiej rurki zwanej cewnikiem. Na końcu cewnika znajduje się bioptom, maleńki instrument służący do odcinania fragmentu tkanki. Jeśli biopsja wykaże uszkodzone komórki, można zmienić dawkę i rodzaj leku immunosupresyjnego. Biopsje mięśnia sercowego wykonuje się zwykle co tydzień przez pierwsze trzy do sześciu tygodni po operacji, następnie co trzy miesiące przez pierwszy rok, a potem co roku.
Ważne jest, abyś był świadomy możliwych objawów odrzucenia i infekcji, abyś mógł je zgłosić lekarzowi i poddać się natychmiastowemu leczeniu.
Objawy odrzucenia narządu obejmują:
-
Gorączka powyżej 100,4F (38C)
-
Objawy "grypopodobne", takie jak dreszcze, bóle, zawroty głowy, nudności i/lub wymioty
-
Duszność
-
Nowy ból lub tkliwość w klatce piersiowej
-
Zmęczenie lub ogólne złe samopoczucie
-
Podwyższone ciśnienie krwi
Przy zbyt dużej immunosupresji układ odpornościowy może stać się ospały, a pacjent może łatwo nabawić się ciężkich infekcji. Z tego powodu przepisywane są również leki zwalczające infekcje. Ważne jest, abyś był świadomy możliwych objawów odrzucenia i infekcji, abyś mógł je zgłosić lekarzowi i natychmiast poddać się leczeniu.
Objawy ostrzegawcze zakażenia obejmują:
-
Gorączka powyżej 100,4F (38C)
-
Poty lub dreszcze
-
Wysypka na skórze
-
Ból, tkliwość, zaczerwienienie lub obrzęk
-
Rana lub skaleczenie, które nie chce się zagoić
-
Czerwone, ciepłe lub sączące się rany
-
Ból gardła, drapanie w gardle lub ból przy przełykaniu
-
Drenaż zatok, niedrożność nosa, bóle głowy lub tkliwość wzdłuż górnej części kości policzkowych
-
Uporczywy suchy lub wilgotny kaszel trwający dłużej niż dwa dni
-
Białe plamy w ustach lub na języku
-
Nudności, wymioty lub biegunka
-
Objawy grypopodobne (dreszcze, bóle, ból głowy lub zmęczenie) lub ogólne złe samopoczucie
-
Problemy z oddawaniem moczu: ból lub pieczenie, stałe parcie na mocz lub częste oddawanie moczu
-
Krwawy, mętny lub cuchnący mocz
Jeśli wystąpi którykolwiek z poniższych objawów odrzucenia lub zakażenia narządu, należy natychmiast powiadomić lekarza.
Czy po przeszczepie serca można prowadzić normalne życie?
Z wyjątkiem konieczności przyjmowania przez całe życie leków zapobiegających odrzuceniu serca przez organizm, wielu biorców przeszczepu serca prowadzi aktywne i produktywne życie.
Należy jednak pamiętać o kilku kwestiach:
-
Leki.
Jak wspomniano, po przeszczepie serca pacjenci muszą przyjmować kilka leków. Najważniejsze są te, które mają za zadanie uchronić organizm przed odrzuceniem przeszczepu. Te leki, które muszą być przyjmowane przez całe życie, mogą powodować znaczące skutki uboczne, w tym wysokie ciśnienie krwi, zatrzymanie płynów, nadmierny wzrost włosów, osteoporozę i możliwe uszkodzenie nerek. Aby zwalczyć te problemy, często przepisywane są dodatkowe leki.
-
Ćwiczenie.
Biorcy przeszczepu serca mogą ćwiczyć i są zachęcani do ćwiczeń w celu poprawy funkcji serca i uniknięcia przyrostu masy ciała. Jednak ze względu na zmiany w sercu związane z przeszczepem, przed rozpoczęciem programu ćwiczeń pacjenci powinni porozmawiać z lekarzem lub specjalistą rehabilitacji kardiologicznej. Ponieważ nerwy prowadzące do serca są przecinane podczas operacji, przeszczepione serce bije szybciej (około 100 do 110 uderzeń na minutę) niż normalne serce (około 70 uderzeń na minutę). Nowe serce wolniej reaguje również na wysiłek fizyczny i nie zwiększa swojego tempa tak szybko jak wcześniej.
-
Dieta.
Po przeszczepie serca pacjent może wymagać stosowania specjalnej diety, która może obejmować wiele tych samych zmian żywieniowych wprowadzonych przed operacją. Dieta niskosodowa zmniejszy ryzyko wystąpienia wysokiego ciśnienia krwi i zatrzymania płynów. Lekarz omówi konkretne potrzeby żywieniowe, a zarejestrowany dietetyk może pomóc w zrozumieniu konkretnych wytycznych żywieniowych.
Jak długo można żyć po przeszczepie serca?
Długość życia po przeszczepie serca zależy od wielu czynników, w tym wieku, ogólnego stanu zdrowia i reakcji na przeszczep. Ostatnie dane pokazują, że 75% pacjentów po przeszczepie serca żyje co najmniej pięć lat po operacji. Prawie 85% powraca do pracy lub innych zajęć, które wcześniej lubili. Wielu pacjentów lubi pływać, jeździć na rowerze, biegać lub uprawiać inne sporty.
Czy przeszczep serca jest objęty ubezpieczeniem?
W większości przypadków koszty związane z przeszczepem serca pokrywane są przez ubezpieczenie zdrowotne.
Ważne jest, aby przeprowadzić własne badania i dowiedzieć się, czy dana kasa chorych pokrywa koszty tego zabiegu i czy pacjent będzie odpowiedzialny za wszelkie koszty.
?
